tu...ı z :Q >- ~ Türkiye'de Kentsel Ar1t a Çamurları M. Faruk 1 GENÇ iımir Atık Su Arıtma Tesisi ~üd(irü kiımiıde sorı ıllarda .i!nlsel abksu arıtmo esisi (AAT) soyısırıda hızlı bir artı~ gözfenrnek edir. 2004 yılı verilerinegöre 172 olan bu sayı 2007 yılında 195'e yiikse lı ni~. ölliimiizdeki on b~ yılda ise 2934'8 yükselmesi bekleomekle . AAT soyılanndaki bu arbş, arrtma işleminin ı'lıai üriin l eıinden olan arılma çamullan mildannda da büyük bir artı;a yol açarak, gülliiniilde yıl k 1.13 mii)'OR on olon ~.eııtset arılma çamuru miktarının 6 milyon tona yükselmesi anlamına gelmek edir. % 70'1flfe varan oranda oıganik madde içeren btı çamurların ıtJgun işlemlerden geçirilineleri durumunda, topra k iyile~ti rici olar kullanılmalan müınkünkefı. ülkıımiıdeki ~.entset alıkw anlıın uygulamalannda çamur stabilizasyoou ile ilgili uygulaınalann sın sayıda olması. bu !wl lanıllllll önünde büyükbir enge!dit Bazı küçük ölçekli esisterdeki çamur kurulma yatakları tıariç. çarnur ırulma U)-gulaması ise henüz yolctıır. Arılma çaınuıtannın nasıl deferlmdirileceAi •e kutlanılaca~ı ile ili olarak ütkerniıde çok saytda yönelmelik ç ı knn lını~ bulunmaldad . Önümüzdeki dönemde ülkemizde birçok çam11r kurutma, ya rna Vt:ta (katı atıklarla birtildel t.o ınposltaştırına tesisi ya~ama geçirileceldir. Ülkemizde AAT Sayı ve Kapa siteleri Ülkemizde ilk n(ifus sayımının yaıııldı~ 1927 yılında 13.6 milyon olan nüfusunancak% 24'ü kenUerde ya§<lmaktadır. Bu oran 1950 yılında % 25, 1990 yılında ise % 59'a yüksel miştir. 2007 yılı sayımına göre ise ülke nüfusu 70.5 milyona yükselirken ken sel nüfus oranı ise % 70.5'e u la§mı§br. Kentle§mede ulaşı lan bu oran kentse abksu altyapısına yansımamış. örneğin TÜiK 2004 yılı verilerine göre 3215 belediyemizde abksu arıtma tesisi sayısı 1 72'ye ula§abi lın i ştiı. Aoca süreç i ncel end iğinde . gerek kanalizasyon şebekeieıinin yaygınla§ması. gerekse AAT sayısında hızlı bir artı§ yaşandığı görülmektedir. Örneğin , 2001 yılında kentsel AAT sayısı 126 iken, 2004 yılında % 36'1ık bir artı§la 172'ye yii selmi§tir. Aynı dönemde, yıli 1.19 milyar ın1 olan antılnıı§ atıksun 'ktan% 59.6 oranında bir artı§göstererek. 1.9 milyar m1 mertebesine yü selmiştir (Tablo 1). Stratejisi'ne göre, 2007 ile 2023 yıllan arasında ülkemizde ·hntsei MT sayısı 2934 'e ula§8C<Ik ve nüfusu 2000'in üzerinde olan tüm yeıle im Çevre ve Orman Ba anlığı arafından 2006 birimlerinin ab ksula ı arTtıldıktan sonra a ıet yılında hazırlanan AB Entegre Çevre Uyum ortamiara de§a~ edilecektir. Tablo 1. Yılin Göre AAT Sayı ve Anblmış Alıksil Mildarlan YILlAR T011 l aırı AAT F' 'kseJ Aııtına BrJOioi" ileri Arıtına ı\rıtılaıı abksu Sayısı Arıtına MitJarml1Yıl 2001 126 25 98 3 1.19 2002 145 28 114 3 1.31 - - - 2003 156 31 121 4 1.58 -- f- - 2004 172 35 133 4 1.90 174 Tesisat Dergisi Sayı 147 - ~a 2008 Arıtma Çamurlarının Özellikleri Kentsel abksu arıtım i~emleıi sonucu ön çiikeltim havuzlarında ham çamur, son ç ellinı ha\luzlarında ise fazla çam olarak a andınlan çamuı1ar olu§maktadır. Oluşan çamuı miklan ıe niteliği, tesisde lo.ılla nı l an antma üniteleri biyolojik arıtma yöntemi ve çamur ya§ı gibi etmeniere bağtı olarak deği§mektedir. Ayrıca, aerobik veya anaerobik çürütme gibi çamur i§- lemleri \le fa klı çamu susuzl8§brma yöntemleri de çamı r miktaıır• eltdlemektedir. Ön ve son çökeitim ha\lllzları tabanından % 0.5 - 2 arasıda kah madde i çer i ğiyle çekilen
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=