Hissedilen Hava Kalitesi ve Performans 011-dedpol konsepti ile hava kalitesinde sensör değerlendirmeleri indikatör1erde kullanılmaya başlanmışb r. Bu indikatörterin p~asaya çıkış tarihi 1988 yılıdır. Sensör değerlendirmeleri indrka ·rlerin insan duyu organlan gibi çalışması prensibine dayanmak adı r. (koklama ve yüz sinirleri gibi). Hissedi len hava kalitsi ve performans arasında i ilişkiyi açıldayan çalı§ma ar ilk olarak Danima ka'da yapılmışbr. Hisse 'len ha •a kalitesinde degışimler ve iş yerindeki performans degi§imleri arasında belirgin bir oran bulunmaktadır ( ekil 5). Deneylerde kullanılan kirletici kaynaklar hasta insanların bulunduğu bır binadaki halılardan, bilgısayar görüntü terminallerinden w tipik biııa materyallerinden elde e lmi§tir. Sıcaklık ve Performans Sıcaklığın rahatlığa olan etkileri geniş çapta anla§ılmasına ragmeıı çalı anların performansIarına olan etkilen daha az dikkat çekmektedir. 26 çalışmadan elde edilen ıso performans değerlendirmesi e§ zamanlı olarak sıcaklık ve ölçülen performansı açıklamaktadır. Bu çalı§ malardan her bir degertendırmede sıcaklığın yiik~lmesi ileperformans yüzdesi lıesaplanmı§, değerlendirmelerin sıca ık gamıııa böliinmi~ ve performans- sıcaklık ili§kisini gösteren eğri ortaya çıkmıştır. Burada türetllen de~erterde pozitif d~eıler yükselen sıcaklıkla beraber yiikselen performansı , negatif değerler de yükselen sıcaklıkla azalan performansı göstermekte ır (Şekil 6). Bu Ilişkiden maksimum performans eğrisi elde edilmiştir (Şekil 7). Örn~in, 30 oc sıcaklıkta perfoımans 21.6 c' de'~ maksimum performansın % 90'ı kadardır. SBS - Semptomları ve Performans Çoğu öncii çalışmada, binanın karakteristiği ve iç mekan ortamı bina sakinlerinin ya§8dıgı SBS semptomları ile bina arasındaki ilişkiyi kurar. SBS semptomlarının yoğunluğu ve iş performarısı arasındaki ilişkiyi bildiren 24 adet çalışma yapılmış (Seppanen ve Fisk 2005a). Bu çah~malardan 8 tanesi saha çalı~ınası 9 tanesi ise çapraz saha çalışması idi. Bu çalışmalardan iki tanesi perfoıınans ve SBS semptomlan arasındaki ili§kı verilerinı alma 86 Tesisat Dergisi Sayı 148- isan 2008 ı~ .--------------, 211 30 40 ~ 60 10 20 30 40 S'.) 60 Hw.ıiYldr:na orıı :ı bi§ na lJs) Ha'ı111ırdtnru ıuıull~ı roıırıı 1./s) _j Şellil4. 6,5 Vs·ki§i reter.ıns değerinde göreeel i periomıaııs (sol). 10 Vs-ki§ i referans değerinde göreceli perlomıaııs (sağ). için doğrudan yapılmış çalışmalardı. Niemela et al. (2005)'e göre, ça~rı merkezinden alınan veıiler ışı~ında. haftalık sinirsel sernp omlann% 7.4'ü üretkenlikteki artışın % 1.1 'ine denk gelmektedir. Tlıaın ve VIille m (2004) bir çağn merkezinde lolnu§nıa zamanı ile davranış seınptonılan arasında doğrusal bir ilişki oldu~unu bildirıni§tir. Semptomlann yoğunluğundaki her 10 sayılık değişiınde konuşma süresi %5ora rvnda ~ileşmiştir (kı sal mıştır). Semptoınlann )'oğu ni uğu analog oplik ölçekle O ile ı 00 arasında ölçülmüştür. Sonuçlar Maliyet a!;isıııdan yarari ve iyile§tirilmi§ lEQ. sağlık ve üretkeııliksa~ayan analizler için istatistiksel olarakbelirginbilgiler. IEO. sağlık e üretkenfiği göstermek için tek ba§lanna yeterli değildi r. Bu etkinin boyutu niceli ol arakbelirtenmelidir. ~ yazıdaki özetler, §1.1 anda · verilerle yukarıda verilen iliş kileri nicelik olarak kurmanın mümkün olduğunu göstermektedir. Bu nicel ili§kilerin yüksek seviyede belirsizliği bulunma ta r. ne var ki, bu ilişkilerin kullanılması bina tasanmlanndagözardı edilen saği veperformansın üretkenlikle ilişkisi nin bir daha gözden ge~rilmesini sağjamaktadır. • *Yazan: Olli SEPPANEN ltelsinki Teknoloji Üni •e sitesi'nde profesör, Avnıpa Isıtma ve Havalandırma Dernekleri Federasyonu Başkanı 1.01 0.99 E 0.9S ! 0.91 l!t 0.9& 5 .§ 0.9) 0.91 O,Sl-- L O • tO H~l!n :mı ıııeıı [nıMııun~ııısııl~%) Şek 15. Hissedilenhava alitesaııe kar~ılıkgljreli perfoınıa ısgrafigi. .. ~ ··..----.....-----!.--.....---....... L J) 20 ıs 30 35 S.· ·~ <Cl Şekil 6. ""rfonnan$faki deği§ime ka~ılık sıca graf~i. Pozitif değerler yükselen sıcaklıkla beıabeı yukseleıı peıioınıansı. negatif değerter de yüksillerı sıcaldıkla azalan perfonnan st gös er. niak edir. ~ ~ ~r-~ - ı i .9.S ı ,'- -,~, i ·9 /} -~ ~ .s.s '-..:, c; .a ""'""' ı L Sr.a ~~«:ı 3o 35 Şekli 7. Şekil G'dan türetifen perfoıman$taki deii§i ne kar~ıhk sıca k grafii. f.taks8num performans Şekil S' daki yatay eksendeki sıca lıkta 1 değerine ayarlanllll§.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=