Tesisat Dergisi 168. Sayı (Aralık 2009)

PERSPEKTiF Prof. Dr. Nilüfer EĞRİCAN 11-12 Şubat 2010 tarihinde, lnternational Centre far Applied Thermodynamics (ICAD, Yeditepe Üniversitesi ve Sektöre! Fuarcılık işbirliği ile düzenlenen SOLAR FUTURE 2010 kongresi gerçekleştirilecek. İçinde bulunduğumuz milenyum, artan ihtiyaçların ve azalan kaynakların tanımlandığı bir süreç. Dünyamızın, üzerinde barındırdığı nüfusu daha fazla taşıyamayacağına yönelik pek çok işaret, dünya üzerindeki kaynakların daha verimli kullanılmasını ve bu kaynakların kirletilmesini önlemeyi zorunlu kılmaktadır. Güneş enerjisi başta olmak üzere alternatif enerji kaynaklanna yönelinirken, çevreye zarar veren enerji kaynaklarının kullanımında tasarruf sağlamak birinci öncelik haline gelmiştir. Güneş bugün kullandığımız enerjinin tamamına yakınının kaynağıdır. Güneş doğrudan faydalanıldığında sonsuz, temiz, yenilenebilir ve sürdürülebilir bir enerji kaynağıdır. Ne var ki, bugün bu enerjinin çok küçük bir kısmından faydalanabiliyoruz. Geçmişte edinilen tecrübe ve bilimsel birikim, gelecek için üretilen yaratıcı ve umut vaat edici çalışmalara temel teşkil etmektedir ancak daha kat edilmesi gereken uzun bir yol vardır. Etkin bir vizyon, doğru stratejiler, yaratıcı fikirler ile desteklendiğinde süreci hızlandırarak bu yolun daha kısa zamanda katedilmesi sağlanabilir. Böylece sürdürülebilirlik açısından çok kısıtlı bir kaynak durumunda olan zamandan da tasarruf edilmiş olacaktır. SOLAR FUTURE 2010 Konferansı'nın amacı, konuyu bir bütün halinde ele alarak, güneş enerjisinin temel enerji kaynağı haline geldiği birgeleceğe doğru bir yol haritası oluşturmaktır. Kongrenin, 2020 yılından itibaren önemli bir kaynak olarak önümüze çıkacak olan güneş enerjisinin elektrik üretiminde ve kullanımında yapılması gerekenleri gösterecek olan "Yol Haritası (Road Map)"nın oluşturulmasında etkili olacağına inanıyorum. 2020 yılı 10 yıl ötemizde, ancak bugünden harekete geçilmez ise çok geç olacak. Neden mi 7 Aşağıda açıklamaya çalışacağım: Dünya Enerji Piyasasına Genel Bakış 2009 (World Energy Outlook 2009) Raporuna göre, dünya enerji 20 Tesisat Dergisi Sayı 168 - Aralık 2009 Solar Future 2010 Geleceği Hazırlayan Etkenler talebinin hemen hemen tamamı, gelişmekte olan ülkelerden, özellikle Çin, Ortadoğu ve Hindistan'dan gelecek. Çin'dengelecektalebin %40 civarında olacağı bilindiğine göre, Çin'de alınacak her karar, dünyadaki her ülkeyi ciddi biçimde etkileyecek. Enerji sektöründe eskiden Washington, Brüksel ve Tokyo izlenirken şimdi Pekin önem kazanacak. Global ekonomik kriz ve ardından ortaya çıkan durgunluk, özellikle önümüzdeki birkaç yıl için olmak üzere, enerji piyasalarının geleceği üzerinde ciddi etkiler ortaya çıkardı. Finansal krizin sonucunda ortaya çıkan ekonomik erimeye, ülkeler daha önce görülmemiş boyutlarda hızlı ve koordineli mali ve parasal canlandırma tedbirleri ile yanıt verdiler ve vermeye devam etmekteler. Pek çok durumda, ekonomik canlandırma paketleri, çok daha büyük ve bir o kadar gerçek ve uzun vadeli olan bir tehlikeyi, yani yıkıcı iklim değişikliği problemini çözmek amacıyla temiz enerjinin kullanımını