MAKALE Bu sistemler; • "Işık rafları(light shelves), • Panjur ve jaluzi sistemleri(louvre and blind systems), • Prizmatik paneller(prismatic panels), • Lazerle kesilmiş paneller(laser-cut panels), • Işık yönlendiren güneş kıranlar(light guiding shades), • Güneş yönlendirici camlar(sun directing glass), • Holografik optik elemanlı camlar(zenithal light guiding glass with holographic optical elements), • Anidolik tavanlar(anidolic ceilings), • Anidolik güneş jaluzileri(anidolic solar blinds) dir"[7J. Yapay aydınlatmada ise, enerji tasarruflu lambaların kullanımı hem ekolojik hem de ekonomik açıdan oldukça önemli boyutlarda katkı sağlar. "100 W'lık şeffaf lamba yerine 20 W'lık enerji tasarruflu lamba kullanımıyla % 80 enerji tasarrufu elde edilir. Her bir enerji tasarruflu lamba yılda 21 YTL, ömrü boyunca 1 7 0 YTL tasarruf sağlar ve bu sayede 50 kg C02 yayılımı engellenmiş olur. Bu, iki ağacın bi r yılda temizlediği C02 miktarına eşittir. Türkiye'de her evde sadece 3 adet lamba değiştirilirse yılda 120 milyon ağacın temizleyeceği C02 salınımından tasarruf sağlanır"[8). 2.1. Kaynak ve Malzeme Kullanımında Geri Dönüşüm Sürdürülebilirlik için suyun verimli kullanımı kaçınılmazdır. Doğal su kaynaklarına zararlı atıkların karışmasını engellemek, içme suyu tüketimini, suyun israfını azaltmak ve yeniden değerlendirilmesi için çeşitli önlemler alınmalıdır. ıslak hacimler, su ekonomisi sağlayan sıhhi tesisat malzemeleriyle donatılmalıdır. Yağmur suyu, yeraltı suları, duş, çamaşır makinesi ve lavabolarda kullanılan atık su arıtılarak depolanıp arazi sulamada, yangın söndürmede, tuvalet temizliğinde değerlendirilebili r. Yaratıcı gücümüzü su tasarrufu açıdan da geliştirmek kaçınılmazdır. Philip Merril Çevre Merkezi'nde (Philip Merill Envi ronmental Center, Chesapeake Körfezini Koruma Vakfı'nın Annaopolis yakınlarındaki 84 Tesisat Dergisi Sayı 158 - Şubat 2009 Resim 3. Sürdürülebilir mimaride geri dönüşüm ve teknolojiyle doğayı bütünleşti ren tasarım örneği: Philip Merril Çevre Merkezi, Annaopolis [9]. binası, Resim 3 [9]) "yağmur suyu toplama sıcak su elde etmede enerji tasarrufu elde sistemi; çatıdan akan yağmur sularını toplayıp depolarda biriktirir. Bu su, içme suyu dışında yangın söndürme, tuvalettemizliği, arazi sulama gibi ihtiyaçların karşılanmasında kullanılır. Yağmur sularını toplayıp değerlendirmek gerekli su miktarını azaltır ve yağmur suyunun boşa gitmesini engeller" [l], "Binanın güneyindeki cam yüzey, kışın güneş enerjisiyle pasif olarak ısınmasını, dışarıdaki ahşap kafes ise binanın yaz mevsiminde gölgelenmesini sağlar. Panjurlar güneş ışınımlarını yazın kesecek, kışın ise engellemeyecek şekilde yerleştirilmiştir. Açık ofis sisteminde mekan organizasyonu ve bilinçli pencere tasarımıyla gün ışığının bina içinde homojen dağılımı sağlanarak elektrik kullanımı en aza indirilmiştir. Gün ışığı yeterli olduğu sürece ışık algılayıcıları ve elektronik azaltıcılarla yapay aydınlatma kullanımı kısıtlanmakta ya da tamamen kapatılmakta ve önemli miktarda enerji tasarrufu elde edilmektedir. Fotovoltaik güneş panelleri, güneş enerjisini doğrudan elektrik enerjisine dönüştürerek şehir şebekesi elektrik kullanımını azaltmaktadır. Binanın sıcak su gereksinimi, güneş kollektörleriyle sağlanmaktadır. ısıtma ve klima sistemlerinde yeraltı kaynaklı ısı pompası kullanılmaktadır. Jeotermal ısı pompaları, toprağın don bölgesi altındaki sabit sıcaklıktan yararlanarak çalışmaktadır. Her bi ri 91m derinliğinde olan 48 kuyu, yeraltındaki sabit sıcaklıktan yararlanarak; yazın binanın soğutulmasında, kışın ise ısıtma sistemleri için edilir. Havalandı rma esnasında binadan atılan kullanılmış havanın ısısı, dışarıdan emilen temiz havaya aktarılarak ısı geri kazanımı sağlanır. ısı pompasının havalandırma sisteminde bulunan nem kurutma sistemi ve ısı geri kazanım tekeri havanın nemini düşürürken bile enerjiden tasarruf sağlar. Kimyasal işlemle kurutma sistemleri, yapı içindeki nem oranını azaltarak bu işte kullanılan mekanik ekipman için gereken enerjiyi azaltır. Bu sistem bina enerji tüketiminde %33 tasarruf sağlar. Nem ve sıcaklık en uç noktalara kadar pasif yöntemlerle denetlenmekte ve ancak yetersiz kaldığı noktada yapay iklimlendirme kullanılır. Termal algılayıcılar, dış ortam havasının havalandırma ve serinletme için uygun olduğunu tespit ettikleri anda, bina otomasyonu hem mekanik konfor sistemini kapatarak motorla çalışan üst pencerelerin açılmasını sağlar hem Tablo 4. Malzemenin Geri Dönüşümü Ham Maddenin Çıkarılması T Üretimi T Yapımı T A Korunması / Kuııa; ımı 1 T LJ 1 Tekrar Kullanma Yok Etme (Elden Çıkarma)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=