standartla ına göre belgelen ir. Dumandamperlan hava ve duman ge şine dırenç oluşturma ı n tasarlanı r ve duma damperlerinin ı lu genel U'ygulaması vardır: • "Pas~ duma ' oru ma stemının" r parçası olaıakd mandampe leriduma algılamala ı halinde apanır ve hava ve dumanın hava ı~analı , transter veya havaland ırma açıklı ları ı nde dolaşması nı önle . • "Tasarlanmış duman ontrol sıstem' " o!ara duvarlan ve tabanları, basınç farkı yaralaca bari yer ol şturmak için kullanara duma ı yayıl ması nı azaltmak içın tasarlanmıştır. Yartgını sa an basınç altına alınan alanlar dumanın diğer alanlara yayıl masını önler. Ouma damperle inin tesısatı ıçin a~ğıdaki ~artlar aranır: • Yeri:Ou a damperleıi duman barıyerten nin mdaveya yanla ına ta ılmalıdırOumarı baiyerinden60 cm den uzağa koy lmama lıd ır. Tabii ki paket klimasantral ;in izole etme ı n ku llanılan duman damperlenb uzaklı sı rtamasına tab deği l d ir. NFPA 90A urallankapasitesi 15000 CF ~ (ft3/dk) (25.000 m3/ saat) üzerinde olan pa r.et limasa aleri in duman damperlan ileizole edılmesi §artını get irmi şt ir. • Kovanlar ve bağlantıları : Duman damper erinin ovanlar içi e ye estırilmeleri ~art değildir. Doğ udan llava kanalını n içine yerleştirilebilir. imalatçı fimıanın montaj talima nda oaglantı ıçin uyg n yöntem ve bağlantı parçası ıçın gere i oları aralı be lirtil ir. • Sızmazlık: Damperio çerçevesi ve hava ;;analı arasında bi leşme ~talan istenıney hava sızınbsını önlemek için sızmaz ele getirilmelidir. D man damperi sızıntı oranları damperinçe çevesr ve hava kanal ı veya kovan arasındaki sızıntıya göre deği l duvara veya zemine hava kanalının geçtiği noktaya parçaların bütünlüğün .. ve duvarırı yangın derecesini koromak ıçın monte ed ilırt e r. Yangın dam pe leri yaııgın daya ıklıhğı s ıırh olan bölmeleri bü .. nlüklerini muhafaza etmek için tasa rlarıır ve test ed ı l i rle r. Yangı dampe rl e rı eriyebilir bir e lem le (165° den 28SO ye ada ayartıdır). donatılmıştır bu eklem eriyene adar kanaUan açık olarak ''tutar". E:iyeb ilı r eklem endiği de anatlar apanır e alevi yanda bölmeye geçmesini önler. Yangı damperten içi ıkı tıp uygulama mevcuttur: stati .ve dinamik. Sta 'k yangın dampe leri sadece yangın anıoda kapanacak şekilde tasa rlanmış HVAC sistemlerinde uygulanabilir. Dirıamık yangın damperteri ıse llava akılında kaparımaıt üze etest ed il m işlerd ı r ve hem hava akış hızına (ft/dk) e ı de basınç fa ına gö e bır derecelendırmeye alınırtar. Tüm dinamık hava dam pe lerı ıçin en "çü derecelendirme 2,000ft/dkve 4.0 i chsu sü nud r. Minimum derece 2,400 fi/dk minim mhava a ışı ve 4.5 inch su sütununda kapanma esasına dayalıdır. Mi imumdan daha yükse. dereceler da ı kada I ,000 tt ve 2 inch s sütunun a arı esas alına ak yapılma~tadır. Yangın damperleri iki temel tasarım altında mevcuttur: perde 'pi ve çokl ukanat ·pi. Perde tipi damperler e yaygın görünen modeldir ve enyebilir bır eklem bağlan s ye nde tutulan bir perde içeri r. Ç<J 1 ka at tipı damperle hava akım içerisine yerleştirilmiş "kana ı'" ontrol da perterinın be zeridır. Çoklu kana ı yangın damperleri ava akımına aynı ölçüdeki ava kanallarında perde tipi yangın dampe lerine nazara daha büyü bir dire ç göste irler. Ancak, çoklu kana ı hava damperlerı sıstenıde hava zia ının perde ti pı damperterinKapan a de ecelerinin üzerinde oldu~u ygulamalara ku ll anı lab i lir. Çoklu karıaUı yangın damperleri Ul (Underwriters laboratory) standa arına göre test ed i l miştir ve 4,000 ftldk ve 8.0 inch anatlar arası nda n olan sızıntı üzerinden su süt nu ba nçfarkı agöredinami kapanma be lirlenir. derecelidir. Yangın damperteri (Şekil 1), ister ava kanalı uygulaması ister kanal toplama odası (açı plenum) içeren dönüş uygulamalan olsun, 58 Tesısat Dergisı Sayı 181 - Ocak 2011 YakıVduman dampari kombınasyo ları gerek Ul555 yangın danıperi gerekse UL555S duman damperi standa larını ve yuka da beIirtilen ygulama şartlannı arşılamaktadır. Bu pdamperler duvar. taban veya tavandaki HVAC kanalı geçi~lerini em yangın hem de d man damperini beraberce şart koştuğu ye lerde ku ll a nılırlar. Bu damperler bır ısı algıl adığı zama ( ava analı sıcaklığıyla iletilen) ve açıkl ığ ı "kapatarak" i7ole eder. Genel yangı n damparieri nden farklı olarak. yangın/duman dampe eri e ebilerı eklam ba~la otı s ı yerine ıs ı ile açılan elekt i li donanım il e mevcutt r. Elekt li kapatma donanımı yeniden kurulabilir ve dampe inzaman zaman HVAC sistemlerinde problem ere sebep olabilecek ani bir w ma ile kapa ması yerıne daha ontrollü bır şekilde kapanmasını sağlar. Sıstem tasa mcıları yangın/duman dampari kombinasyonu seçerkarı bu ele i i sıgorta dona ımiarının bulunması ko usunda ısrarcı olmalıdır. Oamperirı arartı olmasını sağlayan aerodinami tasannılı ~natlara sahıp ya gın/ duman damperleri d ığerler i e nazaran daha iyi performans göste irler (daha az basınç düşmesine neden olurlar). Sistemde daha az basınç dü§mesi enerji tasar tu demektir. Sistem tasa ınıeriarı performansian onayl ı bir urulu§ça belgelenmiş [Hava hare eti ve hava kontrol uro mu [ ~ovement and ControiAssocia (AMCA)] yangın/duman damperleri seçmelidir. Artırılmış Uygulama Esnekliği Yangın damperle inin montajı UL veya diğer bir ona ı belgelerıdirme birimi tara ndan tes edilmış old ğu gibi imalatçını n monta kıl avu arına göre yap ı l ma lı dı r. Son zaman arda birçok damper tasarımları- özellikle yangın/ Şekil 5. Koridor rgulamalannda k Ilan lan biryangırv'du man damperi
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=