mekte; yaz aytannda i llSarılar aşın sıca ıktan bunalma tadır. Bir çok canlının yok olmakta oldugu dünyada, sorunların temel nedeni iklim deği§ikliği: küresel ısınmadır. Bu ısınmanın ba~ sorumlusu. bacalardan salıverilen C02 gazlarıdır. C0 1 , atmosferde Sefa gazlan ile küresel ısınmaya neden olmakta, doğanın dengesini bozmaktadı r. Fosil yakıtlar olan kömür, petrol ve doğalgazla elektrik üretimi yerine yenilenebilir enerjiler; hid olik, güneş, rüzga ve nükleer enerji kulla nılması sağlanmalıdır. Ancak btı dönüşüm zor ve pahalı bir değişim r. Ye kürenin yaşam ortanıını çevresel ela etlerden kurtarabiietek teknolojileri n başında nükleer ene~i gelir. Bu eneıji ~aynağı, insanlara korku çağnşımı yapmasına karşın. sanıldığı kadar ~.orku rıç ve telıli keli sayılmaı.. Nükleer ve hidrolik santraller co2 yaymazlar, güvenlidirter. Günümüzde nükleer abkla ın uzun süreli depolanması sağlannış . Dolayısıyla abkdepolama ve yönetimindeki g i~l iikle i gere~e göstererek nükleer enerj~e karşı çıkmaıun hiçbir bilimsel ve teknolojik nedeni yoktur. Rüzgar türbinleri güne§ enerjisi ile yanşmafltadır. Son yılarda dünyada rüzgartürtıi nlecinden elde ed len enerji dörtte bir oranı nda artarak, 2007 yılında 70 bin MW'a yükselniştir. AB ülkeleri Kyoto Protokol ü'n'i benimsem i§ olup, bu ülkelerde rüzgar enerjisi çok önemlidir. Günümüzde gücü 5MW ve kanat uzunluklan 60 molan devasa rüzgar ti' bin eri tasarianma - tadır. Tür1Uye ise, yeni yeni rü~ar enerjisinden taydalanma olanaklanm araınakta, bu amaçta ülkemizin rüzgar haritası hazırlanmaktadır. Rüzgaı enerjisinin. üretim maliyetinin dı§ında temel sorunu, türbin çiftlikleri için geniş alanlara gereksinim duymasıdır. Rüzgarın yete~i oldugu luyı sahlllerirıde, de ruziistiinde kunılan türbinlerden yararlanma , ba m ve onanın gide~erini n yüksek oluşu nedeniyle §im lik sınırtı kalmıştır. Geniş ovalarda türbinler ile tanının bir arada kullanılmasında sakıncalar vardır. Diger bir sorun ise, rüzgar hızının i' eti m GÖRÜNÜM Fosil yakıtlar olan kömür, petrol ve doğalgazla elektrik ürebmi yerine yenil enebili r enerj iler hidrolik . gtineş rüzgar ve nükleer enerji kullanılması sağlanmalıdır. Ancak ou dönüşüm zor ve pahalı bir değişimdir yapabilmek için en az Smetre/saniye olması Örneğin iç Anadolu'da senede ancak çok belirli günlerde rüzgar hızı bu kritik değeri n üstüne çıkaı. Sahillerimizde ise rüzgar btı l112la uzun bir süre eser. Yerle~m birimlerınden uzak alarılarda bu tür çi ftti kler kurulmasına toplum karşı çıkmamaktadır. Rüzgar turbinlerinin kuruluş maliyetleri her geçen gün uygularıarı yenilikleıle dü~ürülmesine rağmen. diğer enerji üreli ın teknolojifeciyle rekabet edebilmesi için te§ illiere gereksinimi vardır. Güne , yeryüzünün lter metrekaresine 1,35 kW güç sağlar. Fotosentez yoluyla. atmosferdeki kaıbondiollsiti bitkilerde ye~lliğe dönüştüıli ; co2 yaymadığından atmosferi kirtetmez. Böylesine muhteşem bir enerji kaynağından yararlanınanın bir diğer yolu, güneş pilleri veya diğer adı ile fotovolta piller; güneş ışınlarını elektrik akımına dönü§türen olaııaklardır. Güneş, dünyanın bir senede tüketmiş olduğu toplam enerjinin 5 bin katını yerilüreye ı ınlar. Önemli olan bu enerjiden çevreye zarar vermeden yarartanma yollannın bulunmasıdır. Ayrıca güne§ enerjisinin sadece temiz olmak değil. aynı zamanda ucuı olmak zorunluluğu •ar r. ilkfotovollaik pillerirı enerji üretim maliyetleri. diğeı ene ji seçeneklerine göre çoO\ yükseklerde olmu§tur. Ancak çevre duyartı baslolar ve petJol fiyatlanndaki artışlar, yarı iletken teknolojilerini daha uaız enerji üremeye yönlen ırmi§tir. Bilim 11e teknolojid i geli§meler güneş enerjisi maliyetlerini şaşılacak oranda düşürmüştür. Son on yılda güneş pilleri üretimi. senede ortalama ,yü zde 25 artış göstermiştir. Özellikle 2005 yılında artış yüzde 45 gibi inanılmaz bir oranda gerçekleştiri l erek, kurulu güç ciddi oranla da yükseltilmiştir. Bu eğilim güneş enerjisine pazann itibar ettiği nın bir göştergesidir. Güneş pillefi hemen hemen ı er yere yeıteştiıi lebili r; binaların tavanlan na . sulama yapan po mp alann ınoto~arına, mobil telefonlara, hesap makineleıiııe, uzay araçJan na, ~bekenin ula§amadıgı )'Örelere ~.onulabilir. Kalifomiya'da 2018 yılına kadar ı milyon binanııı tepesine güneş p !erinden ol uşturulan modülle in yeı1e§tirilmesi planlanm ıştır. Bununla birlikte. 20 yıl içinde §Bbekeyi ilave ı 00 binMV • giiçilebeslerneyi düşünmek edirler. Üretim maliyetleri şu anda bir miktar yüksek olabilir (ldlowat saati 20-25 cent), ancak yakın bir gelecekte mal iyetleıin dü§eceği kesindir. Benzer tarzda, jeotermal enerji, hidrojen enerjisi biomasenerj i Ar-Ge araşbrmalannın odaklanmış olduğu yenilenebilir ene ı jiler r. Dünyamızda eneıji kayrıaklannın sorunlan belli oldu~a. insanoğlu alternati enerji kayrıaklan arayışına girece kısa bir s.. ede enerji SOfunu - nun çözümü bulunulacaldır. •• TIMD - Türk lesisat Mühendisleri Derneği'nin Gelişimi ve Sorunlar 8 Mart 2008 tarihinde. Ankara Midi Otel'de ya !K lan 2007 yılı TIMD Olağan Giınel Kurulu ve bu toplanb öncesi TIMDeğitim seminerinde de gündeme gelen "Avrupa Birliği Hibe ve Yardım Programları" konulu seminer, n D'nin kuruluşunda emeği geçen beni çok duygulandırıp mutlu etmiştir . Öncelikle 8. Dönem Ba§kanımız Sayın Abdullah Bilgin ba~ta olmak üzere. yönetim kurulu üyelerini kutlar, 16 yıllık bu dernekte emeği geçen tüm yönetim urulu ba§kan ve üyeleri ile çalışanlara bu üstün başarılan nedeniyle §ükranlanmı sunanm. Seminerde oturum ba§kaıjı~ yapan 2. Dönem Ba§kanımız Nurnan §ahin ile konu§macı genç ark.ad<l§ımız Eren Kalafat'ın sun ı mve aktaTesisat Dergisi Sayı 147- Mart 2008 17
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=