ifade edebildiği için Suter parametreleri ile gösterim şekli yaygın olarak kullanılma ktadır. Pompanın çalışma bölgelerini, çarkın düz dönüş yönü için dört ve ters dönüş yönü için dört bölge olmak üzere toplam sekiz bölgeye ayıran bu gra k. özellikle su darbesi hesaplannda kolaylık sağlamak adır; çiinkli su darbesi hesaplannda yaygın olarak kullanılan karakteristikler metodunda pompala rın tüm alan karakteristikleri sınır koşulu olarak kullanılmaktadır. Suter parame raleri ile ol uşturu lan boyutsuz tüm alan karakteristikleri eğıileri. lüeratürde denklem 1 ile hesaplanan nıq = 35. n"l•ı47 ve n«~ 26ı olmak üzere üç özgül hız için bulu nmaktad ır. Bu çalışmada ise n:-ı =38.5 özgül hızına sahip santrifüj pompa çarkının tüm alan karakteristikleri bilgisayar ortamında elde ed i lmişti r. O .Vo Oo ıgti/luz = IlMI = (H 0 Y' 1 ıV0 :dld. 00 ;mlf. l-10 : 111 (1) Solidworks yazılımı ile katı modeli oluştUillimuş olan pompa çarkının çözüm ağı Gambit yazılımı ile elde edilmiş ve yine aynı yazılım ile sınır koşulları belirlenmi§tir. Daha sonra Fluent yazılımı ile çark içindeki akış özdürlilmiiştür. 2. Suter Parametreleri Pompaların tüm çalı§ına noktaları Suter parametreleri ile O ile 2rr arasında yalnızca 2 eğri ile gösterilebilmektedir(3]. Optimum no tadaki değerl eriyle denklem 2'deki gibi boyutsuz laştırı lan basma y üksekliği , devir sayısı , debi ve moment, denklem 3 ve denklem 4 vasıtasıyla Suter basma yliksekllği parametresine (WH) ve Suter moment parametresine (WM) dönü§türillür. Denklem 4 ise, debi ve devir sayısının bir fonksiyonudur ve Um alan karakteristikleri grafiğinde "y" parame - resi O ile 2rr arasında değişmektedir[4]. (q!n) ifadesinin tan· içine alınması devir sayısın şaret değiş irdiği noktalardaki s liraksizliği ortadan ka ldı rm aktadır. WH =_lı_ Jfı 1 = - 11 - 1 - , , +q'l 112 + q2 (3) (4) 112 lesisat Dergisi Sayı 180-Aral 2010 y- H&WM gr;ııfıgi J ·1, ·2,0 Şekil 2. Pooıpaların Ti" m Alan Karakteristiklerinin Suter Parametreleri ile Gösterimi (51 Şeki l 2'de meratürde bulunan n :-ı= 35 özgül hızına ait. Suter parametreleri ile sunulmu§ tüm alan karakteristikleri eğri leri yer almaktadır. O ile rr arasında akı şkan ın pompanın basma flanşından girip emme flanşından çıktığı negatif debiler yer alırken. rr-2 rı arası pozitif debileri gösterme tedir. rr/2 lle 3rr/2 noktaları bloke mil çalışma noktalannı göstermektedir. Şekilde görüldüğü gibi, pompanın çalışabiieceği toplam sekiz bölge b ulu nmaktadır. 3. Çözüm Ağı Oluşturma "•ı = 38,5 özgül hızlı pompa çarkının katı modeli Şekil 3'te görülmektedir [6). Solidworks yazılımı ile katı modeli olu§turulan pompa çarkının çark giri§ ağzı çapı 250mm ve çark çıkış çapı ise 433 mm'dir. Pompanın tasarım değerleri ise ı450 d/d, 900 mJ/h ve 50 m'dir. Pompa içindeki akı§ı çözdürebilmek için Gambit yazılımı kullanılarak katı kısımlar çıkanlıp yerine akışkan kısımlar doldurulmuş, yani modelin negatifl alınını~tır. Bu durumda çark içinde kalan akı§kan Şekil 4'te Hacim 2 ile gösterilmektedir. Hacim ı çarkın girişine bağlanmış kısa bir bo u ve Hacim 3 ise kanatsız bir difüzör şeklindedir. Bu durumda model, çarkın içindeki akışkanı temsil eden ve dönen Hacim 2. buna karşın sabit duran Hacim ı ve Hacim 3'ten o luşmaktadır. Model oluşturulduk an sonra yine Gambit paket programı ile çözüm ağı olu§tu rul - mu§tur. Hacim 2 ve Hacim 3 için "tetrahedraVhyrid" hacim elemanları kullanıŞeki l 3. n,t= 38,5 Öı.gül Hızlı Pompa Çarkının Tasarım Degerieri ~----------------- lırken Hacim 1 'de hel<ahedraVwedge tip hacim elemanlan kullanılm ıştır. Üç hacimin birle§iminde oplam 350.000 hacim elemanı ile çözümler gerçekle§tirilmi§tir (Şekil 5). Tüm alan karakteristikleri elde edilirken pompa debinin J)ozitif ya da negatif olabildiği, dönme yöniinli n de düz ya da ters olabildiği çeşitli çalı§ma bölgelerinden geçtiği için çalışma bölgesine göre farklı sınır koşulları verilmiştir. Debinin pozitif ol-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=