Tesisat Dergisi 168. Sayı (Aralık 2009)

GÖRÜNÜM şimdiki haberlerden çok farklı konuları sektöre // yaymakta ve bilgilendirmektedir. Bu nedenle Tasarımcı kendi karar ve inisiyatifi ile seçim yerine, mal sahibi, yatırımcı, müşavir, danışman ve şantiye şefleri ile proje müdürlerinin karar ve talimatları doğrultusunda hizmet vermek zorunda kalmaktadır. Öyle ki, Yedi Kocalı Hürmüz yöntemi ile her isteği yerine getirmek durumunda kalırlar. özellikle tasarımcılara yönelik "yazmıyorlar veya yazamıyorlar" şeklindeki yorumları katbausl aertı mmce ıml aer myiazz gı yeorre kai rn. l aHşeı ml a en n; yheetme re nk i btüat ü n lep etmesini bilelim. Ayrıca reklama yönelik firma haberleri içinde kimse ciddi bir makale yaz- mayı arzulamaz düşüncesindeyim. Bu anlamda tasarımla uğraşan meslektaşları iyi analiz etmek gerekir. Tasarım mühend lerimiz standart bir yapıd dırma, klima, sıhhi tesisaat, ısyıatmngaı,n,hamvuatlfaa is n k, çamaşırhane, hastane teknol masyon gibi konularının hemoejnisih, eemneernji,hoetposi ile ilgilenmektedir. Dolayısıyla tasarımcılar malzeme satışı yapan veya uygulamada çal şan arkadaşlarımızdan daha çok konu ile haş ı ır neşir olurlar. Her ne kadar o mal teristiklerini derinlemesine satıcı vzeeymaeukyagruala kyıcılar kadar bil meseler dahi, genel anlamda tasarımcıların her konuda daha bilgili olmaları zorunludur. Bu nedenle pratik uygulamaya dönük karar ve kriterlerde tasarımcı seçim ve tercihleri çok önemli olmaktadır. Bu yönden bir yapının tasarıma yönelik özell lerini meslektaşlara aktarmak çok önemlidik ir. Nitekim son yıllarda bina otomasyon kararl rı, enerji uygulama ve geri kazanma usul v a e yöntemleri yangın söndürme ayrıntıl suslar sektöre çok bilgi sağlamıştır. a D r o ı lg a i y b ıs i h ıy u la dergilerin temel amacı, sektörde çalışanlara bilgi aktarmak, onlara yenilikleri sergilemek olmalıdır. Bu tür hamle, daha çok ilgili mesl taşlarımızdan beklenmektedir. ek­ •• Mühendislik Hizmetlerinde "Yedi Kocalı Hürmüz" Yöntemi Mekanik tesisat-mimar ilişkilerinde tesisat tasarımcıları için en uygun yakıştırma "Yedi Kocalı Hürmüz" deyimidir. Biz tesisatçılar bu anlamda birçok mimarla beraber çalışırız. Bu yönden rekor bende sayılır. Ülkenin yaklaşık 2 sa 3 y 0 ı tanınmış mimarı ile müşterek iş yapmış lırım. Bugün kala kala 4-5 mimar ile ekip çalışmamız devam etmektedir. Nedenlerine baktığımızda, ekibin yaşlanması, mimarların iş alabilme zorluklarının yanı sıra en önemli faktör hizmette ucuzluk arayışıdır. Öyle ki; size nazaran % 50 il lektaşınız işi alıyoar.%Mi6m0aurc duaz i vş ehr eany abt iı rn dm a e b s u tür fiyat indirimini tercih ediyor, dolayısıyla ekip dağılıyor. Nitekim inşaat dergilerind hirlerin önemli yapılarının reklamleanrınbaüybüakşkeı l dığında, aynı mimari grubun aynı anda yaptığı üç işi, farklı mekanik tesisat ve elektrik grubu ile yaptığı anlaşılır. Dolayısıyla amaç, kaliteli bir hizmet yerine kazanç olmaktadır. Bu tür bir yatırımda tasarıma ödenen bedel toplam yapı yatırımın maksimum % 2 ila % 3'ü arasınd dır. Bu düzeyde iş alan bir mimar, kendi ya a p ­ tığı tenzilatı ister istemez ekibin taşeronlarının sırtından çıkarmak isteyecektir. Esasen işveren de kaliteye hiç önem vermediğinden, mimarın bu yöntemi tercih etmesi çok doğrudur. Yeni yeni yatırımcılar benzer iş deneyimi nedeniyle mimarlara tasarım ekibini sormaya başladılar. Hatta bazıları bu