silisyum (tek ICJi stal ve poli ri stal) PV hücrelerin gelecekte y~da k % 75 civaonda bir pazar payına sahip olaca!ı b~lenmektedir. Kıistal yapıdaki PY hücrelerin verininin sıcak! aönemli bir ölçüde azalması sebeb~le, PV rnodülleıi n yerine rvrr sistemlerin kullanı lmasının , enerji kazanımı açısından dalla verimi ve bu yan ıımian n daha ekonom olocağı göri~ mektedir. Bu nedenle, dürJJa PV pazanrı<la PVff sistemlerinin pa'Jının hızla artması b~lenmektedir. Tli kiye, d(izlemsel termal kolektör k1m um kapasitesi açısından dünyada ikinci sıradadır (2]. Ancak PV ıoodül kurulum kapasitesi açr· srndanAvrupa ülkelerinin old~a gerisindeyer alma ta dır. Ene~i ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafındançıka ılan yasa ileyenilenebir ene~i kullanımı teşvik ed·lmeye başlanmış olup, bu teşviklerin arttrrılmasrna ça ı şılmakta dı r. Bu durum, PV sistemlerinin kullanımının ü e genelinde hızla yaygınla§masına sebep olacaktır. Ülkemizin güne§ enerjisi potansiyelinin birço ülkeye göre daha iyi olması sebebi ile kurulaca olan PV sistem lerinde, yukarıda belirtilen sıcaklık e!J<ileri daha fazla önem kazanacaktır. Bundan dolayı, ülkemizde Pl/ff sis emierine olan ilginin artması kaçınılmaz r. PV ff modüllerin ithal edilen ve edilecek bu tip sistemlerin yerini alması, fıyat ve kalite bakımı ndan avantaj ar sağla ması beklenmekte r. 2. Hibrid Panel (PV!f) Teknolojisi PV hücreler, son 50 yı l içerisinde bilim iıısaı-.arınrn üzerinde çalıştığı ve ü elerin bu ara§brma konulanrıa erd® önem destekler neticesinde daha yoğun §ekilde devam eden bir liJgıjama olarak görülmektedir. Ara§tırnıala[ dü ·· ma Iyeili ve yükse verimli PV hücrelerin elde edilmesi üzerine yoğunla§maktadır. Çalışmalar sonucunda geli§tirilen Ç8§itli PV hücrelerin ula§ılan maksimum hücre ve modül halindeki Tablo 1. Ç8§itli PV Hücrelerin Ula§tlan Makslmum Hücre e Modill Halindek Verimlilik Değe rieri 13 41 Labora Laboratuva r ar §artları daki Hlicre lürii şartıarı ~akl makıli um ücra naakııim m ve· leri(%) modül verimleri (%) Tek kris~ 24 7 n. sili~yum Pel ikristal 203 153 sili~yum ı\mort silis'11.1m 122 ... HIT 21 ISA Gaı\s 25.1 ... lnP 21.9 .. CdTe 16.5 107 CIGS 19.9 13 8 Orea;ık 8.2 47 verimlilik değert eri Tablo l'de göste rilmi~ ·. PV hücreleri nverimi artan sıcaklıkla azalmaktadır[5) . Bu sıcaklık ettüsini azaltmak amacıyla, hem PV modülü hem de termal kısmı içeren uygulamalar ile ilgili çalı§malar yapılmı§tır. ilk çalı§ma. Delawa eÜniversitesinde, K.W. Böer ve G. Tanı tarafından, "Solar One· ismi verilen güne§ evi için yapılan, hava ısıtma ko lektörle - rini n kulla ldığı Pl/ff uygu anıası dır [6). Daha sonra. 1976 yılında. Martin /olf tarafindan düzlemsel temıal kolektörün kullanı l dığı PVff çalr§ması gerçekle§tirilmi§tir. Wolf, bu çalı§ mada PV fT uygulamalarının PV güç sistemlerinin performansına etki lerini araştırmıştır [7). ilk geliştirilen ve yaygın olarak kullanılan PV h iicı eler tek kristal sil isyum hücıeler olduğundan, PV(f araş rmalannın büyük kısmı bu tip hücreler üzerinde ya p ılrnı§tır. [5). Şekil l'de tek kristal silisyum PV hücrenin maksimum güç-sıcaklık (Pm-n grafiği görOinıelltedir. Sıcaklık arttıkça PY hücreden elde edilen gücün dijer bir deyişle birim zamanda dönüştürülen ene~i miktannın önemli ölçüde azaldığı görülmektedir. Tek kristal silisyum modüllerde. 35 l 0.3 025 L0.2 20 40 60 ırcı ı Şekil 1. Tek Kristal Si lsyum Hutferrin Ma simırın Prr ım Güç firisi ısı ---------------- hücrede olu§aca yakla§ık her 1 °C'Iik artış, elektrik üretiminde % 0,45 -0,50 arasında verim kaybına neden ol maktadır. [5.8). Şekil2'de; Hong Kong'ta ti bir me eorolojikyrl CTMY: Typical Meteorolojical Year) için TRNSYS (The Transient Eneıgy System Simulation Tool) prograrnı kullanılarak yapılmış simülasyon sonu~an görülm edir. PV hücrenin sıcaklığı 80 ~c'lere kadar çıkması na rağmen aynı §8ltlarda yapılan P'ı/ff simülasyonunda Ise sıcaldığın en fazla 55 ~c' de kal<iğı gözJem enmi§tir (9]. Yapılan ara§brmalar, PV modüe göre. P'lfT uygulamaların hem performans hem de eflo. nomiklik yönünden iyi sonuç erdiğini gösternıekted i r [101. Şekil3'te farklı PV güç sistenılerinin geri dönü§üm süreleri verilmiştir (l l). Şekilde görüldüğü gibi, pollkristal Si (pc-Si) PV modüllerin kullanıldığı güç sistemlerinde bu süre, konut uygulamalannda yaklaşık 25 yıl, endüstriyel sistemlerde ise ya a§ık ola ak 21 yıldır. Fakat PYfT hibrit sis em ile bu değerler konutlarda lO yıla, endüstriyel P 'If sis emierde ise 8 yıla kadar düşmektedi r. Yurtiçi, yurtdışı sektörel/ihtisas fuar ziyaretleri 'le mevcut ürün pazar analizi sonucunda akı§ kan soğutmalı PVfT sistem üreten eprototi pi- " ll Yaurım Geri Oonuş Suresr ~+------==-----~----------------~ " ~kil 2. Tek Kristal Sllisyırrn Teknolojisinden Faydalerran Pl' lılodül e PVff Kolek1öf i 'ıı Sıcakl -Zaman Si r rlilasyorı Grafiij (12) 106 lesisat Dergisi Sayı 180-Aral 2010 25 +-..-.----1 20 > 15 lO 5 o
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=