haline dönüşür ve uygulanır. 1960'11 yıllarda, Ankara'da bir elin parmakları ile sayılabilen proje bürolarının sayısı günümüzde Meslek Odası Tescil Belgesi ile yeterli görülen binlerce büro ve şirkete dönüşmüştür. Ülkemizde en iyi havaalanı terminal binası, kongre salonu, konser salonu, otel hastane yapan bu alanda sınıflandırılmış yapabilirlik sigortası olan multidisipline proje bürosu yok sayılır. Çünkü hepimiz her işi yapmaktayız. Esasen iş akışı ve mali güvence endişesi bu sonucu doğurmuştur. Dolayısıyla herşeyi bilen hiç bir şeyi anlamayan sınıfına itilmiş sayılırız. Bu nedenle, tasarım sonrası uygulamada kontrollar, müşavirler, pazarlamacı, üretici ve işletmeciler tarafından proje eksikleri gündeme getirilir. Müellifler kınanır ve eleştirilir. "Peki al, sen yap" dediğinde, kontrol, müşavir dahil, işverenin hiçbir yetkilisi sağlıklı bir proje üretemez, sorumluluktan kaçar. Meslekte ustalık, bir beceri ve erdemliktir. Bir operatör, doktor, otel aşçısı, dekoratör, imalatçı usta erdem ve usta olabilir. Bir mühendis ise bilim veteknolojiyitakip edemediği sürece usta olamaz. Sadece bildiği konuda uzman sayılır. Eğer teknolojiyi yeterli derecede takip etmiyorsa körlenir. Dolayısıylahizmetkalitesi mühendisin başarısı ile sergilenir. Bugüne kadar yapmış olduğum üç bin adedi aşan projelerinin on, yirmi hatta otuz yıl önceki üretim konseptlerine baktığımda, inanılmaz eksik ve noksanlarımı görüyorum. Bugün ise bilim ve teknoloji girdilerinin, yeniliklerin bizlerin kapasitesini ne kadar aştığına şahit oluyorum. Düne kadar basitgördüğümüz yangın söndürme sistemlerinin bugün bir uzmanlık dalı olan yangın mühendisliği hizmeti olduğunu görmek gerekir. Havuz, mutfak, çamaşırhane, fitness centre, bahçe sulama projelerinin de bir uzmanlık hizmeti olduğu bilinmelidir. Bina otomasyonu, çevre etkinlikleri, enerji yönetimi hizmetleri de tesisat proje hizmetleri dışına taşmıştır. Çoğunuz bilirsiniz; bir tesisat projecisi ısıtma, havalandırma, klima, sıhhi tesisat, yangın, doğalgaz, sığınak, otomasyon projelerini ayrı ayrı çizmek zorundadır. Bunların koordinasyon ve superpoze projeleri yapılmaz. Dolayısıyla 40 Tesisat Dergisi Sayı 169 -Ocak 2010 Dn uu na dy ea n, Tl eTr Mi sDe kYtöönr .l eK bu ri r. aBrşaky. aC ga ef et irr eÜnn tl üo pklaatnı tl ı ımn ıcnı l as or a gtaükndüimn aenttlai.m ve önemine dair birer hatıra plaketi uygulamada eksik ve yetersiz kalır. Bugün ben her projemde işin kapsamını tanımlıyor, kapsam dışındaki hizmetleri ayrı bir iş kapsamında ele alıyorum. Ancak müşterimi kaybediyorum. Çünkü benzer bir büro bütün işleri yaparım, diyerek yapıyor; kimse de kontrol etmiyor. Ancak işin sonunda eksik ve kusurlar ortaya çıkıyor, fakat iş işten geçmiş oluyor. Deneyimli olmakta işverenleri tedirgin eder duruma geldik. Son yıllarda çok yapılan alışveriş merkezlerinden birinin mimarisini inceleyip, projenize esas veriler için gerekli taleplerimiz olduğu takdirde pişmiş aşa su katıyor durumuna düşüyorsunuz. Yatırımcı, işveren ve mimarlar