MAKALE muştur (Şekil 5). Yeşil çatı kullanıldığında, oda sıcaklığı hiç bir zaman 27 °C'yi geçmemiş ve çoğunlukla yaklaşık 25 °C derece seviyesinde kalmıştır. Bunun yanında, geleneksel çatı ile sıcaklık 33 °C'ye ulaşmış ve sıcaklıkta rahatsız edici dalgalanmalar görülmüş, kimi yerde sıcaklık 21 °C'ye kadar düşmüştür. Oda sıcaklığı 1 c.--ı __.,.____,....., j Tarih Şekil 5. Ağustos ayında çok sıcak bir haftada, yeşil çatının hemen altında bulunan odada ölçülen sıcak lık ve aynı odada geleneksel bir çatı altında tahmin edilen değerler. Aktif Güneş Enerjisi Aktif güneş enerjisi ile ilgili konular, tabii ki güneşin ısı enerjisi ve fotavoltaik enerjidir. Bu iki teknolojinin olası birilikte kullanımının örneği PV kojenerasyonudur. Güneşin sağladığı ısı enerjisinin ana elemanı, güneş enerjisi kolektörüdür. Daha sık görülen bir yapı ise düz levhadır ve kanallı metal bir levha ve yalıtımlı metal bir çerçeveden oluşur ve şeffaf bir levha ile kaplanmıştır. Materyaller, optik özellikler ve boyutlar değişmektedir ancak farklı üreticilerin ürettiği ürünler arasında bir tür uyum da söz konusudur; bunu, bir güneş enerjisi ürünleri fuarını ziyaret ederek kolayca görebilirsiniz. Farklı bir yapı ise tüp yapıdır; burada toplama yüzeyi, havası alınmış cam tüplerden (ETC havası alınmış tüp kolektörler) meydana gelmektedir. Burada, güneş ışınların yakalayan levha ve şeffaf örtü arasındaki konvektif kayıplar ciddi oranda azaltılmış ve güneş ışınım kayıpları seçici yüzeylerin kullanımı ile ortadan kaldırılmıştır. Bu yüzeyler çok iyi güneş ışını emilimi sağlarken, infrared radyasyon emilimi oldukça düşük olmaktadır. Bu da, infrared ışı nı yayma oranının düşük olduğunu ve ışınsal kayıpların ciddi oranda azaltıldığını gösterir. Bu tür güneş enerjisi kolektörleri, sıvı, göreceli olarak daha yüksek ısılara (l00°C'nin üzerinde bile) ulaştığında veya dış sıcaklık çok düşük ve güneş ışını yoğunluğu orta seviyede olduğunda dahi oldukça verimli olmaktadırlar. Hem düz levha hem de ETC güneş enerjisi ko lektörleri tamamen olgunlaşmış teknolojilerdir ve hem oda ısıtma anlamında hem de ev için 98 Tesisat Dergisi Sayı 168 - Aralık 2009 sıcak su ısıtma anlamında binalarda kullanı lan her türlü sıcaklık aralığında mükemmel davranış sergilerler. Bu vakada, güneş ener jisi kolektörleri (diğer tüm ETC'lerin üzerinde), güneş enerjili soğutma ve absorpsiyon soğu tucuların 100°C'nin üzerinde sıcaklığa sahip sıcak su ile beslenmesi için kullanılabilir. Güneş kolektörlerinin yaygınlaşmasını etkileyen diğer problemler, yüksek kurulum mali yeti sunan binalardaki zorlu kurulum şartlan (ve mimari entegrasyon) ve estetik anlamda tartışmaya açık sonuçlardır. İkinci olarak, üre tim teknolojileri anlamında, yapım teknolojisi taşlama etkisini azaltmada maliyeti azaltıcı bir şey üretememiştir. Performans güneşi izleme özelliği olan güneş kolektörleriyle hatta sadece güneş yoğunluğu boyunca yerleştirilen bir aks kullanmakla sağlanabilir. Daha önce belirtildiği gibi, özellikle şehir or tamlarında geniş bir toplama yüzeyi kurmak kolay değildir. Güneş enerjisi tesisinin cadde den görünmesini zorlaştıracak düz terasların olmadığı durumlarda (Şekil 6), çatı kullanı lır ancak her zaman için güneşe karşı doğru konumlandırılamazlar ve bu tür durumlarda güneş enerjisi kolektörleri çirkin bir görüntüye sebep olabilirler (Şekil 7). Şekil 6. Çok katlı bir binanın iki terasına kurulmuş olan güneş enerjisi tesisi. 'f...... I • , • \ , ,.ı '/liil//1 /11!); ıı \\ı1\\\\\\\\\\\\' ,-,:- - � . .. i -� Şekil 7. Bir binanın çatısındaki düz levha güneş ko lektörleri, montaj için hazırlanmamış durumda. Genelde çatı eğimi güneş enerjisi toplama anlamında iyi olmamaktadır ve bu genelde, estetiğin önemli olduğu yerlerde kolektörlerin çatı yapısı ile bütünleştirilmesini zorlaştırır. Mimarların, yeni binalarda güneş kolektörlerini binaya estetik bir şekilde entegre etme çabalan her zaman iyi sonuçlar vermemektedir. Genellikle kullanılan çatı kaplama elemanları kış ayları dışında güneş enerjisinin toplanmasını oldukça zorlaştırmaktadır. En iyi çözüm, çatı kaplaması gibi bina elementlerinin yerini alabilecek bir geniş toplama yüzeyinin (Şekil 8) binanın mimari yapısına entegrasyonudur. Şekil 8. Bir spor tesisinin çatısı üzerine bir güneş enerjisi toplama yüzeyinin entegrasyonu. Güneş enerjisinin, binalardaki enerji talebini karşılama anlamında nasıl bir katkısı olması beklenebilir? Eğer kullanım, sıcak kullanma suyu temini ile sınırlı ise, yıllık talebin yarısından fazlasını sağlamanın anlamsız olduğu düşünüldüğünde, bunun İtalya gibi bir ülke için makroekonomik katkısı sadece bir kaç milyon ton eşdeğer petroldür. Aslında, talebin büyük kısmını karşılamak için, kışın daha dü şük ve daha az sık olan güneş enerjisi miktarı sebebi ile büyük toplama yüzeyleri ve büyük boyutlu depolama ünitelerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu durumda, tesis hem yazın hem de ara sezonlarda potansiyelinden az kullanılmış olur. Eğer güneş enerjisi tesisi kışın bina ısıtması sunuyorsa, varılan sonuç farklıdır. Bu durumda, ulusal talep onlarca milyon ton petrol eşdeğer seviyesinde olduğu için, güneş enerjisi, makroekonomik anlamda ciddi katkı larda bulunabilir. Şimdi tek ailelik bir evi düşünelim ve buradaki talep ile 10 metrekarelik bir toplama yüzeyi tarafından üretilen enerji seviyesini karşılaştıralım (Şekil 9). Eğer bina iyi bir yalıtıma sahip ise, ciddi oranda güneş enerjisi katkısı elde edilebilir. Evdeki sıcak su talebi neredeyse tamamen karşılanabilir. ır. Mır lııfll W,.. .. Jııl MS Şekil 9. İki farklı toplama yüzeyi (5 ve 15 m2) için yetersiz veya iyi bir ısıl yalıtıma sahip tek ailelik bir evin ısı talebinin, sıcak su talebinin vegüneş enerjisi seviyelerinin karşılaştırılması.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=