GÖRÜNÜM çizim, formaliter bir inceleme olmaktadır ki, bu tür uygulama proje müelliflerinin sorum luluğu ile bağdaşamaz; ayrıca mühendislerin meslek haklarını koruyamaz. Anasayal yönden insanların hizmet haklarına aykırıdır. Yukarıda açıklanan sorunlar çerçevesinde bir yapı denetim kuruluşunun proje kontrol form örneği incelendiğinde, doğru ve yanlış şekilde müfettişlik usullerini içeren inceleme listeleri olduğu görülür. Mimar, inşaat mühendisi, makina mühendisi, elektrik mühendisi başlığında denetim elemanlarının kontrol listesi (check-list) A3 baskısında 22 sayfa tutmakta; mimari vaziyet planı, yerleşim planı, kat p lan ları, kesitler, görünüşler, projelere ölçü verilmesinin yanı sıra proje denetiminde istenilen belgeler, bina aplikasyon uygulama esasları gibi 8 bölüm başlığında 69 maddeyi içermektedir. İçeriğinde imar kanunundaki bazı zorunlu ilkeleri içeren bu listelerdeki yaklaşık 40 madde çizim tekniği, çizim formatı, çizim şekli ve gereksizformaliteleri kapsamakta,buna dayalı olarak tüm projelerin onaylanmaması sağlanmaktadır. Benzer tarzda statik, betonarme proje kontrol formu, taşıyıcı sistem seçim hesaplarının sunulması, yapısal çözümler, kesit hesapları, çizimler, temeller, kat planları, kolon ve perdeler, kiri ş ler, merdivenler, özel durumlar, sıkça karşılaşılan eksikler gibi 12 bölüm 166 madde yer al maktadır. Butarz bir kontrol proje müellifinin kabul ve hesaplardaki sorumluluğu ihlal edilmektedir. Elektrik projesi kontrol formu, çizim standartları, uygulama kuralları ile 84 maddeyi içermektedir. Mekanik tesisat projeleri kontrol formu ise kapak, ısı yalıtım projesi, sı hhi tesisat projesi, kalorifer projesi ile 215 maddeden ibaret olup, klima, yangın, doğalgaz proje kontrol ubu ince - leme dışında görülmektedir. Yangın proje kontrol formu da 7 bölüm başlığında 78 maddeden oluşmaktadı r. Toplam 612 maddeden oluşan bu kontrol listesi asansör projesi ile 630 maddeye u laşmakta, havalandırma, klimabölümleri, otomasyon sistemi ile 1000 maddeye erişmekted ir. İlk bakışta çok titiz ve ayrıntılı hazırlanmış gibi görünenbu kontrol formatı, bürokrasinin tipik bir örneği sayılmalı; proje müelliflerine güvensizliği göstermekle kalmayıp, yıllar önceki gümrük kontrollarının benzeri totaliter rejim uygulamalarını sergilemektedir. Ülkemizde mimari, statik, tesisat ve elektrik müelliflerinin proje kontrolunun kurumlar, odalar, yerel yönetim görevlilerinden oluşan kalabalık bir kontrol grubu tarafından yapılan denetiminin, müellif sorumluluğunu ne tarzda zedelediği ve üretime karşı kontrol hizmetlerindeki fuzuli kayıpların ne mertebelere eriştiğini göstermesi anlamında çok ilginç sayılabilir. •• Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik 25 Ekim2008 gün 27035 sayıl ı Resmi Gazete'de yayım lanan "Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik" incele ndiği nde ; birinci bölümde amaç, kapsam ,dayanak ve tanımları içerenyönetmelik ikinci bölümde, kurum ve şirketlerin yetkilendirilmesi izlenmesi ve denetimini kapsamakta; üçüncü bölümde enerji yönetimi ve verimlilik önlemlerini kapsamakta, enerji verimliliğini artırıcı önlemler olarak madde 1Oda 16 madde ile