TEKNİK BİLGİ DEC'in çıkış tarafına yerleştirilmiş, düzenleme 3-4'te ise basıcı fan giriş tarafındadır. Fanın pozisyonu fan içinde hissi sıcaklık yükselme sinin DEC'in performansı üzerine belirgin bir etkisi olması nedeniyle belirtilmiştir. Düzen leme l-3'te soğutma kangalı DEC'in girişinde, 2-4'te ise çıkışındadır. Tüm uygulamalarda, analizler 12,8 °C sabit sıcaklıkta gönderilen besleme havası sıcaklığının olması için gerekli enerjiye göre yapılmıştır. Tablo 1, yıllık hesaplamaların bir özetini ver mektedir. Fanın çıkış tarafında olduğu düzenleme l-2'de, soğutma kangalının DEC'in çıkı şına koyulması % 10,2 daha az kangal enerjisi kullanmaktadır. Sadece soğutma sulu soğutma kullanımı ile mukayese edildiğinde, bu yılda % 5'Iik bir tasarruf anlamındadır. Fanın giriş ta rafında olduğu uygulamalarda (düzenleme 3 ve 4), soğutma kangalının DEC'nin giriş tara fına koyulması ile benzeri şekilde sadece soğutma sulu soğutma kullanımı ile % 6,3 daha az soğutma kangalı enerjisi sağlamaktadır. Bunun da anlamı yıllık % 2 tasarruftur. Fanın girişte veya çıkışta olduğu uygulamaların mukayesesi fanın girişte olmasının DEC'den çok daha fazla fayda sağlanmaktadır. Her durum için en iyi iki düzenlemenin mukayesesinde (düzenleme 2 ve 3) fanın girişte olduğu uygulama fanın çıkışta olduğu uygulamaya nazaran % 35 daha az soğutma kangalı enerjisi kullanmaktadır. Fan girişteyken kuru termometre sıcaklığı DEC'ye girmeden önce yükselmektedir, bu durum DEC'nin performansına yardım etmektedir, fakat aynı zamanda ıslaktermometre sıcaklığı da yükselmekte ve bu ise performansını azaltmaktadır. Genellikle tandan geçiş sırasında 1,7 °C'lık kuru termomet re sıcaklığı yükselmesi olurken ıslak termometre sıcaklığı sadece 0,6 °c yükselmektedir, böylece daha fazla olan kuru termometre sıcaklığı yük selmesi daha düşük ıslak termometre sıcaklığı artışını yenmektedir. Besleme hava sıcaklığının yüksek olmasıyla daha büyük buharlaşmalı soğutma verimi elde edilebilir. Tablo 1 aynı zaman da, düzenleme 1 ve 2 için 14,5 °C besleme hava sıcaklığı için de performans değerlerini içermek tedir (parantez içinde). Her iki uygulamada da daha yüksek besleme havası sıcaklığı besleme havası sıcaklığının 12,8°C olmasından çok daha fazla tasarruf, düzenleme I için % 46'ya nazaran % 54 ve düzenlene 2 için % 51'e nazaran % 73 gibi, 70 Tesisat Dergisi Sayı 164 - Ağustos 2009 Tablo 1. Tüm olarak (%100) Dış Hava Esaslı Durum İçin, 13 °C Besleme Havası Sıcaklığında Yıllık Soğutma Kangalı /ıs Değerleri Toplamı (Parantez İçindeki Değerler 14 °C Besleme Havası Sıcaklığı İçindir) �ngıç uygulaması Buhaıtaştınnalı soğutma ile (buhaılaştırmalı soğutma yok) Yıllık toplam En yüksel kangal (Btu/lbm) yükü (Btu/lbm) 16.300 (11.400) 12.60 (6,0) 16.300 (11.400) 12.60 (6,0) 15.800 11,40 15.800 11,40 sağlamaktadır. 