V) V) o o :::, >C., o V) TEKNİK BİLGİ Doğrudan Buharlaşma + Soğutma Suyu i le Soğutmanın Kullanılması Soğutma suyu kangalıyla Doğrudan Buhar laşma ile Soğutma, DES (Direct Evaporative Cooling, DEC)'in birleştirilmesinde bazı avan tajlar mevcuttur. Birincisi DEC'in birçok iklim de ihtiyaç duyulan tüm soğutma ihtiyaçlarını karşılayamamasıdır. Soğutma kangallarının (cooling coils, CC) ilavesiyle, buharlaşmayla soğutmanın alanı birçok iklime uyacak şekilde genişletilebilir. Bir binanın tüm soğutma ihtiyaçlarını karşıla mak için Dolaylı Buharlaştırmalı Soğutma ile birleştirilmiş DEC kullanarak bir HVAC sistemi tasarlanıyorsa; örneğin güneşli günler sayısı nın yılda 300 olduğu sıcaklık ortalamalarının kışın nadiren 45 genelde 60, yazın ise 89 ci varında olduğu oldukça ılıman iklime sahip (ÇN), Denver bölgesi için, havalandırma ha vasının tasarımda kullanılacak tipik değerleri 15,6 °C -17,2°C arasındadır. Bir CC ilavesiyle, her zaman kullanılan 12,8 °C'lık değer kullanı labilir. Eğer 12,8 °C yerine 15,6°C sıcaklığında havalandırma havası kullanılırsa basıcı fanın cfm (ft3/dk) olarak debisinin aynı derecede soğutma sağlayabilmek, yani odada 23,9 °C sabit sıcaklığını muhafaza etmek için % 33 artırılması gerekecektir. Bunun sonucu ise aynı verime sahip iki fan seçilmişse tanların beygir güçlerinde % 33'Iük bir artıştır, keza benzer artışlar klima santralleri ve kanallar için de geçerlidir. 66 Tesisat Dergisi Sayı 164 -Ağustos 2009 Rick PHILLIPS* Buharlaşmalı soğutma kullanımı enerji tasarrufunda ciddi fayda sağlayan biryöntemdir. Bu yöntem daha kuru iklime sahip bölgelerde bir binanın genel soğutma ihtiyacının önemli bir miktarını sağlamada kullanılır. Bu metot, soğuk su ile soğutma metoduyla birleştirildiğinde ise enerji tasarrufu ile birlikte bir binanın tüm soğutma gereklilikleri de sağlanmış olmaktadır. Bu makale, Doğrudan Buharlaşma ile Soğutma, DES, (Direct Evaporative Cooling, DEC) ile soğutma suyu kangallarının bir araya getirildiği HVAC sistemlerinde enerji tasarrufunun nasıl maksimize edilebileceğini incelemektedir. Bir klima santrali (air handling unit, AHU) sisteminde, elemanların farklı sıralarla düzenlenmesi, binadaki genel enerji tasarrufu üzerine önemli etki meydana getirmektedir. CC kullanılması klima santralinin dışarıda yük sek nem oranının olduğu zamanlarda gerekli olan tüm soğutma ihtiyacını temin etmesini sağlar. Nemin böylesine yüksek olduğu günlerde DEC sistemlerin verimi azalır, bu nedenle CC so ğutmayı sağlayabilir. Aynı şekilde eğer bina nem seviyesi yüksekse DEC sistemi kapatılabilir ve CC sistemin nem seviyesi kabul edilen seviyeye inene kadar soğutma yapması sağlanabilir. CC ve DEC'in bir araya getirilmesiyle, burada sistemdeki ana soğutucu yerine DEC sonradan eklenen, enerjiyi muhafaza eden bir modül ola rak düşünülebilir. Buharlaşmalı soğutma yas tıklarında düşük seviyede bir basınç düşmesi olur; örneğin 12 inch [305 mm] kalınlıktaki bir yastığın ön yüzündeki hızda (500 fpm (ft/dk) de 0,2 inch su sütunu) [2,5 m/s de 50Pa]. Bu ne denle ilave fan enerjisiyle meydana gelen isten meyen maliyet ısı boruları ve havadan havaya ısı değiştiriciler gibi diğer enerji tasarrufu sağ layan eklentilerle mukayese edildiğinde oldukça düşüktür. Küçük, genellikle üçte bir beygir gü cünde bir tank pompası da istenmeyen diğer bir masraf kalemidir. İlave olarak DEC modülleri de göreceli olarak pahalıdır, genel olarak maliyet leri yüksek kaliteli bir ürün için her bir cfm (ft3/ dk) için 0,25-0,50$, başka bir ifadeyle her litre/ sn için 0,53-1,06$, arasındadır. Klima santrali olan sistemlerde DEC ünitesi bulundurmanın diğer bir faydası da, çillerin ıslak termometre sıcaklığının l0°C - 12,8°C sıcaklığı aralığına ulaşana kadar kapalı kamasını sağlamaktır. Bu şartlar altında DEC tüm soğutma ihtiyacı nı karşılar. Bu sıcaklık aralığı daha kuru iklim şartlarında 21,1 °C-23,9°C kuru termometre sıcaklıklarına karşılık gelebilir. DEC'in Mevkiinin Performansa Etkisi Burada birinci soru, DEC'in soğutma kangalı girişine koyulup koyulmamasının, DEC'in so ğutma kangalı çıkışına koyulmasıyla karşılaş tı rıldığında çillerin enerji ihtiyacının daha fazla mı veya daha az mı olacağıdır. Burada çillerin enerji talebi CC üzerindeki toplam entalpi (iç enerji) değişimiyle gösterilir; bu değişme de gizli ve hissedilir yüklere karşılık gelecektir. Klasik uygulama DEC'in soğutma kangalı çıkı şına yani gidiş yönüne koyulmasıdır. İlk bakışta burada, DEC'in soğutma kangalı giriş tarafına koyulmasının soğutma kangalına gizli bir yük getireceği ve sonuçta çillerin enerji ihtiyacını artıracağı düşünülebilir. Bunun yapılmasının diğer bir sebebi de, soğutma kangalının esas olarak bir sistemdeki dolaylı buharlaştırmalı soğutma kangalını, dolaylı ve dolaysız buhar laştırmalı soğutma ile değiştirmesidir. Dolaylı/ dolaysız buharlaştırmalı soğutma sistemlerin de, bu kombinasyonun psikometrik faydasını elde etmek için dolaylı kangalın DEC'in giriş tarafına koyulması zorunludur.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=