MAKALE 7. Ömür Boyu Maliyeti Anali zi Tablo 4'te verilen seçeneklerin ömür boyu maliyetlerinin minimize edilmesi, optimizasyon sürecini gerekörme edir. Yapılan optimizasyon termal konforu sağlamak kaydı ile ilk yatırım malrıeli ve yıllık işletme maliyetlerinden olu§an toplam maliyetin minimum değerini bulmayı amaçlamaktadır. Seçeneklerin y~am dönemi (burada 20 yıl) maliyetlerinin optimizasyonunda kullanılan amaç fonksiyoı u, 1 ~xCRF+ .., C,....,) nuu (10.1) Km/kır: E"E1 (10.2) PPD %10 ~eklinde yazı labilir. Burada; c;: Yıllık toplam yaşam dönemi yıllık maliyetin bugünkü de~eri. C1 : Cephe ~in ya illacak i ya mınına'iyeti. E: Yıllık enerji tüketimi. Vlı}m2yıl. E1 : Müsade edilen ma simum e ne~ i tüketimi. kVflı/m"J ıl. C.,: Ya§am dönemi yıllık ene~i maliyetinın bugün .. degeri. Crıaı1 : Ya§am dönemi yıllık bakım - onanm maliyetlerini bugünkü değeri. PPO: (Predicted Percentage Dissalisfıed}: f<abıj edllebl r konforsoıluk dfıZe-Ji, %10. CFR · Bina ömrü boyunca sermaye geri dönü§ oran olup CRF aşağıdaki gibi hesaplanır. i(/ i)" 'FR (1 i)" - 1 (10.3) Burada ı yıllıkortalama faizofall (%), nömiJ<f (yıl). Seçeneklerde cephelerin farklı cinste camlarta olu§turulmasına IlaAlı olara yapılan değerlendirme sonuoonda. cam ıe cephe tiplerilin ilk yatırım ve eneıji maliyetleri üzerindeki etkileri beMenmiştir. Aynı §ekilde. her grup i~ndeki en etkin seçeneklerin birbirleri ile kar§lla§bnlması sonucu, bile§erı konumunun maliyet üzerindeki etkileri de be lenm iştir. Optimizasyon sürecinde memmuniyetsizlik oranının (PPD-Predicted Percentage Dissatisfied) %lO'dan küçükolması hususudikkatealınmı~. Seçeneklerin yabrım maliyetleri, metrekare ba§ına malzeme (camlar, ta§ıyıa profiller, menfezler, otomatik kontrol sistemi vb.), i§~lik. iskele, nakl~e. ara~ gere~ vb. maliyeHeridir. Seçeneklerin ya§am dönemi içindeki enerf maliyetlerinın bellrtenmesı için; binanın yıllık ısı kayıp •e kazan~lanndan kaynaklanan eneıji .. elimi mal~·eHerinin hesaplanması ve bugünkü değerlere dönüş .. ülmesi gerekir. Seçene erin ene~i maliyetleri bınanın r yılda 90 Tesisat Dergisi Sayı 14 7 - Aa 2008 Tablo 5. Ömür Boyu Maliyet Analizjnde Maliyetler - -'. r-- - Ikinci cepllenin Y lık i§letme Yıli oplam Basit Alterııatif Cephe tipi yatırıııı nıal~·eti ıııa ret arıı0f1isnıa n no maliyeti (EU) (EU/yıl) (E U/yıl) süresi (Yıl) (1) (2) (3= bcıf+2) (4 = 1/(485.000-3) ı lılevcul durum: 0.00 485.000,00 485.000.00 ikince cephe yok . 