toplantı gilj etkinlik başına izleniyor. Bir düğün yap ıldığ ı nda , o gece düğüne ill§kin ne ~ada elektrik harcandığı takip edilebiliyor. Sertiffllalan rma da genel olara tüm binalarda enerji ljlincınin artması ~smdan !jr örnektir. insanlar ne harcadiğını bilince ve takip edince, buradan cldd' bir ene~i tasaırufu sağlayablliyorlar. Eğer anlık veya bell i bir süre içinde ortada normal dı~ bir enerji harcamasa görülüyorsa, bunu bi na otomasyonu ya da başka yön emierte i zfeyelj ld i ğiniz. belgelen rdiğiruz zaman önlem alma gereği veya hangi durumda nasıl fazla eneıji harcandığı, nasıl tasarruf ldlği yönünde bil inçlenme artıyor. Bu nedenle de ölçme: hem kullanıcıla açısından, hem de eneıji tasaırufu açısından çok önemli bir konu. Elektronik Radyatör Kontrolörü ve EUBAC Bu normlarla ve binalann sertifıkalandırma gereği ile birlikte , bunun içine otomatik kontrolün kablmasıyla -örneğin oda kontrol sistemi olaıok bir odada ısılmayı sadece termostatik ıodyatör vanasıyla mı kontrol ediyorsunuz. elektronik bir kontrolör ile mi kontrol ediyorsunuz btınun üzerine zaman progıomı e liyor musunuz- bu tip değişik kademelerde enerji tasaırufunun nasıl ve ne kadar yap ıl dığı ile ilgili hesaplama yöntemleri olu~turul . Burada şu soru ortaya çıkıyor: Kullanılan malzeme, hesaplama yöntemlerinde belirlenen oranlan sağlayacak mı? Çünkü şimdiye kadaı otomatikkontrol ve otomasyon ürii nJerin nemniyetle ilgili belli oormlan varken performanslan ve ene~i ~arrufıınu nasıl sağlay3(;akJan ile ilgili bir serti fikalandı rma yöntemi yoktu. Avrupa'daki bina otomasyonu ve kontrol sistenıleri ile ilgili çalışan üreticilerbirliği European Building Automation and Controls Assodation (EUBAC) bununa ilgili bir insiyatif almış ve kendi sertifıkasyon i§lemini yapmaya ba§lamı§ durumda. Bu. Eurovent benzeri bir yöntem. EUBAC. sertffikalandırma i~emine 2007 yılında bireysel oda kontrol sistemleri ile başladı. Şuanda bıreysel oda kontrol sistemleri onusunda bu sertifıkayı almış olan. değişik markalarda toplam 20 urün ıar. Bunların arasında üç tane de Hone'(well ürünü var. Honeywell'in EUBAC 154 Tesisat Dergisi Sayı 148- san 2008 sertifikasma sahip ürü nleri, fan-ooil kontrolörn ve kabioiu ve kablosuz elektronik radyatör kontro lörl eri . E rı 15232 normunda termostatik ıodyatör vanasıyla, elektronik radyatör kontrolörü aıosı nda eneıji verimliliği açısından far1l tanımlanıyor. Elektronik radyator kontrolörü, termostatik radyatör vanası gibi. radyatörün girişi nde · bir vananın üzerine takılan, oda sıca klığını hisseden ıe elektronik olaıo ananın açıldığını kontrol eden bir elektronik devre ve motordan oluşuyor. Termostatik ıodyatörvanası ile elektronik radyatöı llontıotü aıasanda enerj tasarrufu açısından önemli farlllar ar. Bu, normda da belirtilmesinin ötesinde ıt'(gulamalı ömeklerde de var. Termostatik radya ör vanasının belli fark s ıcaklığı nda, tam açma- apama arasında oluşan, tam lineer olmayan bir eğrisi vard .Yari bir bakıma oransal bir ~.ontıol sa~lar. Oransal kontrolda sürekli kalıa bir hata kaçınılmazdır. Ayrıca mekanik bir sistem olduğu için epfli süresi söz konusudur. Radyatorden geçen suyun s ıcaklığı veya radya