Tesisat Dergisi 180. Sayı (Aralık 2010)

TEKNiK BiLGi • Her ıoc d~i~klik ofis çatışmalannın performansında yakla§ık %1 azalma meydana getirir. • Her 1°C deği~iklik okul çalı~malarının performansında yaklaşık %2-4 azalma meydana getirir. Bu rakamlan kendi iş yerlerinizde ~lışanlannızın peıfonnansı ile ilgili kullanabilirsiniz.. .ri mn/mı iç O rı am Hawı K nlltesı r erimliligi: ret i -kin/cr için (ofi . Ç(lll 'lllnlnrı) %.5- J .s. Oği\'Jıcilcr için (Olm/ Ç(ılı ·ma/an) · %/5 anınıbilir. Verimlilik ve Bina Maliyetleri p t B = Bina, mobilya. e ·pman ve tesisalla ilgili yabrım ve sermaye maliyeti a = Yıllık iOOırim faktörü (amortisman faktörü) E = Yıllık eneıji maliyeti M = Yıllık işletme ve bakım maliyeti C • Yıli k emizlik maliyeti S = ilgili tüm masranar datıil ola ak yıllık maa§lar P = Yıllık üretim geliri (ürünler/ücretler, ıb.) G = Yıllık gelir Şimdi buarbşlann bina nıasrafla ı bakımından gerçek karşılllanna gelelim. Bu rakamlar daha ziyade dürıyaı n batı taıafındaıı elde edilen rakamla dır, anca binadaki insanla la ilgili en önemli masraf kalemleri r. insanlailgili masrafla danen önemlisi olan işçi ık masraflarıyta ilgili ~unlar söylenebilir: iş~ lik 11 asra an nın Bina işletme Aa sraftan na Ya1\Jaşık Oranı: • i§Çll masraflan ene~i masrafla ından yaklaşık 25-100 kat daha yüksektir. • i§Çil masraflan bakım masraflarından yaklaşık 25-100 kat daha yüksektir • işçı ı masrafları kira masraflarından yakla§tk 2-15 kat daha yüksektir • i§Çil masrafları inşaa masraflarından yaklaşık 4-40 kat daha yüksektir .0. Küçü bir verimlilik dahi, ene~i ve bina masıafla ını düşürür. Yani verimtifikte meydana gelen çok ama çok küç" bir artış bile harcanan ene~i giderlerini 62 Tesisat Dergisi Sayı 180-Aral 2010 kaı'§ılamaktadır. E~er ene~i harcamasını en uygun d ruma getirebilirse verimlilik üzerine çok olumlu etkisi olacakbr. • Zayıf iç ortam ha a kalitesi belirgin derecede masraf getirir. ŞahısJan nmasraflan. bina sahibinin masrafla ı ve işverenin masraftan gibi. işten uzak kalma zamanı nedeniyle (de amsızlık) ve dü§en iş peıfoımansı nedeniyle azalan ücretler veya maa§lar, bbbi yardım ihtiyacı nedeniyle tıbbi masranar artar. Sigorta poli~leıi rnasraflaııyta bhlikte, doğuştan engeliilik veya ölüm ne deniyle üretkenlik kaybı olan yıllan da hesaba katmak gerekir. Bina sahiplerine olan maliyetler de söz onusudur. Kiralanan veya icara verilen atan. konfor masraflan: Bina ortamı şarttannı kontrol etme i§leviyle beraber gelen yakıt ve elektrik giderleıi , sermayeye esas olan değesler: Sermaye esas cihazıann maliyetleri mobilya ve iç dekorasyon. inşaat masraflan: Sanayi dı§ı binaların planlama, tasa ım ve inşaab, iOK'ni ontrol etmek için gereken sistemlerin montajı nedeniyle alan kaybının getirdiği ekonomik siınuçJar ve binayı kullanantann ~ikayetleri sonucunda artan i§ yiikü nedeniyle tesis yöneticilerine gelen masraflan örnek olarak verebiliriz. Maaş ve ücretler, personelin sirkülasyonu nedeniyle gelen maliyet ve mü§teriler/ziyaretçilerin o mahatden uzak durmak istemeleri nedeniyle gelir, kaybını da işveren için maliyetlere örnek verebiliriz. Buna ABD için yapılan bir afa§tırmadan örnek verebilirim. ABD'de bina faktörlerinin değjşmesinden sağlanan yaklaşık yıllık tasarıuf: • Bulaşıcı hastalıklar: $6-$19 milyar • eiji ve astım: $1-$4 milyar • Acute sid\-building (SBS) (H~ta Bina Sen ıomu) Sa~lık soıunJan: $10-$20 milyar • iç ortam ha asının çalışan ann perfonmansı üzerine doğrudan etkisi: $12-$125 milyar .0. Toplam$30 -$170 milyar/yıl Görüldüğü gibi ço büyük ve önemli bi rakamdr ve sad~ iç ortam kalitesin· iyile§tirmekle tasarruf edilebil ir. Binanın Tasarım ve işletme A§amasında Kullanım Süreci Maliyet Analizi Bu i~em geleneksel olarak sadece yatırım ve işletme rnasıanaıını içeıir, verimlilikten sa~lanan faydatan hesaplayamadığımız için içine dahil etmem~teyiz. Ancak bu analiz verimiir ten sağlanan faydalan da içermelidir. Eğer küçük eriıniilik faydalanr. da dahil edersek, ileride tasarladığımız binalann şe i, iç ortam kalitesi. çe re şartlan , binaya yapacağımızyalının belki tamamen de~i§ecektir. ~ile~tirilmi§ ha a kalitesi analizinin tahmini yarartan (Kullanım süreci analizi): • içinde 864 kişi olan 12.300 mı büyü ügünde bir ofis binası, • Hava kalitesinden memnun olmayaniann oranı %50 den %10'a in rildi . Böylelikle: • Hava kalitesinin iyile§tiıilmesi nedeniyle artan verimliliğin getirdiği yıllık fayda (sadece birkaç puanlık çok küçük bir artı§)> yıllık enerji ve bakım masrafları artı§ı • Tahmini geri ödeme zamanı < 2 yıl • Elde e len kazanç: %3 2 faiz oranına göre altyapıya yapbğımız yabnmdan 4-7 kez fazladır. Burada şunu iddia etmek istiyorum ki: Sadece %10 luk bir verimlilik kazancı tüm işletme ve montaj masıaflaıını kar§ılayacallbr. Bu sizce "bir şey" demek d~il mi? Bu yatıı ım yapmamız gerektiğini gösteren çok önemli bir argümandır zira çok çabuk kendisini geri ödemektedir. Özet Bilimsel veriler iç ortam hava kalitesini mevcut standartlaıla betiı1enen miniınum değerden yükse Mmanın sağladığı faydalannı belgelemektedir. ~ evcut standartlarca getirilen şartlar çok yumuşakbr ve iç ortam değerterinin iyileştirilmesinin birçoğu ıerimlitiğin sağladığı faydalar dikkate alındığı nda maliyet bakımında n çok etkindir. •

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=