14,4 °C besleme havası sıcak lığının kullanılmasının dezavantajı ise belli bir miktarda soğutma için gerekli olan hava akış oranının (ft 3/dk) artırılması, yani fan gücü ve kanal ölçüsünün artmasıdır. Fanın giriş tarafında olduğu uygulamalarda tasarımcı iyi sonuç elde etmesi için soğutma kangalı veya DEC üzerinde düzgün bir hava akış hızının gelişmesi için yeterli alan olduğuna emin olmalıdır. Bunu sağlamanın yollarından biri de basınçlı oda (plenum) fanı kullanmaktır. Yukarıda gösterilen sonuçlar, değişik element düzenlemelerinin enerji talebine olan etkilerini göstermek, mukayeseli olarak göstermek basit leştirilmiş bir yöntemdir. Bunlar tüm enerji kullanım modellerini temsil etmez. Örneğin; analiz bir yılda her lbm için saatlik soğutma kangalı enerji kullanımı toplamını verir, fakat verilen bir hava akımı için enerji kullanımını analiz etmez. Analiz aynı zamanda soğutma kangalı için so ğutma temin eden çiller ünite tarafından kullanılan enerjiyi de dikkate almamıştır. Eğer dikkate alınmayan çiller enerjisi ilave edilirse, soğutma kangalı üzerine DEC kullanılması ile elde edilen tasarruf çok daha fazla olacaktır, fakat bu da kullanılan çillerin verimine bağlıdır. Özet Soğutulmuş su (ehiller water) ile beraber doğ rudan buharlaştırma kangallı soğutma yastığı kullanan bir klima santrali (air handling unit, AHU) sisteminde, elemanların birbirlerine göre göreceli olarak farklı mevkilerde düzenlenmesi Denver şehri iklimi için yıllık saatlik hava verileriyle analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlar: • Eğer besleme fanı soğutma elemanlarının çıkışına koyulmuşsa, soğutma kangalının DEC'in çıkışına koyulması ile daha az soğutma kangalı enerjisi kullanıldığını, • Eğer besleme fanı soğutma elemanlarının Yıllık toplam En yüksel Başlangıç (Btu/lb 0 ) kangal yükü uygulamasına göre (Btu/lb0 ) tasarruf 8.900 (5.200) 12,70 (10,70) %46(%54) 8.000 (4.360) 12,70 (10,60) %51(%73) 5.200 10,60 %67 5.550 11,40 %65 girişine koyulmuşsa, soğutma kangalının DEC'in girişine koyulması ile daha az soğutma kangalı enerjisi kullanıldığını, • Besleme tanının soğutma elemanlarının girişine koyulması ile soğutma kangalında fanın çıkışa koyulmasına nazaran önemli miktarda soğutma kangalı enerjisi tasarru fu sağlanacağı görülmüştür. Klima santrallerine ilave ünite olarak mekanik soğutmalı DEC koyulması, sadece kuru iklimler için değil birçok iklim için de önemli miktarda tasarruf sağlamaktadır. Yılın birçok gününde yaş termometre sıcaklıklarının kuru termometre çıkış sıcaklıklarının altında olduğu iklimlerde bir DEC, bina sahibine bu saatleriçinde çiller ünitesini dur durma veya düşük kapasitede çalıştırma imkanı sağlayacaktır. DEC üniteler ayrıca göreceli olarak daha ucuzdur. Denver iklimi örneğinde, DEC'in soğutma kangalı ile birlikte kullanılması binada başlangıçta kullanılan sadece soğutma kangalın dan oluşan sisteme göre binanın mekanik sistemi için tipik olarak % 35 enerji tasarrufu sağlaya caktır. DOE-2 bilgisayar modellemesi kullanarak LEED-NC sınıfı bina için bu değerenerji tasarrufu için dört kredi değerlendirmesine eşittir. (LEED ® (LEADERSHIP iN ENERGY AND ENVIRONMENTAL DESIGN) yüksek performanslı çevreye daha fazla saygılı daha verimli (yeşil) binaları tanımlayan gönüllü uygulamalı bir standarttır. LEED sınıflandırması rakiplere göre bir üstünlük sağlaması ba kımından da bir avantaj sağlamaktadır. Burada NC yeni binaları simgelemektedir (ÇN)) Kaynaklar 1. Lentz 1991, "Adyabatik doyma ve VAV (değişebilir hava debisi): tasarruf ve yakın çevre korunması kontrolü için yapılan bir sunum" ASHRAE işlemleri 97(1) ■ *Yazan: Rick PHILLIPS Denver RMH Grubu Kaynak: ASHRAE Journal, 07/2009
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=