teşvik etmeye yönelik önlemleri de içermektedir. Dünyadaki birincil enerji talebinin 2007 ila 2030 yıllan arasında yılda %1.5 oranında yükselmesi beklenmektedir. Diğer anlamda 12.000 milyon ton eşdeğer petrol (Mtep)'den % 40'1ık bir artış ile 16.830 milyon ton eşdeğer petrol (Mtep)'e ulaşması beklenmektedir. Gelişmekte olan Asya ülkeleri bu büyümenin ardındaki temel faktördür; bu ülkeleri Orta Doğu izlemektedir. Dünya elektrik talebinin 2030 yılına kadar yıllık % 2.5 oranında artması tahmin edilmektedir. Büyümenin % SO'den fazlası OECD üyesi olmayan ülkelerde meydana gelmektedir. Global anlamda, elektrik üretim kapasitesine yapılan ilaveler 2030 yılında 4800 gigawatt (GW) seviyesine ulaşacaktır. Bu, ABD'nin mevcut kapasitesinin yaklaşık beş katına eşittir. En büyük ilaveler Çin'den gelecektir (toplamın yaklaşık %28'i). Hidra-harici modern yenilenebilir enerji teknolojilerinin kullanımı (rüzgar, güneş, jeotermal, dalga enerjisi ve biyo-enerji dahil olmak üzere) öngörülerde en büyük artış olarak gösterilmektedir. Geçtigimiz yıl içinde, giderek zorlaşan ekonomik koşullar altında ve nihai enerji talebinin azalması, nakitakışının düşmesi sebebiyletüm dünyada enerjiyatırımlan düşüş kaydetmiştir. Enerji firmaları daha az sayıda petrol ve doğalgaz kuyusunda sondaj yapmış ve rafineri, boru hattı ve elektrik santrali yatırımlarını azaltmıştır. Devam eden pek çok proje yavaşlatılmış ve bir dizi planlanmış proje ertelenmiş veya iptal edilmiştir. Firmalar ve ev haneleri, yeni ve daha verimli enerji kullanan cihazlara, ekipmanlara ve araçlara yönelmiş ve daha az para harcamanın yollannı aramıştır. Petrol üretiminin 2020'de zil\le yaptıktan sonra sürekli gerileyeceği gerçeği raporlarda yazılmış durumda. Doğalgaz alanında sessiz bir devrim gerçekleşiyor. Bu devrimin etkileri tüm dünyada hissedilecek. Amerika Birleşik Devletleri kayalardan gaz çıkarmaya başladı. Üç yıl içinde bu yeni gazın toplam ABD üretimindeki payı % 50'1ere tekabül edecek ve fiyatı ekonomik olacak. Bu durumda Ortadoğu, Rusya ve Kuzey Afrika'dan üretilen gazlar elde mi kalacak?Türkiye bunu fırsat bilip, doğalgaz kontratı bulunduğu ülkelerdefiyatları indirme talebinde bulunabilir. Çin karbon salımında % 45 tasarruf gibi radikal bir kararalma peşinde. Eğer bu taahhüdünü yerine getirirse dünyadaki karbonmonoksit emisyonunun dörtte birinden fazlasını tek başına azaltmış olacak. Çin bu kararını çevre kaygısıyla değil, enerji arz güvenliği için petrol ve doğalgazdan, yenilenebilir enerji kaynaklarına kayma politikası sonucu alıyor. Örneğin 2020 yılına kadar enerji ihtiyacının % 15'ini yenilenebilir kaynaklardan elde etmeyi planlayan Çin'de ABD'li bir fırına tarafından yapımı 10 yıl sürecek güneş enerjisi santrali kurulacak. Dünyanın bu büyük güneş enerjisi tarlası, Çin'irı kuzeyindeki İç Moğolistan'ın Ordos bölgesinde 2 gigawatt elektriküretme kapasitesine sahip olacak. Dünyadaki ve Türk�e'deki gelişmeleri tartışmak ve ülkemizde zaman geçirmeden yapılması gereken çalışmaları belirlemek üzere 11-12 Şubatta, İstanbul'da SOLAR FUTURE 2010 Konferansında buluşmak ümid�le...

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=