5. Hava Hijyeni VOl 6022 Ek ı uyannca ta§ınan hava gıda maddesi olarak kabul edilmektedir. Bu sebeple kullanı lması dü§ünülen H-TIO sisteminin, içinden geçirilecek ha •ayı hijyenik bir biçimde taşryabileceiDnden emin olunmalıdır. Hava emiş bacasının yüksekli~inin emiten havanın olumsuz çe esel faktörlerden (çe§i egzostla vs.) etkilenmesine müsade etmeyecek bir ~viyede 0.5-2 m) olması gerelunektedir. Diğeryandan sistemi korumak için bacada bir ön fıltre! e me yapılması geıelunektedir. H-TID'nin borularının koıozyona müsade etmeyecek. sağlığa zararlı abldaroluştıırmayacall, bunun yanında mikroorgarizmalclın çoğalmaSI i~nlljgun birortam olu§tmnayacak §llkilde tasaı1anrnası ve üretil mesi gerekmektedir. Boru ıç yüzeylennin parluillerintııtunmasma niisade etmll'Jet:e ve kolay bir tenizlemeye imkan tanıyacak şekilde pürüzsüz olması gerekmelltedir. Sistem zernin sulanlinveya yüzeyden süzülen sulann içine gjri§ine müsade etmi!'Jecek §Bllilde sızdırmaz olmalıdır. insanoğlu asırlar r. gıda maddelenni hijyenik bir şekilde t3§ımanın yollannı a arnı§ ve fa çözün~er üretmiştir. Blılunan çözümlerde gümü~ elementi antimikrobiyel etkisiyle anahtar bir rol oynamı§tır. Örneğin: • M.Ö 4.000 yıllarında lılısır'da gü mü§ içeri kaplar içme suyunu la§ıma amacıyla l<ullanılmı§tır. • ll. yüzyılda lijyenik sebe erden ötııru ölçüm kaplan gıımii§ten ı mal edilmll'Je ~lan mı • ı920'1ı yıllarda ABD' de yılda 3 mı •ondan faıla gü mü§ içerikli ilaç reçetesi yazılmı§tır. • 2002 yılında Bosch ve Siemens gümüşten yarartanarak dünyanın ilk antibakteriyel buzdolabını anıtmı§br. Yenilenebilir ene~ilerin ge şnıesıyle H-TID sistemlerinin gündeme gelmesini takiben REllAU firması 2003 yılında antimikrobiyel iç yüzeye sahip i H-TIO borusu olan AWAOUKT Thermo Antimikrob~el'i geliştinmi§ ve patentini alrnı§br. Bu özelliği sağlayan, bonııç yüzeyine gümii§ iyonlannın entegre edilmesidir. Bu sayede hijyenik ve ba terilesin balınamadığı bir boru iç yüzeyi elde edil miştir. Bu özellik Fresenius Ensr üsü'nün 2003 yılında yaptığı bir ara§tırma ile onaytanmı§tır. Standart PP borulaıla AV/AOUKT Tlıermo Antirnikrobiyel arasında yapıları kar§ıla~lırmada 24 saat sonunda standaıt PP borunun iç yüzeyi nd~ ÇB§itli bakterilerin sayısında önemli bir artış gözlemleniıKen. AWADUKT Thermo Antimikrobiyel'in aynı süre içerisinde bakteri sayısında önemli bir azalmaya sebep olduğu gözlemlenmi§tir ( eki! 5). Yaz mevsiminde sistemin çalı§ması esnasında yük~k nem oranının da etkisiyle boru cidarlanndaki sıcaklı~ın çi~ noktası sıcaklı~ıııın altına düşmesi e)'OBU§ma meydana gelmesi mümkündür. Bir örnek vermek gerekirse: Hava debiSI: 150 mlJh Havanın yoğunluğu: ı, 1 kg/ml ~ekil5. Referans bir PP boru aıılimikro~IA VADUKlllıennoAıılimikrol>;,-el'in H-Tl Döncesinde havanın koşulları: Sıcaklı · 35 oc Bağıl nem: %45 Mollier-Oiyagramı'na göre ta ına 'lecek Su buhan miktarı : 17g/kg Sıcaklık duşüşü: 17 K H-Tl D sonrasında tıavanın koşullan: Sıcaklı · ıs c Bağıl nem: %ıoo Mollier-Diyagramı'na göre ta ına lecek su buharı miktan: 13g/kg Bu durumda H-nD içerisinde kilogram başına 4 gramlık 1:4ryoğuşma meydana gelece tir. Blı da yukanda belirtilen debi değerinde saatte yakla§ık 0,7 litrelik bir yoğu§ma anlamına gelmekte ir. H-TIO'nin yo~uşan suyun sistemden hemen Ye sürekli olarak tahliye edi! mesine izin verecek şekilde uygulanmaSI gerekmektedir. Aksi taktirde borulan niçinde birikecek su. sis emin ısı transfen işlevini yerine getirmesini engellerilen, ba erileri n çoğalabileceği bir ortam da yaratmış olacaktır. Yoğu§ma suyunun tahliyesini sağlamak için bDıtumlu ve bodıumsuz tip binalariçin fa~ı çözümler nıeıtCuttur. Bodrumsuz binalarda bir poınpa kutusu içinde toplanan su bir dalgıç pompailetahliye edilebilir. Bodrumlu binalarda ise yoğu§an w en derin rıoktııya yerleştirilen bir gider vasıtasıyla evin atık su sisternın e bağla nabilir. Bu noktada istenmeyen kokulann borunun kaı§ıl3§ ııması. Şekil&. Mollier (h-X) diyagramı iizerinde gös eıilen önıek bir uygulama. 134 Tesisa Dergisi Sayı 148- Nisan 2008
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=