örden geçen suyun basıncını nkarşıda i termal genleşeıı ve kuweti uygulayan mekanik mekanizmaylaolan birgüç dengesi söz korrusudur. Bu güç dengesi değişen ra dyatör suyu sıca lığı durumlannda ve basınçlannda farklı noktala da ol u~ bi lir. Yani ayı ı iç ortam saccıklığı nda termostati kradyatör vanası birbirin den fasldı pozisyonlarda olabilir. Elektıonik kontrolörterde bunlar düzelti ldi~ i için hassaşiyet. tepki verme süresini n hızlı ol ması ve zaman programı ile lu.ı llanıcının radyatör radyatör dol~ıp, bunla ı ayartamak için vakit kaybetmemesi gibi avantajlar sağla rıyor. Bu sisteme yönelinmesindeki neden; Avrupa'daki termostatik vana lwl la rıaa ları üzerinde yapılan ara§brmaların sonucunda, kullanıcılan n vanayı bir kere ayartadıktan sonra bunları çok nadir deği§ti riyo r, hatta hiç deği§tirmiyor olması. Ele~onik kontrolörterde zaman progrnınının eklenmesi ve llassasiyetle ilgili ciddi avantajlar var. EUBAC sertifıkasyon pıosedüründe de bunlar ta nımlanıyo r. Tepki verme süresi, ne kadar doğruortam hava sıcaklı~ını oku uğu. ne kadar hassas 1::4r §ekilde sıhr hataya veya izi rı erilen minimum hataya ııl~ıl dığı vb. bağımsaz kıınımlarca. EUBAC'ın belirledi~i belli sertifıkasyon kunrmlan ve test laboratuarlarında ölçülüyor. Buralarda objektif ve tarafsız olarak yapılan testler sonucunda bunlar sertifikala ndınlıyor. Ortam sıca hğı kontrolü içintermostatik radyatör vanasında n. oo tip ele ronik ~.oııtro lörl ere ge~§te, Almanya'da 10 evde yapılan !jr saha tes ·nde deği§ik tipte kullanım §ekline göre, kullanan insanları n ya§ama profiline bağlı olarak değişik oranlarda, derece gün ısıtma ihtiyacına göıe düzeltilmiş haıcamalarda% 10 ile30aıosı d~i§enenerji tasarrufları sağlandığı saptandı . Sertifikasyon programında çe§itli periormans testleri var. Fabrikada üretim hatbnın denetlenmesi. ürünün içinde kullanılan parçalann alımı ileilgil i prnse sleri ndenetlenmesi gia §eyler var. EUBAC bu serlifikaları 5 sene süreyte geçeıli olaıok ı eriyor. Sadece tek se ertik çok iyi çalı§an birürün değil, üretim sırasındaJII kalitekont rol - leri belli sürede yenilenerek uzun vadede f<rJdalı ürünler olması açısından kontrol edi)'Or. Avrupa'da ene~i tasarrufu için önemli konu - lardan biri olarak görülen bireysel zon kontrolü, yine bir Avrupa normu ile pr{ 15~0 ile tanımla nmt§ durumda. Bu normda ürünlerin perfomıansanın nasıl. hangi llassasiyette olması gerektiği ve nasıl tasaıruf sağlayacaği anlatılııuş durumdadır. EUBAC da pıEN 15SOO'egöre bre'jsel oda kontrol sistemlerinin uyumlu w unu denelliyor e sertifikalandınyor. O ürünler kulla nı ldığında genel olarak binanın ene~i lıarcamalan hesaplanırken sertifıkalı ürünlerin oormda verilen asarnınarı sağladığını kabul edebi liyor uz. Termostat lwllaııdım ama hassasiyeti. deiD§ik dunımla a verdıği tepfli doğru mu? Enerji ~arrufu açısından normun verdiklerini yapıyor mu yapmıyor mu? EVBAC bıınlan kontrol ediyor ve soru i §aretıerini ortadan kaldınyor. Şimdiye kadar bu tip ~ntrol ürünleri içi nistenen Avrupa normları n n çoğu elektromanyetik alan ile ilgili, g' i §iın veya elektıik emniyeti ile ilgili
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=