2 Ikinci cephe: 756.000.00 311.000.00 366.640.00 64 <Şekli 4, tip 1) 3 ikinci cephe: 770.000.00 335.000.00 391.670.00 83 <Şekil4. tip 2) ikinci cephe: 795.000.00 350.000.00 408.510.00 10.3 (Şekil4. tip 3) 5 Ikinci cephe: 775000.00 288.000.00 345.040.00 5.5 <Şek114, tip 1) 6 ikinci cephe: 792.000.00 298.000,00 356.290.00 6.2 <Şekli 4, tip 2) ı 7 ikinci cephe: 826.000.00 322.000,00 382.790,00 8.1 <Şekil4. tip 3) 8 ikince cephe: 791.000.00 257.000,00 315.220.00 4.7 (Şekil4. tip 1) 9 ikince cephe: 817.000.00 ı 283.000,00 3 3.130.00 5.7S <Şekil4. tip 2) o ikince cephe 835.000.00 (Şekil4. tip 3) tüketeceği enerjinin parasal maliyeti, enerji tiike· timi hesaplanaraklılılunantiiketimin birim enerjı fiyatlarıyla çarpılması sonucu elde edilmi§tir. Her seçeneğin ilk yabnm ve yıllık i§letme maliyetleri belirlendikten sonra bu nlann için e optimum olanının bulunması için bilglsayar programı kullarıılmı§tır [101. 8. Sonuçlar 10.3 ooludeııklemiçıııy ık falzorall %4,ömür20 ydalınarak Cıf;;:0.073ô bıjunflll§ttır. Heralternatif ~in 10.1 ndu e§itlil< hesaplcrıaıak Tablo 5 olu§b.ırulmuştur. Tatıloda en ujgUil seçer)eğiıı 8 oo 1u se;eııek oldt~u gö~melde . Bu seçenekle, yaıxlaıı yatınm lleAdisini 4.7 yılda amorti edeblme . Doğal tıa r.ılanılmıa liooda)ü k!lilik koosantrasıjOnunu da azalta'ak iç mekan hırl'a kalitesini aıtırU!ır. Bunlııtn ise sa~ık ve çalışma verimi üzerinde olumh.ı et!UI(fi lxılunmakta . Ayrıca gecıı havalarıdırması ile 00\•<r" sıcaWıklan11 düşilüerek enefji tasarrufu yapılabilir. Burada ene~i tüketiminin 203 kVflı/ ınz.yıl'dan 106 :\lnv'fn'!.yıl civarına inec~ ~min edilmektedir. Bu ise eneıjl tılketiminde yakJa % 47 k bir azalma anlamına gelm edr. Bunun parasal d~eıi (485.000-257.000 =) 228.00 E~'d ve 20yıllıkömüroo')'unca 4.560.(XX)EUolmakla (rakamlar)\ •aıla lm§br). Btına kıı§ılık yapılması gereken yabnmın tutarı ise 791.000 EU olarak lıesaplanmı§tır. 305.000,00 366.450.00 7.0 Kaynaklar {11 Vligg,viJI(aı. M.. and Harris, J.. 2002, ~lotelligem Skms ". Butterworth-Hemamann. ()x/ord. 121. An soy, A. . 2GOO. ~rür/(lye /kflm Vero'en ·; Türk lesisat MülsendisleuDerrlej Ya}•mfan, A1ıkata. (31. ASHRAE Fundamentals Handbook 1997, "fionresıdantial Coo/mg and Heatmg f.Qad Calcu/atron". PaJt 26. [4]. Hoseggon R.• l'ladı6nfeldt 8., and Hanssen S.. 2006, "Redoced Fnerf!:l Dem aM ByComb.vımg flalu,al AM Me lıanical Venllfatioo /rı A New Office BwJd.vıg WIt h An Atlium ". C/ad Climatc C011forecence, hmco."'. (51. Çetifıe1. i. 2002. "Çift Kab/Jr Cam Cetılıe.'e1in Enedi ıre Ekxıom · Et.kinl(in.=o IJeifedendül/- mes.vıde Ku!.lani/abflece! B!rYafd~m ~ Doktora liw. istanbuff(Jj nik ÜnıverslteSJ, istanbuL {61. lialıya Cam A. Ş. Kata/oğu. {7). ASHRAE Fundarnentals Handboolr 1997. A.r Au." Jlrwnd 8u.1'<N1gs. Part 15. [8]. "liatural Venttlat/Ofl in flon·domcsbc Bui/· dings,.; C/BS[ Gu.'lf6. App/icatıons fıfanual, AMJO, 1997. (91. Kre.~F_BobnM.S, 1'1VıciP~Ofl!eatTr.Nısfef~ Harper and Ro.v Pııbtishcr lrıc .• New Yarli, 19116. UO].KIJMt8f, J. , anc!Miı8,J.II .. 1973, "Vplimisation T'echmques IV!Uı Forhan. ·; Mc. Graw Hll/8()(/{. Co .. liew YOfk.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=