GUNCEL ve aerodinamik temel bilgilerinden destek alan mimari, inşaat, elektrik, elektronik mühendislikleri ile iç içe girmiş, bir mühendislik hizmeti sayılmaktadır. 1973 yılından bu yana, yakıt olarak kömür, fuel-oil, doğalgaz değişimleri tesisat sektörünü geliştirmiştir. Ayrıca yapı teknolojisinde ısıtma yanı sıra havalandırma, klima, yangın, mutfak, çamaşırhane teknolojileri gelişmiş sektörde hizmet veren mühendis ve mimar dışında tekniker, teknisyen, usta ve kalifiye işçi çoğalmıştır. İlk yıllarda on-on beş adedi geçmeyen malzeme tedarikçilerinin sayısı binleri aşmış çalışan mühendis ve mimar adetleri kırk-elli bine ulaşmıştır. Dolayısıyla tesisat hizmetleri büyüyerek ısıtma, havalandırma, sıhhi tesisat, yangın, otomasyon ve özel tesisat alanlarına yayılmış, çalışmaları ise kırk-elli bin civarına ulaşmıştır. Bu çalışanlar eğitim, tasarım, uygulama, işletme, malzeme tedarik ve mümessillik alanlarında hizmet vermişlerdir. "Mesleğimiz, ki bundan mekaniktesisat mühendisliğini kastediyorum, insan yaşamı ile ilişkili çok önemli sorunlara teknik çözüm bulan bir uğraşıdır. Ekoloji, antropoloji, güzel sanatlar, enerji, bilim ve teknoloji ile kaynaşmış bir hizmettir." 1980 Sonrası Mimari Gelişim 1980-1990 yılı turizmin geliştiği yıllar olup, devlet teşviki ile binlerce otel Antalya, Bodrum, Marmaris, İzmir, İstanbul ve Ankara'da yapılmış, mimar ve mühendislere iş sahaları açılmıştır. Bu dönemde yatırımcılar özel sektör ağırlıklıdır. Bu anlamda mimari anlamda gelişim çok hızlı sayılır. Otel gibi içinde her türlü tesisatı olan yapıların teknik hizmetleri çok zor, yorucu ve sorumlu bir hizmettir. Ayrıca ısıtma, havalandırma, sıhhi tesisat dışında yangın, hijyen, sağlık, mutfak, çamaşırhane, yüzme havuzu gibi özel tesisat hizmetleriyle çevre ve enerji sorunlarını çözmek zorunda kalırsınız. Hizmetiniz yönetici, tasarımcı, uygulayıcı, işletmeci gibi hangi alanda olursa olsun yıpratıcı bir iştir. Yatırım süresi ve ekonomisi, kullanım, dayanıklılık ve verimlilik yönleri ile sizi yorar, ayrıca bıktırır. İlk otel deneyimim ve Büyük Ankara Oteli ekibinde çalışmalarım olmuştur. Bir ara İstanbul Tarabya Oteli ile de ilişkim oldu. Her ikisi de 1965 yılından bu yana kırk yıldır eskidi; bugün değişiyor, yeniden açılıyor. Antalya'da Sheraton Oteli imar projesini yaptık. Ramada (Kemer) Oteli'nde ilk kez işletme firmalarının etkinliğini anladım. Sonradan Marmaris'te Munamar, Marmaris Mandarin Oteli, Belekte Xanadu, İstanbul'da Ritz Carlton ve Movembik, Konya'da Hilton Otellerinde emeğimiz geçti. Halen Moskova'da St. Petersburg'da, Alma-Ata ve Kiev ve Bakü'de otel projeleri yapıyoruz. Tasarım Hizmeti Tesisat mühendisliği tasarım hizmetini; katı usul ve kuralları olan bilimsel hesapları zorunlu ısıtma, havalandırma, klima ve sıhhi tesisat formatları ile yapılan bir hizmet olarak görmüyorum. Esas olan, yapının fonksiyonuna ve ihtiyacına uygun sistem seçimleridir. Bu yönden yenilikçi, yaratıcı