TEKNİK BİLGİ 7 . Kızgın Yağ Kazanlarının Özellikleri Nelerdir? Kızgınyağ kazanları, iç içe geçmiş, spiral boru de metlerinden oluşurlar. Bu boruların içindeki akışta, akış hızına bağlı olarak, boru duvarında bir yağfilmi oluşur. Bu yağ filminin kalınlığı, akıştaki yağın hızıyla ters orantılı olarak değişir. Doğrudan yanma aleviyle karşı karşıya olan bu yağ filmi, aynı zamanda, yüksek sıcaklıklara ulaşır. Sıcaklık değeri, kullanılan yağın kimyasal bileşimine bağlı olarak, değişiklik gösterse de, genel olarak. 345° - 350 ° C sıcaklıklarına ulaştığında yağın kimyasal yapısı bozulmakta, polimerizasyon başlamaktadır. Bunun anlamı, yağın karbonlaşması demektir. Buna (craking) olayı denir. Ekonomik olarak, kazan boruları içindeki yağın hızını 3,0 m/sdeğerindetutmak, yağın ömrü açısından, uygun sonuçlar vermektedir. Kızgın yağ kazanları genellikle, düşey konumda üretilmekle beraber, ülkemizde yatay konumda kazanlar da üretilmektedir. Diğer kazanlardan farklı olarak, debi kontrol otomatiği ve yanmayı kesme düzeneğiyle birlikte kullanılarak, akışın belirlenen hız değerinin altına düşmesi durumunda yanma sisteminin durdurulması sağlanmaktadır. Bazı paket tip kazan üreticileri, giriş-çıkış boruları arasına bir otomatik by-pass vanası koyarak, bu sorunu çözmektedirler. Kızgın yağ kazanlarında çok değişik türde yakıt kullanılabilir. LPG, Doğalgaz, Fuel-oil, kömür, atık yağlar, ağaç kabuklan gibi küçük ısıl yüklü kazanlarda elektrikli ısıtıcılar da kullanılmaktadır. Kazan borusu olarak, St 35,8 dikişsiz boru kullanılmalı, kazan yapımında DİN 4754 normuna uyulmalıdır. 8. Boru, Flanş, Conta Ve Civatalar Nasıl Seçilmelidirler? Tesisatta kullanılacak olan borular, sıcaklık dayanımına göre seçilmelidirler. 280 °C'ye kadar olan sıcaklıklarda dikişli çelik boru (DİN 1626), daha yüksek sıcaklıklarda ise dikişsiz çelik çekme boru (DİN 17175) önerilmektedir. Tesisatta, kaçakların oluşturabileceği yangın riski düşünülerek, dişli ve flanşlı bağlantı lardan kaçınılmalı veya en aza indirilmelidir. Flanşlar, fatura yüzeyli ve boğazlı olmalıdırlar. Contalar, yağa ve yüksek sıcaklığa dayanıklı 138 Tesisat Dergisi Sayı 179 - Kasım 2010 malzemelerden seçilmeli ve grafit contalar kullanılmalıdır. Civatalar, çelik yapım olmalı ve (DiN 2510)'a uygun olmalıdırlar. 9. Vana ve Armatürler Nasıl Seçilmelidirler? Boru seçiminde de olduğu gibi, vana ve ar matürlerin seçiminde, belirleyici olan, işletme sıcaklığı değeridir. Bu elemanların çelik döküm (PN40) veya sfero döküm (PN16) olarak seçilmesi uygundur. Son yıllarda, kızgın yağ te sisatları için, flanşlı tip yerine, kaynak ağızlı vana ve armatürler üretilmektedir. Böylelikle, tesisatta olası kaçaklar en aza indirilmektedir. Pislik tutucuların bağlantılarında aşağıdaki uygulama önerilmektedir: FBO T Şekil 4. Vana Ve Armatürler FBO : Fark basınç otomatiği T : Termometre Bu bağlantıdaki fark basınç otomatiği, pislik tutucudaki filtrenin kirlenme nedeniyle yaratacağı dirence göre ayarlanmıştır. Kirlenme, be lirli bir direnç yarattığında alarm vermektedir. Filtrenin temizlenebilmesi için, yağın belirli bir sıcaklığa düşmesi gerekmektedir. Bu sıcaklık değeri de termometre aracılığıyla okunmakta dır. 10. Kızgın Yağ Tesisatındaki Pompalar Nasıl Olmalıdırlar? Kızgın yağ tesisatında kullanılacak çevrim pompaları santrifüj tipte olmalıdırlar. Bunun nedeni yüksek sıcaklıklarda yağ viskozitesi nin oldukça düşük değerlere inmesidir. Dolum pompası ise ortalama 60°C'deki yağı sisteme gönderdiği için dişli tip seçilebilir. Tesisatı ilk işletmeye alırken yağ sıcaklığı ortam sıcaklığındadır. Sıcaklık belirlenen bir süre içinde iş letme sıcaklığına ulaşacaktır. Bu nedenle, çevrim pompaları seçilirken, pompa karakteristik eğrileri iyi incelenmelidir. Çevrim pompaları olarak, hava soğutmalı pompalar da kullanılmaktadır. Bu denli yüksek sıcaklıklarda yaygın kullanım su soğutmalı pompalar olmaktadır. Su soğutmalı pompalarda suyun çıkış sıcaklığı 35 °-38°C değerlerini aşmamalıdır. Soğutma suyu devresinde kullanılacak su pompaları veya hidroforlar kızgın yağçevrim pompaları ile paralel çalışabilmel idirler. Soğutma suyu pom pası herhangi bir nedenle devre dışı kaldığında, çevrim pompası salmastra sıcaklığı artar ve bu pompa da devre dışı kalır. Bu durumda kazan içi yağ borularındaki sıcaklık da artar. Bunu önlemek için her iki pompa ve kazan yakıcılarının belirli bir mantık içinde otomasyonu sağlanmalıdır. Kızgın yağ pompalarının çelik döküm gövdeli ve salmastralarının yüksek sı caklığa dayanıklı tipte olması önerilir. 11. Genleşme Tankı Nedir, Bağlantıları Nelerdir, Hacmi Nasıl Hesaplanır? Kızgın yağ, 1 ° C sıcaklık artışında, yüzde ola rak, 0,00077 oranında genleşmektedir. Genleşme tankı, sistemindeki bu genleşme hac mini almak için kullanılır. Dolayısıyla genleşme tankının hacmini belirleyen sistemdeki toplam genleşme hacmidir. Genleşme tankları küçük tip tesisatlarda açık tip olabilir. Kızgın yağ, oksijenle bir araya geldiğinde oksidasyona uğrar, yani yağın kimyasal bileşimi değişerek bozulur. Bu nedenle, açık tip genleşme tankları dik tip seçilerek havayla temas yüzeyi en aza indirilmiş olur. Azot gazı ile basınçlandınlmış genleşme tanklarının yatık tip seçilmesinde bir sakınca yoktur. Bir genleşme tankında şu bağlantılar olmalı dır: • Dolum ağzı • Gidiş/dönüş bağlantısı • Azotgazi girişi • Emniyet vanası bağlantısı • Seviye göstergesi • En alt seviye otomatiği • Havalık ve vanası • Basınç sensörü manşonu • Boşaltma ağzı • Taşma ağzı • Temizleme kapağı Genleşme tankı çevrim pompasının emişine bağlanmalıdır. Böylece, pompa emişinde artı
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=