MAKALE ■ Amorf Si :H P-1-N Güneş Pillerinde V) V) oo V) ·- o2 UJ z UJ V), UJ z :::) () •• Doğru Akım-Voltaj Olçümleri Yenilenebilir enerji türleri içinde fotovoltaik güneş pilleri önemli bir yer tutmaktadır. Bu piller kristal ve amorf yapıda çeşitli yarı iletken materyallerden yapılmaktadır ve güneş ışığını doğrudan elektrik enerjisine dönüştürmektedir. Günümüzde diğer güneş pilleriyle karşılaştırıldığında ekonomik yönden rekabet gücü en yüksek olan güneş pili hidrojenlenmiş amorf silikon (a-Si:H) p-i-n eklemidir. Yüksek teknoloji ürünü olan bu piller, PECVD (Plasma-Enhancemet Chemical Vapour Deposition) yöntemiyle üretilmektedir. Laboratuvar koşullarında, a-Si:H p-i-n güneş pillerinde % 15'1ere varan verim değerleri rapor edilmiştir. Ancak kristal yapıdaki değerine (%25) göre bu değer henüz küçüktür. Verim ve kalite çalışmaları yoğun bir şekilde sürdürülmektedir. A-Si:H p-i-n güneş pillerinin veriminin ve kalitesinin arttırılması büyük ölçüde güneş pili parametrelerinin iyileştirilmesine bağlıdır. Biz bu çalışmamızda, PECVD metoduyla üretilmiş a-Si:H p-i-n eklemi güneş pillerinde belli bir ışık şiddeti altında, fakat farklı sıcaklıklarda akım yoğunluğu-voltaj 0-V) karakteristik eğrilerini ölçtük. Eğrilerden, güneş pili parametreleri olan kısa-devre akım yoğunluğu Jsc, açık devre gerilimi Voc, dolum faktörü FF ve verimi rı 'yı hesapladık. Bunların sıcaklık bağımlılıklarını detaylı inceledik ve mevcutteori ve modellerçerçevesinde sonuçlarımızı yorumladık. Anahtar Kelimeler: Fotovoltaik, a-Si:H p-i-n güneş pilleri, J-V karakteristiği, performans parametreleri, sıcaklık-bağımlılığı 1. Giriş e t F e l o e k t k o n t v o r o l i o k lt j ia i e v k n a e s r ı j t e i a s n s i e n ıy r e j l i a d g ö ü d n n ö ü e n ş ş ü t ü ş ı r ü ş m ı m ğ e ü ın k , ı t ir d . o y ğ ü G k r ü u s n d e e a k n ş pe ni l leerrj ii s iinsee , d göün nü eş şt ü rı şmı ğe ı nöı z edlol i ğğ ri nued asna hei lpe kytar irkı ai l ektı kme n( dcei)h aozl ul apr,dyıra. Eblud eh ae ldi yi lleen veelyeak tar ilkt edr noağtriuf asoknı mraaki çkeuvlrl ailenrı mek i çki nu ldl aenpı loa be di liirl e, byial ir. da d a h a İLl akb o rpartautvi ka r ı ' ngdüan egşe l i şpt iirl ii l d i [1l9)5. 4B a şdl aen gı çBteal ,i gı zügnaerşa l apri dl l ea rni tyeakp kı l dr iıs tvael sdi l ai khoan yç ao rkı iöl ertnkeeğni n yl aarpı nadyaugy üd çu lkaar yd naaoğlıdoulğaur agki bki uul lzaanyı l du ıy. gÇuol ak mb aü yh üe km uuzcauyz ap rmo garl aoml mı abkü ttaç ehsei my adneı ngdüav eb nu i l pi r idl lie. r d lu ay 9 g k 7 i u 0 l ' a p 1e m e r t a i r n l o a l r il k si a ç y ğ in ı l l ala a y r l ı t c ın e ıl d r a n a r a ınt e if n d d b a üi ğ s r t ıl r g ım iy ü e ç ı, l k k d a a ü y r n n a y a s a ğ a ı l olarak fotovoltaik enerji dönüşümünün ciddi od laanr a bk edr ii k