PERSPEKTiF Prof. Dr. Nilüfer EĞRİCAN Geçen sayıda, özel sektöre yönelikTÜBİTAK, Sanayi Bakanlığı Araştırma,Teknoloji Geliştirmeve Yenilik Destekleri'nden bahsetmiştim. Bu sayıda da özel sektörün "Bilim ve Teknoloji Performansını Güçlendirme" amacıyla sunulan diğer olanaklardan kısaca söz edeceğim. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu, 6 Temmuz 2001 tarih ve 24454 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulmuştur. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde; • Ülke sanayinin uluslararası rekabet edebilir ve ihracata yönelik bir yapıya kavuşturulması amacıyla teknolojik bilgi üretilmesi, • Üründe ve üretim yöntemlerinde yenilik geliştirilmesi, • Ürün kalitesinin veya standardının yükseltilmesi, • Verimliliğin artırılması, üretim maliyetlerinin düşürülmesi, • Teknolojik bilginin ticarileştirilmesi, • Teknoloji yoğun yatırım ve girişimciliği desteklemesi, • Araştırmacı ve vasıflı kişilere iş imkanı yaratılması, • Teknoloji transferine katkıda bulunulması, • Yüksek/ileri teknoloji sağlayacak yabancı sermayenin ülke girişini hızlandıracak teknolojik ve hukuki alt yapıyı sağlanması amaçlanmaktadır. Mevcut Durum 2001 yılından itibaren uygulamaya konulan ve sanayicimizi, araştırmacılarımız ve üniversitelerimiz ile buluşturarak, teknoloji yoğun üretime yönelik yeni ürün ve üretim yöntemleri geliştirmelerini sağlayacak bu kanun kapsamında; Nisan 2010 tarihi itibariyle 38 adet Teknoloji Geliştirme Bölgesi (Ankara -6 adet-, İstanbul -5 adet-, Kocaeli -3 adet-, İzmir, Konya, Antalya, Kayseri, Trabzon, Adana, Erzurum, Mersin, Isparta, Gaziantep, Eskişehir, Bursa, Denizli, 20 Tesisat Dergisi Sayı 178 - Ekim 2010 •• Ozel Sektörün Bilim ve Teknoloji Performansının Güçlendirilmesi (2) Edirne, Elazığ, Sivas, Diyarbakır, Tokat, Sakarya, Bolu, Kütahya, Samsun, Malatya ve Urfa illerinde) kurulmuştur. 26 Teknoloji Geliştirme Bölgesi fiilen faaliyete geçmiş, diğerlerinin ise yatırım faaliyetleri sürdürülmektedir. Geliştirme Bölgelerinde faaliyet gösteren firma sayısı Nisan 2010 sonu itibariyle l.364'e ulaşmıştır ve toplam 11 bin 918 personele istihdam sağlanmıştır. Ağırlıklı olarak sırasıyla; Yazılım, Bilişim, Elektronik, İleri Malzeme Teknolojileri başta olmak üzere; Tasarım, Nanoteknoloji, Biyoteknoloji, Otomotiv, Tıp Teknolojileri ve Yenilenebilir Enerji konularında çalışan yenilikçi firmalar yer almakta olup, bölgelerde yürütülen toplam Ar-Ge proje sayısı Nisan 2010 sonu itibariyle 3 bin 576 adettir. Faaliyete geçen Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde bulunan şirketlerin, Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere, Japonya, İsrail, İngiltere ve Almanya gibi dünyanın en gelişmiş ülkelerine yapmış oldukları teknolojik ürün ihracatı, 2010 yılı Ağustos sonu itibariyle 540 milyon A.B.D. dolarına ulaşmıştır. Yabancı sermaye açısından baktığımızda; toplam 54adetyabancı ortaklı firma yer almakta olup, bu firmaların bu bölgelerde yapmış olduklarıyatırımtutan, Ağustos 2010 sonu itibariyle 450 milyon A.B.D. dolarına ulaşmıştır. Günümüz dünyasında bir ülkenin rekabet gücünü ve toplumsal refahını belirleyen en önemli etkenlerden biri de, o ülkede yapılan bilim ve teknoloji çalışmalarının ticari bir ürün veya üretim yöntemine dönüşerek patentle sonuçlanmasıdır. Firmalar tarafından bu güne kadar başvurusu yapılan/tasdik edilmiş patent sayısı 297 adettir. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca, 2004-2009 yılları arasında toplam 52.035.400,00 TL ödenek kullandırılmıştır. Ayrıca, 2010 yılında, 3.339.000,00 TL'si GAP bölgesinde yer alan Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde kullanılmak üzere toplam 25.000.000,00 TL ödenek tahsis edilmiştir. Ar-Ge Vergi Teşvik Yasası 5746 sayılı ''Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun" 12.03.2008 tarihinde, Kanunun uygulama yönetmeliği ise TÜBİTAK'ın görüşü de alınarak, Maliye Bakanlığı ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı işbirliği ile hazırlanmış ve 31 Temmuz 2008 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 5746 Sayılı Kanunun amacı; Ar-Ge ve yenilik yoluyla ülke ekonomisinin uluslararası düzeyde rekabet edebilir bir yapıya kavuşturulması için teknolojik bilgi üretilmesini, üründe ve üretim süreçlerinde yenilik yapılmasını, ürün kalitesi ve standardının yükseltilmesini, verimliliğin artırılmasını, üretim maliyetlerinin düşürülmesini, teknolojik bilginin ticarileştirilmesini, rekabet öncesi işbirliklerinin geliştirilmesini, teknoloji yoğun üretim, girişimcilik ve bu alanlara yönelik yatırımlar ile Ar-Ge'ye ve yeniliğe yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ülkeye girişinin hızlandırılmasını, Ar-Ge personeli ve nitelikli işgücü istihdamının artırılmasını desteklemek ve teşvik etmektir. 2023 yılı sonuna kadar yürürlükte kalacak Kanun kapsamında, Türkiye'defaaliyet gösteren işletmelerin en az 50 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam ettikleri Ar-Ge merkezleri, kamu kurum ve kuruluşları ile uluslararası fonlardan desteklenen Ar-Ge projeleri ve orta k larından en az birisi Ar-Ge merkezi bulunan bir işletme olmak üzere aynı veya değişik sektörde faaliyet gösteren işletmeler tarafından işbirliği içinde yürütülen ve bu işletmelerden birisi veya birkaçı tarafından fonlanan, Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri, Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı tarafından 12/4/1990 tarihli ve 3624 sayılı Kanuna göre oluşturulan teknoloji merkezi işlet-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=