UYGULAMA Diyarbakır "Güneş Evi" Projesi Tamamlandı 21 Haziran 2008 tarihinde tamamlanarak açılışı yapılan Diyarbakır "Güneş Evi"nin Proje Müellifi ve AB Danışmanı Yüksek Mimar Çelik Erengezgin, Diyarbakır Güneş Evi'nin, kendi konusunda, yaşama yönelik olanakları gözler önüne seren ve kurgusunun bas itliği ile cesaret veren ilk önemli ve çağdaş adım olacağını belirtiyor. " Gelecekten korkmak istemiyorsak doğal döngüye direnmeyi değil uyum sağlamayı seçmeliyiz" diyen Erengezgin, projenin, genel çerçevesi ile Türkiye'debir ilk olduğunu belirtiyor. Bundan sonraki aşamada projenin halka iyice an latılarak özendirilmesine çalışılacağını ifade eden Erengezgin, Diyarbakır Güneş Evi'nin teknik özelliklerini ise şu şekilde anlatıyor. Toprak Altı Enerjisi Diyarbakır Güneş Evi'nin hemen yanında bulunan eski kuyudaki mevcut suda, en sıcak yaz gününde ve en soğuk kış gününde yapılan ölçümlerde, ısının yaz-kış daima 12-17 derece arasında olduğu tesbit edilmiştir. Arka bahçede 3 metre toprak altına döşenen borularda dolaşan su aracılığı ile alınan bu ortalama 15 derece sabit enerji, zemin kat döşemesinde, tavanlarda ve asma kat tavan a ltındaki özel yeşil borularda dolaştı rı larak sudan havaya enerji taşınmakta ve yazın evin doğal serinliği sağlanmaktadır. Bu enerjiden, havadan havaya enerji transferi yolu ile istifade edebilmek için de yine toprak altına 30 cm çapında 88 metre boru döşenmiştir. Hava borularında terleme sonucu su yoğuşmasına karşılık başta ve sonda tahliye noktaları oluşturulmuştur. Tromp duvarları ve seranın yaratacağı vakum etkisi ile doğal yöntemle ve gerektiğinde devreye giren aspiratörle bu doğal serinlik yazın iç mekana alınmaktadır. Sera ve Güneş Duvarları İle ısıtma Güney cephesindeki oturma alanına eklenen serada, evin ihtiyacı olan bazı sebzeler yetiştiri lebilecektir. Güneşin kışın hemen ısıttığı bu bölümde ve güneş duvarlarında (tromp); altta ve üstte, iç mekana açılan hava menfezleri vardır. Alttaki menfezden tromp duvarına giren serin hava, güneşin etkisi ile ısınmakta ve hafiflediği için yükselerek üstteki menfezden 116 Tesisat Dergisi Sayı 150 - Haziran 2008 tekrar eve dönmekte ve iç mekanın süratle ısınmasını sağlamaktadır. Güneş duvarı camlarından geçen kısa dalga boylu ışın, tromp duvarı da denilen bu düzeneğin içindeki, yüzeyi büyütmek için profil verilmiş siyah saça çarptığında ısıya dönüşmekte ve dalga boyunu büyütmektedir. Dalga boyu fiziki olarak büyüdüğü için girdiği camdan tekrar geri çıkamayan ışın, "sera etkisi" ded iğim iz iç ısınmayı yaratmaktadır. Bu ısının güneş olmadığı zaman bir süre daha kalıcı olması için 1.5 mm'lik siyah boyalı saçın arkasına kum doldurulmuş, böylece ısı depolayıcı bir kütle yaratılmıştır. Soğuk ülkelerde, bu ısıl kütle doğrudan binanın tuğla ya da taş duvarı olabilmektedir. Fakat Diyarbakır için, yazın gündüz ısınan duvarın iç mekanı aşırı ısıtıcı etkisi göz önüne alınarak, ısıl kütle olarak "kum" kullanılmış ve izolasyonlu duvarın dışına taşınmıştır. Sera ve Güneş Duvarları ile Soğutma Güneş duvarlarında ve serada, içe açılanla ra ilaveten sadece üstte, dış mekana açılan dış menfezler de vardır. Üstteki iç menfez kapanıp dışa bakan açılırsa bu defa, yine ısınıp yükselen yani baca etkisi ile sürüklenen hava, kuzey cephesindeki açıklıklardan yani pencere ve menfezlerden ya da yer altı kanallarından gelecek olan serin havayı içeri çekmektedir. Bu bir vakum etkisidir. Bu kurgu sayesinde soğutma sağlandığı gibi, sürüklenen havanın yarattığı esinti, tıpkı bir vantilatörün yaptığı gibi serinlik hissini Çelik Erengezgin Yüksek Mimar artırmaktadır. Yaz aylarında, sera yüzeyinde aşı rı ısınmayı önlemek için, kışın yaprağını döken sarmaşık ve ağaçlarla bu bölümün gölgede kalması sağlanacaktır. Kendi enerjisini üreten evlerde, güney cephesinin, yaprağını döken bitkilerle yaz güneşinden korunması enerji verimliliği adına doğru bir yaklaşımdır. İğne yapraklı ağaçlar daima kuzeyde yer almal ı evi sert rüzgarlardan korumal ıdır. Yaz gecelerinde ise, dış hava gündüze göre daha serin olduğundan dışarıya açılan dış menfez kapatılacak, bu kez yukarıdan seraya ve güneş
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=