hususdaki zayıf noktaları çok iyi bildiklerinden müelliflerle ayrı ayrı sözleşme yapıp mimari ekip çalışması için zorluyorlar. Ancak ülkemizde yapı teknolojisinde yatırımcılar mimar dışında diğer disiplinleri ciddiye almamış durumda olup, onların formal tıkları inancındadırlar. B u n a kitaerrşbı ni r dperpojree my avpe yangın gibi tabii afetler diğer disiplinlerde d manlık gerektiğini gündeme getirmektedi r . eÖuyzle ki, bu arayışlar mimar müellifleri de değiştirmiş, yatırımcılar uzman arayışı içinde Avrupa'ya veya Amerika'ya yönelmişlerdir. Yurt dışı müellif seçimlerinde, yatırımcı için sorun olan proje bedellerinin 2-3 kat yüksel mesi problemini çözmek için, fiyatı düşürmek amaçlı mimariye sad dirmek yoluna gidil m i şetci re. kFoanksaet pbtupyröonj et se imç idz e çözüm için yeterli ol nik sorumluluğu alac m a a k m dıüşz, etyaes ga reı lme meekmi biişttei rk. ­ Batı ülkelerindeki yapı tasarım mimarl ların mühendislik disiplinlerinin kalitela er r i ı v v e e o ç n alışma koşulları, ülkemiz şartlarından çok farkl dır. Öncelikle batının proje bedelleri, yatırımın % ı 6'sı nisbetinded dımcı disiplinleri,r. uEzkui np bsaüşr eı mbiemr aabr ıenr sçeaçltı şi ğtiı kyla a r rı firmalardır. Bu nedenle aralarında parasal runlar, komisyon ve çıkar çatışmaları olmamışstoır. Daha önemlisi, ekibin bütün üyeleri üretim şekil ve yöntemlerini tam anlamıyla bilen, kararlara riayet eden elemanlardan oluşmaktadır. Dol yısıyla koordinasyon toplantıları çok olumlu v a e hızlı yapılarak proje üretilir. Müteselsil luluk alınır. Hepsinin teknik sorumluluk si s g o o r r u t m ası mevcuttur. Batı ülkelerinde müellif seçimlerinde mimarlara elindeki işler, benzer iş deneyimi, kad a rosunun yanı sıra taşeronlarının ihtisas lanları, deneyimleri ve sorumlulukları sorulur. E b s i a e sleemn aunzluanr ı stüerke fbi remr aab he ra lç in a e lı şdaönn tüaşsma ür ı şmle e rdk i i r. Önemli olan, bu tür firmaların ellerindeki işlerin onları 3-4 yıl idare edebilecek değerde ol dır. Bu yönden de çoğunun işsizlik korkusmu aysoık sayılır. Ancak batılı müellifler, yabancı ülkelerde iş yapma halinde yardımcı mühendislik dall nı lokal seçme durumunda, çok ucuz fiyatla a r rlı a karşı karşıya kalırlar. Bu durum bizim ülkemizde çok görülür. Örneğin onların metrekare başına 15 dolar mertebesinde aldığı proje bed nin, tekliflerle beşte bir mertebesine indeiğlliebriir vakadır. Bu anlamda tereddüt ederler, işi alıp, taşerona verirler. Çoğunlukla sonuçta hüsrana uğrarlar. Bu nedenle ülkemizin taşeron fiyatları, yabancıların düşündüğü bedelin hemen hemen üçte biri mertebesini aşmamaktadır. Türk tasarımcıları, eksik yönlerine ve bilgilerine karşın sessiz, uyumlu, itirazsız iş yapmaları, tadilat ve revizyonları başı eğik yüklenmeleri nedeniyle işverenlerin en hoşland şeronlardır. Bu nedenle büyükşeh ığ ir ı lne irti en l i kötnee tmali binalarında yatırımcılar konuya itiraz etmeden yürüten müellifleri tercih edilmektedir. Sonuç olarak, tasarımcı kend yatifi ile seçim yerine, mal s ia hk ai bria, ryvaet ı ri ınmi sci ı , müşavir, danışman ve şantiye şefleri ile proje müdürlerinin karar ve talimatları doğrul da hizmet vermek zorunda kalmaktadı rt .u sÖuynle ki, Yedi Kocal ı Hürmüz yöntemi ile her isteği yerine getirmek durumunda kal ırlar. ■ Tesisat Dergisi Sayı 168 - Aralık 2009 19

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=