olmasıdır. Dikkat edilmesi gereken önemli bir husus, basit ısı geri kazanım üniteleri ile kolayca tasarruf yapmak mümkündür. Çünkü yapılan yatırım kısa sayılabilecek bir zaman zarfında kendini öder hale gelebilmektedir. Fakat buna rağmen sanayicilerin bu konuya ilgisiz kalmalarının sebeplerini birkaç şıkta roplamak mümkündür. En önemlisi tekstil sektöründeki iç rekabet gücünün yeterli düzeyde olmamasıdır. Çünkü serbest pazar (piyasa) ekonomilerinde rekabetsiz bir ortam malın satış fiyatına bir sınırlama getirmemektedir. Bunun sonucu iyi karla satılan mal, sanayicilerin enerjideki kayıplarını zahiren telafi edebilmektedir. İkinci önemli etken işçi ücretlerinin ucuz olmasıdır. Bu etkende birim maldan elde edilen karı yükseltmektedir. Dolayısıyla tasarruf konusu yine ikinci planda kalmaktadır. Bu elbette istenilen bir olay değildir. Amacımız insanlarımızın mutluluk ve refahı ise gerekli tedbir ve yatırımlarla insanımız mutlu edilmelidir. Sanayiciler enerji için her geçen gün daha fazla para ödediklerini biliyorlar. Bu Türk Lirası'nın değer kaybetmesi, enflasyon ve enerji i htiyacının (özellikle petrolün) büyük bir bölümünün ithal etme zorunluluğu gibi nedenlerden kaynaklanıyor. Ancak her sanayicinin enerji için fazladan ne kadar ödediğ ini bildiği söylenemez. Bazıları enerji kaynakları yeterli olduğu sürece bu konuyla ilgilenmiyorlar. Sanayicilerin konuya ilgis i zliği; hammadde, emek ve tükettikleri diğer üretim girdilerinin maliyetine oranla, enerji maliyetini hala küçümsemelerinden kaynaklanmaktadır. Dolayısıy l a bilgi eksikl i ği veya bilgilendirme yetersizliği sözkonusudur. En büyük tasarrufu bu alanlarda yapabileceklerine inandıkları için enerji mali yetini düşürecekleri ne, daha yüksek olduğunu düşündükleri enerji dışındaki diğer maliyetleri düşürmenin yollarını arıyorlar. Aslında tanı tersine, dünyada birçok sanayici enerji maliyetini düşürmenin bu "görünürde yüksek" maliyetleri düşürmekten daha kolay olduğu konusunda deneyim kazandı. Enerji maliyetlerinin her zaman toplam üretim maliyecinin önemsiz bir bileşeni olduğu da doğru değ ildir. Enerji maliyetlerinin oranı işin niceliğine göre % l-2'den %40'a kadar çıkabilir. Üretim maliyetleri içindeki enerji maliyetini azaltmak; iş akışı, enflasyon ve döviz kuru değişmeleri karşısında işletmeyi daha dayanıklı kılar, rekabet gücünü de artırır. Özer olarak; - İyi bir enerji tasarrufu ithalatın azalcı imasına, ihracatın ise artırılmasına katkıda bulunarak Türkiye'nin enerji güvenliğinin ve ödemeler dengesinin iyileştirilmesini sağlar. - Çevre kirlili ği ne yol açan sülfürdioksir, karbonmonoksit, karbondioksit, azocoksirler, duman vs emisyonlarının azalcı imasına katkıda bulunarak çevrenin korunmasını sağlar. - Daha fazla iş imkanı sağlar. - Kömür madenleri ve elektrik santralleri gibi pahalı enerji kaynaklarına ihtiyacı azaltır veya geciktirir. - Basit ısı geri kazanım üniteleri ile büyük enerji tasarrufları sağlamak mümkündür. - Geri kazanılan her kalori hem ülkemizin hem de i nsanlarım ızın refah seviyesini yükselcecekcir. - Geç kalınmadan çevre konusunda yeterli hassasiyet gösterilmeli ve gerekli tedbirler acilen alınmalıdır. - Enerji tasarrufunun insanl ı ğın geleceği ve ülke menfaatleri açısından bir zorunluluk olduğu ortaya çıkmaktadır. - Son bir öneri olarak; Türkiye cek elektrik iletim sistemi olarak encerkonnekce şebekeyi esas alan merkeziyetçi bir sistem yerine, küçük (10-20 MW boyutlara kadar inen) kene ve kasaba santrallerini esas alan ancak aşırı ihtiyaç duyulan saatlerde enrerkonnekre şebekeye bağlanan bir elektrik planlamasını gündemine almalıdır. Bu öneri çevre ve enerji ikilemini uzun vadede ortadan kaldıracak, ayrıca enerji kaynaklarımızı sürdürülebilir kalkınmanın hizmetine sunabilecektir. KAYNAKLAR 1- Tiinay, O. "Endiistriyel Su Kidiliği Kontroliinde Temel İlkeler" Atık Sıt Arıtmada İleri Arıtma Teknikleri Semp., TMMOB Kimya Miih., Bttrsa, Mayıs 1994 2- Teke, İ. "Atık Akışkanlaı-daıı Enerjinin Ekonomik Olarak Geri Kazanılması" Isı Bilimi ve Tekniği 6. Ulıısal Kongresi, ODTÜ, Ankara, Eyliil 1987 3- Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, 1995 Rehberi 4- EİE Isı Geri Kazanımı Sanayide Enerji Taraması Anket Çalışması Ankara 1989 ____________________ T_E_S_ls_A_T_DERG.,.l_s_ı_s_Av _ı_1a ____________________
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=