sizden kaçıyor; bizlerin sessiz, sakin ve uyumlu olması, hiçbir direnç göstermeden istenileni yapması gerekiyor. Yapıların tasarımında en çok sorgulanan, işin sonundaki aksaklıklardan sorumlu tutulan tesisat mühendisleridir. Yatırımcı, uygulamada kaçak inşaat yapar, otelin salonunu büyütür, sonunda sizi ısıtma ve soğutma sistemlerinin yetersizliği nedeniyle suçlar. En büyük özelliğim, bir tasarımın başından sonuna kadar bütün veri ve kararları yazıya döküp yatırımcıyı bilgilendirmek olmuştur. Bu yüzden en az sorgulanan projecilerden biri sayılırım. Mühendisliğin en zor ve temel hizmetinin "tasarım" olduğuna inanıyorum. Meslek içi eğitim; teknoloji takibi, uygulamadaki sorunlara çözüm bulunması, beyin gücü ve göz nuru gerektiren bir hizmettir. Ayrıca mühendisliğin bütün mutfak işlerini, hamaliye yüklerini taşır. Tasarım hizmetleri ile insanın mali gücü garantileyebilmesi çok zordur. Ayrıca ülkenin ekonomik durumuna paralel iş akışı ve garantisi yoktur. Hep iş yapan ve taşeron statüsünde kalırsınız, sorgulanırsınız. Üretim sürecinde sıkıştırılırsınız. Denetim ve kontrolda hesap vermek, nasıl yapıldığını yetkiliye anlatmak zorunda kalırsınız. Bu yönleriyle de bezdirici ve bıktırıcı bir meslektir. İleriye matuf gelişimi de yoktur. Bu anlamda saygınlığını kaybetmektedir. Mühendis, karşılaştığı sorunlara ani çözümler bulan teknik elemandır. Ancak bu çözümlerin bilim ve tekniğe uyumu gerekir. Ayrıca hizmetlerdeki kriterlerin doğru seçilmesi zorunludur. Bu da deneyim, beceri ve uzmanlık ister. Bu yönleriyle mühendis mantığındaki kabuller birbirini tutmayabilir. Sonuçlarda ister istemez farklı ve birbiriyle çelişkilidir. Satış, pazarlama ve reklamlarla bu ikilemler büyük boyutlara erişmiştir. Birinin iyisi , öbürünün kötüsüdür. Ticari yaklaşımlar, kendi ürününden başka hizmet ve üretimi daima yetersiz göstermektedir. Deneyimli mühendisler, deneyimsizleri, deneyimsizlerde deneyimlileri yetersiz bulur. Bilgisayar teknolojisi ile bu yargı yoğunlaşmış ve artmıştır. Her iki tarafın (yaşlı-genç) haklı ve haksız olduğu taraflar mevcuttur. Mühendislik niteliği bir şarap gibi bekledikçe artmaz. Mühendislik kapasitesi bilgisayarla da arzulanan kaliteye ulaşamaz. Bu anlamda hızla ilerleyen iletişim teknolojisini, bilgisayar sistemlerini mühendisliğin bir desteği aracı olarak görmek gerekir. Mühendislik hizmetlerinde ve sorumluluk kapsamında bir hiyerarşi yoktur. Hizmet, görev, yetki ve emirle yapılmaz. Müteselsil bir sorumluluk içinde yapılmalı, denetlenip, kontrol edilmelidir. Yönetim hizmetlerinde görülen görev, onay yetki hizmetleri mühendislik hizmetlerinin sorumluluğu karşısında ikinci plandadır. Her mühendis yaptığı işle sorumlu olmalıdır. Bu yönden de mühendislik zor bir meslektir. Analiz ve kriterlerinizi teknik bir düzeyde dahi kabul ettirmekte zorlanırsınız. Ne kadar bilgili olursanız olun, hesap verirsiniz. Her zaman mühendislik etiği ve ahlak kuralları ile karşı karşıya sayılırsınız. ■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=