MAKALE Mimari Tasarımda Sürdürülebilirlik; Geri Dönüşüm ve Etkin Kaynak Kullanımı İnsanoğlunun yaşam kalitesini yükseltmek ve yaratıcılığını kanıtlamak adına doğayı yok etmesi ekolojik dengeye zarar vermektedir. Bunun sonucunda hava, su ve toprak kirliliği oluşur ve doğal kaynakların, hayvanların, bitkilerin, ormanların yok oluşu gibi acı gerçeklerle karşı karşıya kalırız. Bu nedenle ekolojik dengenin sağlanabilmesi için özellikle mimari tasarımda sürdürülebilirlik çok önemlidir. Sürdürülebilir mimari tasarımı gerçekleştirerek sağlıklı ve konforlu çevrede yaşam kalitemizi nasıl yükseltebiliriz? Bu çalışmada geri dönüşümün önemi ve enerji, su, malzemelerin korunumu için geliştirilen yöntemler sunulmaktadır. Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilirlik, Mimari Tasarım, Ekolojik Denge, Geri Dönüşüm. Yrd. Doç. Dr. İpek FİTÖZ 199l'de Mimar S i nan Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi'nde mimarlık eğitimine başladı. 1999'da MSÜ İç Mimarlık Bölümü yüksek lisans programını bitirdi. 2002'de MSÜ Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü'de doktora programını tamamladı. 1997'de araştırma görevlisi olduğu Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Mimarlık Fakültesi'nde 2003'ten beri yardımcı doçent olarak çalışmalarını sürdürmektedir. Mimari tasarımda sürdürülebilirlik, ekolojik dengenin sağlanabilmesi için çok önemlidir. Bu konuda atmosferin ve yeryüzünün bir bütünlük oluşturduğu gerçeğinden yola çıkabiliriz. Bu bütünlük içinde her olumsuzluk birdiğerini tetikler. Kendi içlerinde önemli bir donanım taşıyan bu bütünlük, genelde ayrı varlıklar olarak görülseler bile birbirleriyle sıkı sıkıya bağlıdır. Aslında bu iki bütünlüğün temel parçası olan insanoğlu, ne yazık ki bunların doğal yapılarına zarar verdiğini dikkate almadan her türlü faaliyeti düzenlemiştir. Bu yaklaşım belki de bu bilinçle var olduğu günden bugüne sürdürülerek kendi yaşam standardını yükseltmek adına yapılmıştır. Ancak doğanın ve diğer varlıkların isyanı ayrıca bilimsel çalışmalar bunun yanlışlığını acı bir bilançoyla önümüze sunmaktadır. Resim 1. Sürdürülebilir mimari tasarımla ekolojik dengeye kavuşan mekan örneği; Portcullis House, Parlamento Binası, Londra (Fotoğrafı çeken İpek Filoz) Bu kavrama uygun olmayan mimari tasarımların küresel, ekonomik, sosyal, çevresel açılardan etkilerinin insana ve diğer canlılara günümüz ve sonrasında büyük boyutlarda zarar verdiği gerçeği artık kanıtlanmıştır. Sağlığa olumsuz etkileri, atık üretiminin çevreye verdiği zararlar, soluk almamızı engelleyen kimyasal maddeler ve gazlar... içtiğimiz sudan yediğimiz ekmeğe kadar örnekler yanında; değişen iklimler, mevsimlerin düzensizliği, evrenin gücünden kaynaklanan afetler, doğal kaynakların bilinçsiz tüketimi gibi olumsuzluklar somut örneklerle daha da çoğaltılabilir. 78 Tesisat Dergisi Sayı 158 - Şubat 2009 Sürdürülebilirlik kavramı, mimari tasarımda günümüzde tam bir anahtar olarak kullanılması gereken temel bir unsur. Bu nedenle tasarımlarda yaratıcılık gücümüzü kalıcı ve süreklilik kavramından yola çıkarak yukarıda örneklediğimiz zararları en aza indirecek yapıtlarla ortaya koymalıyız. 1. Çevresel, Sosyal ve Ekonomik Kavramlarda Sürdürülebilirlik Yaşam kalitemizi en üst düzeyde tutmak adına, ekolojik kaynakları gelecek kuşaklara günümüzden daha sağlıklı bir biçimde taşıyabilmek için mimari tasarımlarda sürdürülebilirlik ölçütü çevresel, sosyal ve ekonomik boyutları içerisinde; bilimsel ve teknolojik gelişmelerin ışığında ve bilinçli biçimde olmalıdır. Bu bağlamda "enerji, maliyet, çevresel ve sosyal menfaatler arasında çok hassas bir dengenin korunması gerekir. Sürdürülebilirliğin üç boyutu vardır: a. Ekonomik boyutları: • Verimliliğin artırılarak maliyetin düşürülmesi, • Enerji ve ham madde girdilerinin azalt ı lması b. Çevresel boyutları: • İnsan sağlığına olumsuz etkilerinin önlenmesi, • Yenilenebilir ham madde kullanımı, • Atık israfının ve çevreye atılan zararlı maddelerin azaltılması, • Zehirli maddeleri n ortadan kaldırılması
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=