önerileri açıklamakta; dördüncübölümde eğitim ve sertifikalamayı belirlemekte; beşinci bölümde endüstriyel işletmelerde verimlilik artırıcı projelerin desteklenmesi; altıncı bölümde gönüllü anlaşmalar; yedinci bölümde talep tarafı yönetimini; sekizinci bölümde elektrik enerjisi üretim iletim ve dağıtımında enerji verimliliğinin artırılmasına yönelik uygulamaları; dokuzuncu bölümde kamu kesiminde enerji verimliliği önlemlerini; onuncu '' Yaklaşık 15 sayfadan oluşan yönetmeliğin özü, proses ve denetim sistemleri olup, bunun dışında yarım sayfayı geçmeyen önerilen, bilinen önlemlerdir. Dolayısıyla yönetmelik, bürokrasi kapsamında formalitelerle doldurulmuştur. Ayrıca yönetmeliğin yetki ve görev dağıtımında da gereksiz hatalar görülür. 18 Tesisat Dergisi Sayı 155 - Kasım 2008 bölümde bilgi verme yükümlülüğünü, on birinci bölümde ise çeşitl i ve son hükümleri açıklamaktadır. Yaklaşık 15 sayfadan oluşan yönetmeliğin özü, proses ve denetim sistemleri olup, bunun dışında yarım sayfayı geçmeyen önerilen, bilinen önlemlerdir. Dolayısıyla yönetmelik, bürokrasi kapsamında formalitelerle doldurulmuştur. Ayrıca yönetmeliğin yetki ve görev dağıtımında da gereksiz hatalar görülür. Bilinmelidir ki; yetki belgesi ile teçhiz edilmiş kurumlar, komisyonlar, odalar, üniversiteler bu yetkiyi almakla uzman olamazlar. Ayrıca öngörülen prosedür ve uygulama zaman ve enerji kaybına neden olmaktadır. Teşvik yasa ve yönetmelikleri elde edilen sonuçlara dayanmalıdır. Bir yapının ısı kaybı 150 kW/ hm2yıl'dan 50 kW/hm2yıla iniyorsa, ona teşvik belirli bir oranda verilmelidir. Bunun kontrol yöntemi çok kolaydır. İncelenmesi de, müeyyideleri çok ağı r olan beyanlara dayanmalıdır. Yoksa meslek odalarının komisyonve kom iteleri ile veya ünive rsitegörev lileri , yetkilileri, yetkili şirket ve mühendisler kanalı ve onların kararları ile teşvik etmek,denetim yapmak yanl ış uygulamalara yol açar.Bu nedenlesorun ihaleka nunu, yapı denetim kanunu, yangın yönetmeliği gibi kolayca içinden çıkılmayacak hale dönü şebili r. Kanada'da bu tür sorunlar son yirmi yı l içinde enerji firma la rı ve uzman enerji mühendisleri tarafından çözülmüştür. Mevcut bir yapının son beş yıllık enerji gideri ortalamas ı esas alınarak yapılan uygulamada, gider A yatırımı ile % 30 azaltılmış ise A yatırımına devlet kredi ile destek vermekte; % 30 kazancı iki yıl süre ile enerji şirketi yatırımcıdan almaktadır. Bu yöntemin denetim ve kontrolu da kol ayd ı r. Örneğin 100.000 m2'Iik bir alışveriş merkezinin enerji tüketimgideri aylık orta lama 100 milyar YTL ise, bir yenileme 30 milyara yapılıyorsa, bu yatırım% Ofai zli krediyle tamamlanmakta,giderdeki kazançiki yı l süre ile yatırımcıdan enerji şirketine ödenmektedi r. Yatırımcıya, tüketiciye ve işletmeciye cazip gelen bu yöntemle, enerji de uzman firmalar da kendi aralarında bir rekabete itilmektedir. Aksi halde konu, yı l larca süren sulh hukuk dava dosya l a rına , bürokratik formalitelere, irtikap yöntemlerine dö nü şeb i li r. •• Yerel Yönetimler Mart 2009 tarihinde ülkemizde yapılacak yerel seçimler toplum için çok önemlidir. Yerel seçimlerde
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=