(./) ~ (./) o o ~ (./) ·-(./) w t- ~ ·-z ~ w ~ ,_J w >- ·- ek:: tV) :::::) o z w Kaynarsu Tesisatı Aydın ACEMi* 1 K:ıynai'$U deyimi dilin 'ze -erle§nı· yanlı§ bir a ıımdır. GerseJrte. sisteıı~e suyuıı kaynaması öııleııir. Kaynarsu tesisab, yı ksek sıcaklık isteyen ve genellikle, tek meri<ezli, yaygın yerlı~§imlerin ı sıh i ması için asarlanarı bir tesisat türüdür. Kaynarsu. TSE'ye göre, alt sıcaklığı 110~ olan, yüksek sıcaklıktaki sudur. Suyun bu sıca ıkiarda kaynamasını önlemek amacıyla basınç albnda tutulması gere ·r. Bu basınçlandırma işleminde buhar, hava veya Azot gazı k u llanılır. Bu yazıda, yaygın olarak kullanı l an . Azot gazı ile basınçla ndırma temel alınm ı şt ı r. Kaynarsu tesisabnda üst ~ldık değeri, bazı yayınlarda 164ec, TSE normlanndaise, 183CC ola· rak verilmekte . Kaynarsu tesisab gidiş - dörii§ sıcalllık farkı, yaygın m k. 30CC alınmaktad . Kaynarsu tesisatı için olumlu özellikleri: • Isı! denge çok iyi. • Isı il eti m katsayısı yüksek, • ısflozite düşük, • Buhara göredaha küçük boruçapla ı , • Ucuz, • Buhara göre daha az aşınma. • Yanmaz ve ze hirsizd ir. Kaynarsu tesisatı için olum suz özellikleri : • Çokyüksek Sicakiıklarda kullanılamaz, • Sıcaklık kontrolü çok hassas yapılamaz, • Kireçlenıneyi önlem ekiçin arıtma ve kimyasal daılama süre i çalıştınlmalı dır. Kaynarsu Tes isat ı nın Bil tt§e nleri Bir kaynarsu tesisatı. aşağıdaki bileşenlerden OIU§Ur: • Kazan gnıbu (ya a, baca, otomasyon, vtı.) • Denge deposu • Besi suyu deposu • Borular, vanalar vebenzeri armatü rler • Besi suyu pompala ı 146 Tesisat Dergisi Sayı 180-Aral 2010 • Ana çevrim poınpala n • Azot gazı grubu Kayna su kazanlan, genellikle, Skoç tipi alev borulu kazan l ar d ı r. Sanayide, büyük ısıl yük· lerde çalışan, deği§ik atık yakıtlar yakan (yoııga, düşük kalorili kömür gibi) su bonı l u kazanlar da ku lanılmaktadır. Kazanların emniyet düzenekieri çok önemli r. Kazan üstü nde bir ade yaylı, bir adet de ağı rl ıklı emniyet ventili bulunur. Bu ventillerin çıkışlannda dirsek lwll anı l ınamal ı ve çıkı§ doğrudan kazan dairesi· nin dışında olmalıdır. Bazı yayınlarda, emniyet ventili açıldığında. çıkan kaynarsu buhara dönüşecegınden , bir sifon tipi ge ııi~eme tüpü ve boşaltına borusu kul lanıl ması önerilmektedir. işletme güvenli~i açısından, her iki emniyet vantili nin en az haftada bir kez elle açılıp çah§tınlarak ontrol e lınesi gerekmektedir. Denge deposu, sistemdeki suyun genl eşmesini atan ve bas~ndırmanm yapılmasını sağlayan bir bileşe ndir. Besi suyudeposu, sistemde, herhangi bir nedenleeksilen suyun tamamlanması için kullanılan bir bi l eşend i r. Boru tesisab §ebekeyi olıı§tu rur. Üzerinde vana, çek valf pislik tutucu, genleşme ahalar bulunur. Besi suyu pompaları. suyun sisteme doldullılınasını sağlar. Ana çevrim pompalan, §ebekedeki kaynarsuyun dolaşımını sa~lar. Azot gazı grubu. denge deposu a racılığıyla , sistemin basınçlarıdınlmasmı sa~lar. Geneli ik· le iki ayrı ti ptegrup vardı r: Küçük ı sı! y"ldü te - sisatıarda Azot gazı tüpleri ve bağlantılan lwllanılır. Büyük ısı l yüklü tesisatiarda Azot gazı tüketimi oldu ça azladı r. bu nedenle, sistemden atılan Azot gazını oplayıp, bir koınllfesörle yeniden bamçlandıran bir grup ve bağ l antı ları kullanılır. Bilgi notu: Boru malzemesi: TS302. TS346, TS381 diki§siı çelik boru, Aanşlar: TS 811 . 812. 813. 814. 815'euygun, Yana vearmatürler: TS 552, TS 519'a uygun, Pompalar: TS 302. TS 346, TS 38l'e uygun çelik döl\ürn ol malıdı r. Denge Deposu Hesabı ve Bağlantıları Derıge deposu hacmi hesaplanırilen, sistemdeili toplam su hacmi bilinmelidir. Bu su hacmi, • Boru tesisatı nı n su hacmi • Tüm ısrtı cı lann su hacimleri • Kazan su hacmi • Va na gibi armatüılerin su hacimlesi toplarmndan olu§ur. Boru tesisabnın su hacmi llfoie üzerinden bulunur. lsıtıcı ve kazan gibi bileşe lll e rin su hacimleri üretici yoyı nlarından alınır. Vana gibi armatür1erin Ilacimleri ise toplam boıu lesi· sab hacminin %1020'si gibi alı nabili r. Tesisat. ortam sıcakh~ındaki suyla dol· durulur. Su sıcaklığı. işletme üst sıcaklık değerine ulaşır!(en Kaynarsu Özıül Hacim Değeı leri Sıcakl Örgü a:im ·c lfi<e 10" l.OUO! 100" 1,034 ıo5• .. 047 100 .052 - m• 1.066 120" 1,061 12~· 1.066 130" 1,070 135° !.075 400 .08 - 150" .. 09! 160" 1.102 170" !.114 180" 1.127
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=