bir yaklaşım, tahmin ve uygulama yöntemi sayılmalıdır. Esas hizmeti bu aşamada görüyorum. Müellife yardımcı mühendisler gerekli ve zorunlu hesapları yaparlar ve bu girdilere göre proje oluşur. Şahsen ben uzun zamandır hiç bir projemin ısı geçirgenlik katsayısı, ısı kayıp ve kazan, pompa ve kanal hesabı yapmadım. Bu anlamda tasarımı, bir yönetici yönetiminde orkestra ekibi ürünü olarak görüyorum. Mühendislikte esas olan saygınlık ve güvenilirliktir. Bu nedenle tasarım mühendislerinin projeye esas değerlerde optimizasyonu yapabilmesi gerekir. Eskiden uygulanan 2/3 + 2/3 oranında yükü karşılayacak kazan ve soğutma grupları seçimi, bugün kullanım ve talep faktörleri ile ısıtmada yüzde 55-60, soğutmada yüzde 65-70 mertebelerine inmiştir. Soğuk ve "Tesisat mühendisliği tasarım hizmetini; katı usul ve kuralları olan bilimsel hesapları zorunlu ısıtma, havalandırma, klima ve sıhhi tesisat formatları ile yapılan bir hizmet olarak görmüyorum. Esas olan, yapının fonksiyonuna ve ihtiyacına uygun sistem seçimleridir." 38 Tesisat Dergisi Sayı 169 - Ocak 2010 sıcak havanın yoğunluk farklarıyla havanın hareketlerini iyi bilmek gerekir. Meteorolojik şartlarda dizayn sıcaklığının kabulü, kirlilik ve yansıma oranlarının belirlenmesi, deneyim ve bilgi zorunludur. Direnç ve kayıpları doğru bilmeden hidrolik hesapları yapamazsınız. Hava hızlarının fırlatma, akma ve etkinlik düzeyini anlamayan düzgün menfez ve kanal ebadı seçemez. Diplomalı bir makina mühendisi "mekanik tesisat mühendisi" olamayacağı gibi, her mekanik tesisat mühendisi de tesisatla ilgili bütün sorunları çözebilen bir uzman sayılamaz. Tesisat sektöründe hizmet veren mekanik tesisat mühendisleri; yönetici, kontrol, tasarımcı, üretici, uygulayıcı, malzeme tedarik ve pazarlama, işletme alanlarında hizmet verirler. Bu branşlar da kendi içlerinde uzmanlık dallarına ayrılır. Nitekim son yıllarda, HVAC, sıhhi tesisat, yangın, mutfak, çamaşırhane, yüzme havuzu, medikal ekipman ve gaz, temiz oda teknolojisi prosesle ilgili hizmetler, otomasyon sistemleri birbirinden ayrı uzmanlık dallarının sorumluluğu içinde yapılmaktadır. Bu yönden yapıda tesisat tasarımı yapan proje müelliflerinden sektörün bütün branşmanlarına hizmet beklemek yanlış bir yaklaşımdır. Bu sistem ülkemizde, sıhhi tesisat mühendisliğinden başlayıp ısıtma ve klima hizmetlerine dönüşen, yukarıdaki branşlara göre gelişen alışılagelmiş bir uygulama olduğundan, bu anlamda tüketici, yatırımcı, mimar gibi işverenlerin tasarım hizmetlerine yaklaşımının yanı sıra bizim de bu hizmetlere yaparım şeklinde soyunmamız yanlıştır. Ülkemizde "tasarım" hizmetinin doğru bir tanımı yapılmalıdır. Proje ve ekleri, sektörle ilgili her şeyi ayrıntılı tanımlayamaz, bu yönden proje sistemi ve onun ana ilkelerini belirler. Uygulamada shop-drawing ve uzmanlık projeleri ile gelir. Proje müşavirlerin onayı ile final proje
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=