MAKALE Resim 6. Şekil 7. Yukarıda belirtilen hava vanalarının ortak özelliği, temiz su şebekelerinde kullanılmalarıdır. Vanalar, pis su sistemlerinde kullanıldığında partiküller vananın sızdırmazlık elemanları arasına sıkışarak vananın fonksiyonlarını gerçekleştirme olanaklarını önlerler. Ayrıca pis suyun içerdiği korozif maddeler hava vanasının yıpranmasına ve etkisiz kalmasına sebep olur. İşte bu sebeplerden dolayı pis su sistemleri için Pis Su Hava Vanası (Resim 7) kullanılır. Şekil 8'de görülebileceği gibi, Pis Su Hava Vanalarında sızdırmazlık topu, yüzer bir topa bağlıdır. Vanaya pis su girdiğinde yüzer topu yükseltir ve üst sızdırmazlık topu kapaResim 7. 136 T esisat Dergisi Sayı 169 - Ocak 2010 ::ı::: Şekil 9. ( 150 mm ) L nır. Dolayısı ile içeride basınç oluşur ve pis su kesinlikle sızdırmazlık elemanları ile temas etmez. Böylelikle sızdırmazlık sorunu ortadan kalkar. Ayrıca vananın iç aksamları korozyondan korunmak amacı ile paslanmaz çelik malzemeden üretilmiştir. Pis Su Hava Vanası, şebeke doldurulurken büyük miktarlarda hava kütlelerinin sistemdentahliye edilmesi, şebeke boşaltılırken büyük miktarlarda hava kütlelerinin sisteme emilmesi ve çalışma esnasında oluşan hava kabarcıklarının sistemden tahliye edilmesi gibi üç ana fonksiyonu gerçekleştirir. 4.2. Hava Vanalarının Kapasiteleri Hava Vanalarının tahliye ve emme kapasiteleri, hava vanası seçimlerini etkileyen en önemli konulardan biridir. Kullanıcı, projede belirtilen hava tahliye ve emme kapasitelerini karşılayacak vanaları seçebilmek için öncelikle hava Şekil 7. 58 150 mm vanalarının kapasitelerini bilmesi gerekmektedir. Maalesef ülkemizde vana kapasiteleri, vana flanş çaplarına göre belirlenmektedir. Bu, tamamen yanlış bir yöntemdir. Hava vanası flanşının büyük olması, vana kapasitesinin de büyük olduğunu göstermez. Birçok üretici, aynı boyutlardaki hava vanalarına farklı flanşlar monte ederek kullanıcılarına sunmaktadır. Oysa vana üzerindeki alanlar ve çıkış orifisi, giriş flanş çapından küçük olduğu için sadece flanş değişimi vananın kapasitesini arttırmaz. Şekil 9'da bir örnek görülmektedir. Sağ tarafta yer alan hava vanasının giriş flanş çapı 150 mm olmasına rağmen tahliye orifis çapı sadece 58 mm'dir. Dolayısı ile vana, 58 mm'lik çap ve buna bağlı olarak 58 mm'lik bir tahliye alanı sağlar.Üretici, sadece giriş flanşını büyülterek vana kapasitesini arttıramaz. Sol taraftaki hava vanasında ise, vananın tüm kesit alanları 150 mm çapında hava geçişine uygun olarak tasarlanmıştır. Dolayısı ile vana giriş çapında, yüzer top etrafında ve çıkış çapında her zaman 150mm'lik geçiş sağlanmakta ve vananın kapasitesi artmaktadır. Üzüntü verici bir şekilde, aşağıda gösterilen bu iki vana aynı kategoriye sokulmakta ve kapasiteleri eşit olarak tanımlanmaktadır. Kullanıcılar, hava vanalarını flanş çaplarına göre değil, kapasite eğrilerine göre seçmelidir. Şekil lO'da bir vana üreticisinin, farklı çaplar için yayınladığı hava tahliye ve hava emme kapasitelerini görmekteyiz. Kullanıcıların, bu gibi kapasite eğrilerini göz önüne almaları ve proje tahliye ve emme kapasite ihtiyacına en uygun hava vanasını seçmeleri gerekmektedir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=