ve peıformansları Tablo 2'de görülebilir. Dsi'nin ŞartnameJerinde öngördUğU iki temel sınırlama vardır; maksimum çap ve yükleome ıçin %10 güç marjı . Kablo: Çoğunlukla yıldız-üçgen yol vermeli olan motorlar için şartnamelerde öngörülen montaj derinliklerine bağlı olarak. motor gücü ve en fazla % 3 voftaj kaybını kabul edecek bir yaklaşımla seçilirler. Pano: Motora uygun ve belirli koruma kontrol eleman larını içeren bir tanımlama içindedir. Ama asıl sınırlama motoryüklenmesi sırasında işle me koşullarında % 99 kompanzasyon sağlanmasıd ır. Bu da motor cos0 değeri ile ilintilidir. Motor gücüne üreticisine ve yüklenmesine göre değişen bu d~ere göre yeterli kompanzasyon için faıth kVA'Iarda kandansatörler eklenir. Pompal ı sistemlerde sistem bileşen lerinin kendi özelliklerine. tasarım iarına ve seçimlerine, çalı§ma ko§ullarına, sistemin diğer elemanlan ile olan ilişkilanne bağtı olarak verimleri vardır. Çeşitli sebeplerle (tasarım kaynakl ı. malzeme kaynakl ı. üretim eknolojisi vb. kaynaklı) sistem bileşeoi içinde kaybedilen enerji bileşenin verimliliğini belirler. Verim, sistem bileşeninden çıkan güç ile giren gUç oranı olarak tanımlanır ve her biri sistem bileşeninin kendi adı ile anılır. Pompa Verimi: Pompa miline aktarılan giiç ile belirli bir basma yüksekliğinde debi elde edilir. Giren güç pompa miline aktarılan güçtür. Pompadan çıkan güç akışkan giicüdür. Pompa içindeki mekanik. hacimsel ve hidrolik kayıplar nedeni ile ve ri len gUç ile alınan gUç birbirinden fark l ıdır. Ahnan akişkan gücü ileverilen mil gücü oranı pompa verimi olarak ad l a n dı r ılır. Motor Verimi: Motorlar verilen elek rik enerjisini mekanik enerjiye dönü ürürler. Elektriksel ya da manyetik alan kayı pları, hava ya da su içinde rotor sürtünme kayıpları. bakır kayıplan, mekanik yatak kayıpları gibi iç kayıp sonrası motor milinden mekanik güç elde edilir. Alınan bu gücün elektriksel olarak verilen güce oranı da motor venmi olarak adlandınlır. 1 2 8 Tesisat Dergisi Sayı 181 -Ocak 20 ll Tablo 2- Motor Tiplerine Göre, Örnek Performans Deier1eri VSSMOTOR VHS MOTOR kW Verim% OOS<p k W \leriın% 15 88 0.91 15 83 18.5 89 0.93 !8.5 83 22 90 o .sı 22 84 22 ~ 0.92 30 81 ~ 91 0.92 37 BS 45 85 37 89 0.93 55 BS 45 91 0.91 75 89 55 93 0.9Z 90 lfl 75 92 0.9 ııo 90 ro 91 0.92 132 90 !lO 91 0.9Z !32 92 0.93 ll*! 93 0.93 185 94 0.93 ll:)() 94 0.93 2511 94 0.93 Pano Ve ri mleri: Panolar sisteminkon rol ve koruma ünitesidir Kablo ara cı lığı ile aldıklan gücü yine kablo a racılığı ile motora aktarırlar. Direk. yıldız-üçgen, yumuşak yolvermeli v.b. çeşitli türleri anılabi l i r. Panolar içindeki kontrol koruma ekipmanlarının da (röleler bağlanb kabloları. şatterler. kandansatörler vb.) görevlerini yaparken güç kaybı oluşur bu kayıp da ço~unlukla ısı olarak ortama yayılır. Pano tasarımı ve elemanların doğru seçimi ba~antıların kalitesi hem yaptıkla n işlev hem de kayıplar açısından önemlidir. Kablo Verimleri: Kablolar elektriksel gücü aktarmakla görevli suyu akıtan borulara benzerler. Güç ve uzunluk ilişkisine bağlı olarak kabul edilmiş% 3 voltaj düşümilne göre kesit alanlan belirlenerek seçilirler. Kablo kesit alanı boru çapı, akım debi voltaj ise sürtünme kaybı olarak benzeitirilebilir. Eş uzunluk a bir kablo için aynı akımda, kesit alanı artıkça sürtünme kayıplan düşer. Aynı voltajda yüksek akım için kesit alanı eş uzunluk kablo için artt ı rı l malıdı r. Yapılan testlerde % 3 voltaj dUşUmU öngörUidU~Unde ortalama olarak yaklaşık% DALGlÇ MOTOR COS<p Çap kW Verim% OOS1p 0.78 15 82.0 0.87 0.75 !8.5 82.5 0.85 - 0.8 22 83.5 (),87 0.78 &'' 26 83.5 0.87 0.78 30 85.0 0.85 0.79 34 83.1 0.80 0.8 37 86.1 0.8& 0.78 45 83.0 0.86 0.77 18.5 82.2 0.88 0.91 30 83.5 0.89 0.89 37 84.0 0.89 8" 45 85.0 0.89 110 88.0 0.87 !30 88.0 0.88 :5ll 88.0 (),89 90 87.3 0.88 10" :ıo 88.3 0.898 185 88.0 0.90 185 89.7 0.88 22{) 91.0 (),89 ır 200 92.0 0..90 :ı.on 91.0 0.89 1 - % 2 puan civarında ısı olarak açığa çıkan bir kayıp gözlenmektedir. Bütün etemanların da en verimli noktalanna yakın bir kombinasyonla bir araya ge irilmesi ile toplam sistem verimi ya da pompalı sistem ler için söylendiğinde telden suya olan verim birbiri ile çarpımlar halinde elde edilir. 4.2. Dü~ey Milli Pompalar için Sistem Verim Bile§enleri DUşey milli pompardan oluşan sistem lerde, dalgıç motorun yerini VHSveya VSS motorlar. kablotann yerinı de kolon SIStemindeki ara milleri alı r. Alternatif olmamaları nedeniyle bı rbi llerine üstünlükleri dikkate alı nmayıp. enerji verimleri üzerinden bir inceleme yapılırsa . ömür ve bakım onanın maliyetlerini eşit kabul etmek mümkündür. 4.3 Dalgıç ve Dü§ey Milli Pompalar için Ka'lıla~tırmalar 4.3.1. Pompalar Yapısal olarak düşey milli ve dalgıç pompalar, emiş hazneleri ve klapeleri dışında nerede ise birbirinin aynısıdır. Emiş haznesi
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=