MAKALE Üçüncüsü ise tükenmeyen, eksilmeyen "yenilenebilir" enerji kaynaklarıdır. Şekil 2'de görüldüğü gibi, 21. yüzyılda tüketilmesi beklenen birincil enerji kaynakları için yapılan öngörülere göre, doğalgaz, kömür, petrol gibi fosil yakıtların, kullanımının azalacağı ve hatta biteceği beklenmektedir. Çok uzak olmayan bir gelecekte, fosil bazlı enerji kaynaklarında ciddi bir darboğaz oluşumu ve bunun paralelinde fiyat artışı o lasıdır. Buna karşın, rüzgar, güneş, su, hava vb. yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının son yıllarda hızla artacağı düşünülmektedir[2]. Şekil 2'de 2100 yılına kadar birincil enerji kaynağı kullanımında beklenen değişimler verilmektedir. 2. Yenilenebilir Enerji Kaynağı Olarak Toprak ve Güneş Enerjisi Yenilenebilir enerji kaynağı "Doğanın kendi çevrimi içinde bir sonraki gün aynen mevcut olabilen enerji kaynağı" olarak tanımlanmaktadır. Bu bağlamda güneş, bizim en büyük enerji kaynağımızdır. Fuel oil, gaz, kömür, bio enerji ve rüzgarın hepsi, güneş enerjisinden türer. Güneş enerj isinin yayılma ve kararsız yapısı nedeniyle, doğrudan tutulması pahalı ve güçtür ama bu yapının temiz, gider bakımından etkin bir çözüm sağladığı da göz ardı edilmemelidir. Yer, masif (iri) bir yapıya sahip olduğu için, yeryüzüne ulaşan güneş enerjisinin hemen hemen yarısı jeokütlede yutulur ve depolanır. Toprak; ısıtma sezon unda dış havadan daha yüksek sıcaklıkta bir kaynak ve yazın soğutma için, havadan daha düşük bir sıcaklık sağlayarak, tüm yıl göreceli olarak sabit sıcaklıkta kalır[4]. Şekil 3'te görüldüğü gibi ısı pompalarının enerji kaynağı elektrik ve doğal enerji kaynaklarıdır. lsı pompaları kaynak olarak toprak, hava ve su gibi doğal kaynakları kullanılır[lOJ. Enerji Dljl s-ı. Şekil 1. Sektörlere göre enerji tüketim istatistikleri.[5] Ülkemiz, coğrafi konumu sebebiyle sahip olduğu güneş enerjisi potansiyeli açısından birçok ülkeye göre şanslı durumdadır. Aylara göre Türkiye güneş enerji potansiyeli ve güneşlenme süresi değerleri ise Tablo l 'de verilmiştir. Şekil 4'te ise illere göre toplam güneş radyasyon (kWh/m2-yıl) değerleri verilmiştir. Tabloya göre Türkiye'nin ortalama yıllık toplam güneşlenme süresinin 2.640 saat (günlük toplam 7,2 saat), ortalama toplam ışınım şiddetinin l.3ll kWh/m2.yıl (günlük toplam 3,6 kWh/m2 ) olduğu tespit edilmiştir. Ülkemizde yıllık ortalama toplam ışınımın en küçük ve en büyük değerleri sırasıyla 1.350 kWh/m2. yıl ile Karadeniz bölgesinde, 1.750 kWh/ m2.yıl ile Güneydoğu Anadolu bölgesinde gerçekleşmektedir[2]. 3. Yenilenebilir Enerji Kaynakları ile Eko-Ev Tasarımı Eko-Ev modellemesi ile konutlarda kullanımı kolay hale gelen yenilenebilir enerji kaynaklarının esnek yapısı sayesinde her türlü konutta montajı mümkün olan bir sistem geliştirilmesi hedeflenmektedir. Çalışma, enerji üretimi ve tüketimi arasındaki açığın giderek artması, hızla artan nüfusun ve gelişen sanayinin enerji gereksinimlerinin kısıtlı kaynaklarla karşılanamamakta olması ve mevcut yenilenemeyen kaynakların çevreye ve insan sağlığına olumsuz etkilerinin önlenememesi gibi 2000 2010 2020 2030 2040 2050 'ı\lıkbl~ :::]~mas, 2100 - ~~~rjİ t:;~:~:lirler 1.600 - ı~r~ı~ ~::~~)~isi Güneş ene~isi (P.V) Oo!)al gaz Petrol olumsuzluklara karşın bir çözüm üretmesi açısından önem teşkil etmektedir. "Yenilenebilir enerji kaynakları ile Eko-Ev Modellemesi " çalışmasının birincil amacı, konutlarda ısıtma-soğutma enerjisi ve elektrik enerji maliyetini minimum seviyelere çekmek, enerjide dışa bağımlılığı azaltmak ve çevre dostu enerji kullanımını artırmak, yaymak ve cazip hale getirmektir. Bu çerçevede çalışmanın en önemli özellikleri: • Yerli enerji kaynakları kullanılarak enerjide dışa bağımlılığın azaltılması, • Karbondioksit emisyonlarını azaltarak çevrenin korunmasına yardımcı olmaları, • Yerli imalatın teşviki ile ilgili sektörde istihdamın artmasına katkıda bulunulması , • Kamuoyundan yaygın ve güçlü destek alınılması olarak sıralanabili r. 3.1 Eko-Ev Tasarımında İzlenen Adımlar Eko-Ev tasarımında elektrik ihtiyacını karşılayabi lmek için evin güney yönüne bakan çatısına güneş pilleri monte edilir. EkoEv'de kullanım sıcak suyu içinçift serpantinli boyler tasarlanmıştır. Çift serpantinli boylerin bir serpantininde ısı pompası dolaşarak tankı ısıtmaktadır. Diğer serpantinde ise güneş enerjisi dolaşabilecektir. Bu durumda tankı güneş enerjisi ısıtacaktır. Evin ısıtma ve soğutma ihtiyacını karşı layabilmek için toprak kaynaklı ısı pompası monte edilmesi düşünülmüştür. Kaynak tarafında poli etilen kaynaklı borular yatay veya dikey olarak evin bahçesine döşenebilir. Güneş kolektörlerinin sıcak su ihtiyacını karşılamada yetersiz kalması durumunda ise ısı pompasının, devreye girmesi sağlanır. Evde kullanılan elektrikli :mriLE.NEBILIR iNERJt (fOPU.g; SO',BAVA...) mm Şekil 2. 2100 yılına kadar birincil enerji kaynağı kullanımında beklenen değişim.[2] Şekil 3. ısı pompalarının enerji kaynağı.[10] 1 14 Tesisat Dergisi Sayı 177 -Eylül 2010
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=