MAKALE Düz ve Helezon Yatay ip Toprak Kaynakli Isi Pompas1 Sistemlerinin Konvansiyonel Sistemlerle Ekonomik Olarak Karş11aşt1rllmas1 Kııllaııdığıınız enerjinin çoğu fosll yakıttardan elde edilmektedir. Malıallerin ısrtılınası aır111CI')'Ia far~lı sistemler 13sarlııııar a bıllauılmaktııdu. Alterııalif eııeıı arayı~ içeri · ı deki araştrrrıacılar, ısı poıııııala ırıın yukse perfoımans katsa>·rlaıı (COP) ·e çevr8';'8 eınisyoıı yayrııaınııla r ile, giiuümii:ıde sürdurillebilir kalluıımıı için çok öııerııl bir katkı sağladıkhırıı11 vurııularnaktad lar. Bıı çıılışıııada, istanbul KıJınkÖ'f deki 350 ııı"~k bir vllla i ' ıı TS825'e göreısı yalrtırıı kontraili ile ısı kaybı hesapları yııp ırııştır. Bulunan: yaktaşı olarak 26 kY yı1kegöre, ayni nıalıalde, ısrtrı111 e kullanım suyu ihtiyacını kıırşılarrı.ak arnacı lle COP değeıleı i 3,5 olaıı diiz ve tıelezon yataytip toprak kayna lı ısı poo pa lı sis emleri lle doğalgaz ve L.PG'Ii ısıtına sistemlerirıi kullanmak üzere gerekli hesaplanıala )'apılnırşt Oii:ı borula ı\ada i 1700 nı boru bO'JUIIB karşıir helezon yöııten · ıde 1,32 kah olan 2250 m boru bO'fll bulıuırııuştu . Her iki sisteınde de 4 rrı derinllğjııde hııfriyat yapılaca olması rağmen düz borulanıada kazıiBCak alau470 ni helezon yöntanıinde ise 300 rrı1'dir. Ayrıca 'Bir Değere Getirilmiş taliyel :<interni ile her Iki sisternin lık toplam eııerji rrtaliye11eri çıkanin ıştu. Anahtar Kelimeler: Yatay tip toprak kaynaklı ısr pooıpası. helezon yatay tip toprak kaynakfı ısı ponıpası , enerji maliyeti. 1. Giriş Dünyada bilinen petrol. doğalgaz ve kömür reze lerinin yakın bir gelece te tükenece~i tahmin edllmel\tedir[l). fosll yakıt rezervlerinin azalması Ye bu yakıtların yarattığı çevre kirli liği gibi sorunlar nedeniyle tüm dünyada alternatif ene~i kaynağı arayışlan başlamrşbr. Bu arayışlar jeotermal enerji. dalga enerjısi , riiıgar ene~isi. güneş enerıisi, ısı pompalan gibi arklı sonuçlara ulaşmışbr Bulunan soooçlar arasında ısı pompalaır. düşük enerp tüketinıl eri . y· · s ek pertormans katsayıları. atık ısının da değertendi ri l mesine imkan tanımalan ve çevreye zarar vermemelen gibi özellikleri ile dikkatleri çekmektedirler. Son yrDarda ulkernizde de adını sıkça duymaya ba§ladığımız ısı pompası sis emlerinde dış ha •a . toprak, nehir, göl SU'fU vb düşiık sıcaklık kayna lanndan alınan ısı. ısıtma sezonunda istenilen mailale aktarılmakta; soğutma sezonunda ı se mahatden alınan rsı yükse sıcaklık kaynağı olarak görev yapan dış ha a, topra nehir •egöl suyuna transfer edilmekteılr. Sıcaklıkkaynağı nın Si!tiiminde iklim §artlan, coğrafik yerleşim, ilkyabrım maliyeti gibi pek çok fak ör 98 Tesisat Dergisi Sayr 149- Mayıs 2008 etl<ilidir. Ülkemizde topra kay rtaldıısı pompalan yeni. yeni tanınmaya ba§lamışbr. Bu konuda çalışan firma sayısı çok az r. Isı pompasr ve toprağa OO§enen borular ithal edilmekte olup henüz ülkemizde sadece tesisabn montajlan gerçekle§tirilmektedir[2).1sı pompalan . gerekl i iyileştirmeler yapıldığı tak ırde yüksek performansları Ye dü§ük enel')i tuketimlen ile, enerjfje yüksek bedeller ödeyen . üstelik birtıiri ard sıra enerji kıizleri ya§<lyan ülkemize ekonomı anlamda büyük katkı sağlayacaktır. Bu çalışmada duz ve helezonyatay tip ısı pompası sistemfen ile doğalgaz ve lPG'Ii ısıtma sistemleri. sadece ısıbrıa ve kulanım suyu ihtiyacını karşılamak amacı ile. istanbul Kumköy'de 350 m1'1ik bir viiiaya uygulannıış ve 'Bir Değere Getirilmiş r~aliyet' yöntemine göre üç sis eminde yıllık toplam enerji maliyetleri i nce l enmiştir. 2. Isı Pompalarının Sınıflandırılması Isı pompalarının işlevini yerine getirebilması için farldı sıcaklı arda iki ortam gerekir: lsr alınan bir ısı çukuru ve ısının taşındığı ortam. Isı pompalarının sınıflandırılması da bu ortamlardan biri olan ısı kuyusuna göre yapılır. Isı ponıpalan. kullandıkları ı~ kaynağına göre UiurAKBULUT /YTÜ Mak lA' . sa lewıodirıaı •ıe Isı le~·ı~ .ı.BD öıı.m ÇETIN Prof. Dr. Olcay IUNCAY 'fiÜ Mak. Mı:h sa Ttıınodırıar '18 ls M ı ABO 1981 ~ılın~: •or.ı~·.ı. l.la 1113 •• tndı~ eı Jrıdrılet.s~~ııı.. 1991 ı ı rd '1Üilil ıd ılı !ıkil~ h'J ır A~ıuı~e Bôlinıi Isı\ Prcı:ceo.ııfnıl.ı Oll<tıf3 •ıt 199! ırlld3 YlÜ ~ 113 F3lıilesı ı.tılın.ı 'Aiı ıde.l\iı l!öıi~ıi · roııro 1. ,, ıı.. Tfl.. ı.jıltrot.ım ~HdelloQeı lllihı:( .ırıaıı ~l!ı ıooJııHıtar~lııPı*:.!ui-10 rJKirı::t lı.ıl!nırJ ı rablıır d3lld8 e.rı.J yJp la! rı i sınıfa ayrılır: Hava kaynaklı ısı pompalan, toprak - su kaynakfıısı pompaları. Toprak - su kaynaklı ısı pornpalan (TSKIP); toprak kayna Ir ısı pompaları (Tl<IP) ( ekil l), yüzey SIJ)'U kaynaklıısı pompalan, yeralb suyu kay na ı ısı pompalan olarak incelenebilir. TKlP ise yatay ve dikey ti polarak çeşitlenebilir. Çalışma konumuz gereği sadece TKlP turterinden ota nyatay tip toprak kaynaklı rsı J>l)mpalannın düz ve helezon tipi incelenecektir. 3. Yatay Tip Toprak Kaynaklı Isı Pompaları (YTKIP) Dünyaı n hayat kaynağı olan güneşten gelen ene~inin yakla§rk yansı diınyanın kütlesinde
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=