Tesisat Dergisi 176. Sayı (Ağustos 2010)

MAKALE H ti, = �2-ıtg(r, -r, ) Şekil 1. Çark İçerisinde Hız Sirkülasyonu (6) r kanat başlangıcındaki (hücum kenarı) r 1.0 o.o Şekil 2. Boyutsuzlandırılmış r Dağılımı hızın kanat normaline dik olduğu kabulü ve kanat sonundaki (firar kenarı) sirkü- yapılır. Öte yandan sonlu kanadın yarattığı lasyondur. r'nin hücum kenarından firar etki nedeniyle akış kanat açısıyla aynı dekenarına kadar olan değişimi kanat rının elde edilmesine imkan tanı ğılımı ile çarkın meydana ge r. r aç d ıl a a ­ tirdiği basınç arasında direkt bir ilişki bulunmaktadır. Sınır koşullarını incelemek için ,iı (boyutsu meridyonel uzunluk) kullanılacaktır (Şekil 2) r dağılımının sağlaması gereken 4 adet sınır koşulu bulunmaktadır. İkisi ,iı =0 olarak hücum kenarında ikisi de ,i ı = 1 olarak firar kenarında bulunmaktadır. ı. ,iı =O'da r= o 2. ,iı =O'da d� =0 dm 3. ,iı = l'de r= l 4. ,iı =l'de dr: =0 dm İlk sınır koşulu hücum kenarı mesiz durumu ifade etmekte dn idr.aİkkii nöcni dsöı nnı r k e oşulu hücum kenarındaki kayıpsız (şok tkisi olmadan) giriş olduğunu belirtir. Bu aynı zamanda akışkanı ma açısının kanat açıs ı ni l ek aanyandı ao lydaukğluanşu ifade eder. Firar kenarında ise ren büyük değeri ile boyutsuzlandırılmıştır. ğerde olamaz ve daha düşük bir değer alır. Bu etki firar kenarında emme yüzeyi t lanarak azaltılabilir. Böylece çarkın üre rta ti ş ği basınç artar ve en iyi verim noktası sağa doğru kayar. r dağılımı için 4 sınır koşulu mevcut duğundan, bu sınır koşullarını sağlayacoalk en basit fonksiyon üçüncü dereceden bir denklem olacaktır. Hücum kenarından firar kenarına birçok farklı r dağılımı t mak mümkün olduğundan en iyi d a a n ğ ım ılıl m a ı bs ıenlai r l (eym) ebka kammaakc ıgyel ar ekk air.naKdaınnaddöınndüömn üamçıü denklem 7 ile hesaplanır ve meridyonel profilin uzunluğuna ve kanat açılarına göre değişir. Bu denklemde 6./ hesap yapılan iki nokta arasındaki izdüşümsel uzaklığı r 0 yarıçapı ve P. kanat açısını ifade etmektedir. 5 ile 9 kanada sahip çarklarda kanatların üst üste f.O Bağıl hız Çıkış yükü l •• yükü Maks. Hız Farkı minimwnbağıl hız Ortalamabağıl hız o.o Çarkı n meridyonel uzunluğu Şekil 3. Örnek Bağıl Hız Dağılımı[l8). p S r a o y f ı i s l a i ç l i n d e o n l u e ş y t l e u r r u y l a a n r d k ı a m n ı a d i l ı e n ü m s e r i d y o n e l tünde ve akış pasajı içinde analizler yapılabilir. Bu analizler sonucunda kanatlar arasındaki örnek bir bağıl hız dağılımı Şekil 3't nulmaktadır. e suDifüzyon Oranı, DO D O= (wA Nol:ıas, )ııas... ra,,y/ (wB Nobaıı )&uma )�t')'I Boyutsuz Hız Yüklemesi, Ç (8) Ç = [ W Emme -W Ba,.., l (9} 1 -(w&..., +W&u..,) 2 En B(qil! Hu Farkında gelen kısmı (örtüşme açısı) 30 ° -45° ara- Özgül hızı 1.0 - 1.7 arasındaki pompalar Ayrıca r'nin firar kenarındaki türevi sıfıra eşittir. Bu eşitlik, Kutta koşulunu yerine getirmek üzere gereklidir. Kut na göre, çark kanadının fir a r ktean akroı nşdual uki emme yüzünde durma nokt tadır ve bağıl hız sıfıra eşittai rs. ıAbyur ılcuan mb aa ğk ı l 11 O Tesisat Dergisi Sayı 176 -Ağustos 2010 sında olması tavsiye edilmektedir. Pompa performansı, çark içindeki hız dağılımları gibi fakt sında önöermlelri ydeer btu ut adra. ğSı laı my ı sı na lodl ueşnteuyrluelrmd ean sonra istenen karakteristik özellikler elde edilemezse değişiklikler yapılabilir. için, DO 0.7'den küçük olmamalı ve Ç l.O'den az olmalıdır. Bu kurallar bağımsız olarak doğrulanamamakla beraber, t be ile gelen ve genel olarak kullanı laşımlardır. Ayrıca kavitasyon öne la m n e l y i c ar b ü kir sorun oluşturuyor ise hücum kenarı görece

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=