MAKALE Yangında ilk 5 dakika Yangından 10 dakika sonra ilk 5 dakika 10 dakika sonra o o 1 Söndürmeden yaklaşık Söndürme sonrası _,5""'. d=a=kik,,,_a =so=nr=--a ______,l_=0.--=-20"-'-. =da=kik=a __ 1 Söndürmeden yaklaşık Sondurmeden _,2'--"d=ak=ika,,_.,s=on=ra'-------�5�-1�0 =da=kik=a=so=nr=-a Şekil 6. Duman egzostu. o.o 2.0 ... ... a.o ] Görünürlük (m) 1..:.. . Şekil 7. Duman kontrolü. ıN.u........f..ıf,.O l ı l ,. o.o ı Görünürlük (m) ,.o ,. o a.o 1..:.. . Şekil 8. 15. dakikada duman yayılımı. Araç park yerleri üzerinde, TRAFİK AKIŞINA DİK yönde hava akışı. Şekil 9. 15. dakikada duman yayılımı. Akış park yerleri üzerinde, TRAFİK AKIŞ DOĞRULTUSUNDA hava akışı. Kanalsız yöntem ile elde edilecek avantajlar: • Yükseklik ve hacimden daha fazla yararlanabilmek • Montaj esnekliği • Hava karışımı ve atık gazların konsantrasyonun daha hızlı düşürmek • Otopark içinde daha iyi hava hareketinin sağlamak • Kolay işletmeye alma kolaylığı • İşletme için enerji tasarrufu olarak sıralayabiliriz. 9. Yangın Dumanı Yönlendirilmesi Yangının bulunduğu yere ulaşmak ve söndürülmesi için duman akışından arındırılmış, geri akışı önlenmiş sahaya gerek duyulacaktır. Sağlanan akışın gücü, alevi ve dumanı yönlendirecek kadar fazla olmalıdır (Şekil 5). Yangın dumanı geri akışının 10 m'yi geçmemesi gereği İngiliz Standardı BS7346 KISIM ?'de yer alan tanımlamalar arasında ifade edilmektedir. Debi hesaplanırken geri akışın belirtilen sınır içinde kalacağından emin olunmalıdır. Duman egzostunun geri yayılımı yangınla etkin mücadeleyi engelleyecektir. 54 Tesisat Dergisi Sayı 158 - Şubat 2009 10. Farklı İki Metod • Smoke extract-yangın dumanın boşaltılması ve • Smoke control -yangın dumanı akış kontrolu Aralarındaki fark, hava değişim /çevrim katsayılarıdır. Yangın egzostu için yönetmelikler 10 hava değişimi öngörmektedir. Duman akış kontrolunda ise 14-20 hava değişimi sağlanabilmektedir. Dumanın boşaltılması ve otoparkın tekrar kullanılabilir hale gelmesi için geçen süreler farklıdır. Aşağıda hazırlanmış şekillerde gösterilmektedir (Şekil 6 ve Şekil 7). Duman boşaltılması ile duman kontrolu metotlarının uygulanabilmesi otopark boyutlarına bağlıdır. "Duman Akış Kontrolu" için otoparklarda taze hava ve egzost şaftları birbirlerinden olabildiğince uzakta olmalıdır. Tasarım çalışmaları bilgisayar destekli akış dinamiği hesapları ile desteklenmelidir. Yapılan bir çalışmada yukarıda anlatıldığı gibi hava akışının trafik akışına dik ve paralel olması hali incelenmiş olup akışın nasıl gerçekleşebileceği şekillerle görsel olarak açıklanmaya çalışılmıştır. CFD tasarımı ile elde edilmiş örneklemeler enine ve uzunluğuna yönlendirmeye ait bilgileri içermektedir (Şekil 8 ve Şekil 9). Trafik akışına dik uygulama tasarım örneğinde, araç park yerlerine doğru yapılan havalandırmada araçların hava akışına karşı oluşturduğu dirençlerin etkisi ile duman boşaltılmasındaki geçikme, hava sıcaklığında artışa ve havanın hacimsel genişlemesine sebep olmakta dumanın park içindeki yayılımı engellenememektedir. Butasarımda egzostşaftları uzun kenarlarda olacak biçimde bölümleme yapılmıştır. 11. Sonuç Gerekli konfor, emniyet şartlarının sağlanması, yatırım ve işletme maliyetlerinin azaltılması için yeni bir yöntem olarak bilgilerinize sunulmaktadır. Havalandırma, atık gaz yoğunluğununun azaltılması ve yangın duman egzostu için hava debisi hesapları ile birlikte şaft kesit hesapları, işletme sırasındaki gürültü analizi, sistemin otomatik kontrolu tasarımı bir bütün olarak ele alınmalı, tasarımda mimari, mekanik elektrik grupları arasında eşgüdüm sağlanmalıdır. Kaynaklar 1. Türkiye Yangından Korunma Yönetmeliği - 2007 2. lngiliz Standardı BS7346 KISIM 7 3. HCPS firması tasarım kılavuzu - 2008 ■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=