kgaütnee aş l ı np mi l i a as rı naaş tyı roml aa ç çt ıa. bOazl aarmı , abnu y pn e i i n l t le in ar i r i n t n t ı d p r ü ı e lm ş rf ü a o r r s ü m ı l m ü a z e n e s s r i ı i n n v ı e n e o i p y d i i a l l l e e k ş r la t in i n r m i g lm ı ü ş v e tı s e ri n . , i G li m r e l ç a iğ e li i n yk aı l lyadredtas ea rdaeş, t ıbrum aa lcaı nl al ar ro lgaüğnaünmü sü tzüd ei l ehr al el am ea lnear araştırma konularıdır[2]. İnnüskal en eo rğ l uy a kgıüt lnaür ma ü zd da ey a l ık ugl l ea lnednı eğkı s ef ol sei l n evr e jvi e rkdai ğyi n zaakrl aarrılnaırnı n svıen ı rdl ıo l aoyl ıusşı yul na u ni k, l i mç e vdreeğyie şn iekdl ieknl el er i fnoi nt o vdoa lht aa i kç ovke ffoatrok-ı tnear mv aarl me an ke rt jai ;g bi bui yy öe nn iel el mn ee kbti lei rd i rv.eBçueavnr el asme ldeaneenr jbi aksai yt nbai çkilma ri yı nlae bo li ur pf o, t so av do el tcaei k gcüi hn ea şz , ı şb ıi ğr ı g tüünkeeşt i gr üvçe byaatkaı tr yı adsaı gmüanseı ş çıeşvı ğr eı dyı er. Hz aarraerk evt lei r kmı se mz ; ı dy oı şk t uert,k eçnal leı şr e kk oa lraşyı ecsi hkai mz ıenz .k Go rüunme şa sı şı ı ğs ıa ğh el arnzdaı ğmı nadna v ke ohl aeyr yerde elde edilebilir olduğundan, güneş pilleri 114 Tesisat Dergisi Sayı 179 -Kasım 2010 Prof. Dr. Ruhi KAPLAN Mersin Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanlar Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bengü KAPLAN Mersin Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Ortaöğretim Fen veMatematikAlanlar Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi çbouk advaahn at afj al azrl ao na lvaar nı tyaejrl ay rüaz üsnadhei pi koal mm eatk tead ve en hF oe tr okveos l ttaairka fsı insdt ae mn lke ur l l amnoı ldaübl iel irrd yi ra, pbmu anketdaednı r. luey ge ul el ka tmr ai k gi çüi nç, çöı kr nı şel ğa ri nı pdrüaştüi kkt eg hü eç lreh açnagl ı i ş ba i nr kt aorlysaal aartıi n, dh ae ns abpü ymüakkei nneel rej ri ii hvtei ykaücçı üokl aşna rejl ebkat rui yk gkuun ldl au rn. ı mA ymr ıecrak, e dz il ğe reirn eg ge ül eçn eükr es et el cfi ooslial r avek sn iüskt leeme rl e yr daek ı tml aorddüal ne rf ga rükçl ı aor tl aı şrıakko, l afoytcoavoelkt al ei k nebilir. Gmüant ee şr ypa il ll leerrdi etne ky ak rpi ısl at abl ,i l mp oe lki tkerdi si rt. a El nv ey üa kmsoerkf sviel irki mo nl i, tGeakA-se kyl eam d ag ülnnePş' d ap ni l l eyrai ptı el mk a kk tr iasdt aı rl. T2 e3k, Gk rai sAtsa l p si l li el i kr doen %g ü n2e5ş cpi vi l laerrı ni nddaed ıvr .e rGi mü n e%ş z %ış a ı ğ m 2 ı a 8 y n 'e o , , ğ au G y n a n l A a ı ş s t t eı p r k ı i c l d k ıs e r ı is % ( t o a d l 2 a 9 s k ' i a l l a i ky y o ı ü c n k ı ) s pe k il l u d m l e l e a k n v t ı e l e d r d ı i i ğ m r. ı Şimdiye kadar en yüksek verim (% 34), 100-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=