V) ~ V) o o V) ·- ~ w z w (/). w z ::::) 0 Büyük Güneş nerji li ls1tma Sistemleri Gelişme ve Perspektifler Isıtınada kullaffilan yeııileııebi enerjiııin lwlhı"' nı açı ııdarı ar olaıı vegeSecek :eni eA•mrp& ııo ı nı l au ile, bwiik ölçeklı gUııe~ eııl!l'ıli ısıtma sıstenıll!l'ı Jlmupa 'da daha fazla yerde kullaırıluıwJa ba~laııaca . Ça ~nıalar gösteriyOl ki, gjjrı~ er eriisı ile çalışaıı sis en erde potansiyel b biiyiunevaı. Oaumııırt.ı.ı hem işletme sısteuıleı ııde tıemde uıellnı merkezlerinde bu koııırda en oııde buluııuyot Güneş ene~ili ısrtınaların en btıyü gucü: yenilenebi olmaları. her yel'de bulunab neleri . kolw ya da ses yapınanıala rı ve en önenılısi dii~k C02 eırıisyoula rı ile doğa dos u olmalarıdır y·· selen petrol iyatları ile eüneş enerıisi ile çalışan ısılma sistemleri ınal~·et bakın udarı da d~er sastenılete g01e daha ll'feUndur. Arka Plan Biryük ölçekli güne~ enerjisi ile çalı§an ısıtma sistemleri 1970'1i yılların soıianna doğru güneş eneliili daha kü .. ısıtma sistem lerinin gelişmesiy1eberaber ortaya çıkb. Hem isveç hem de Hollanda ve Danimarila bu konuda lider rol ırıü üstlendiler. 1990'1ı yıllarda güneş enerjisi ile ~şan ruyük ölçeMi ısıtma sistemlerine ra~bet Alınanya ve Avustuıya'ya da sıçradı. '90'1atın ortaarında itiba enise bu Olkelerde 500 m1'den fazla kolektör yert8§tiridi. Şu anda yakl~ık 120 adet tesis kullanı mda ve bu tesislerdeki kolektör alanı 500 nıt-den kat be ka fazla . Bu 120 esisi n 10adedi Danimarka'da bulunuyor. Danimarkalı büyük ölçellli güneş enerjili ısıtma tesisleri küçük alanlarda kullanılıyor ve tüm kolektörler yEf'e monte edilnıi§tir. Danimarka'da kumlan i k tesis 1000 m1 alana monte edilmi~ yer kolektöl'lerini ~rmekteydi ve 1987 yılında ku nıuştu. Bugün,kurulmaS1nda 20 ~ne sonra dahi, vatanda§la ına ısı üretiyor. 1995 yı lında Martsal FJernYarme 8000 m1 gf n e~ l § ıgı illl ektöıii ve 2.100 m3susaklama tankı lmıpısı ihtiyacının yakla§ık % 15'ini karş•amaya katar ver . Bu tesis §imdi 18.300 m2 alanayiikseldi ve dünyanın en bl~iik güne~ enerjı tesisi haline geldi. Danimarka'da Pazar Gelişimi Şekil 1' de de göılild~ü gibi, büyiJ\ gün~ enerjili ısıtma sistenıleri son 20 yılda iniş çıkı~~ ya§amı J ardır. Şu anda pazar daha da büyüyor (en azından Danimarka'da). ekil l'de gösterilen kapasitenin çoğu (% 90) me~zi ısıtma sistemlerinde loJnAu bulunm~- tadr. 2008yı nda Danimarka'da boru hattının yakla§ık 30,8MWenerji la§lması veyukandaki gill dağıbirnası planlanıyor. 2009 yılında çok büyük · sistem Dronniglund yakı n larında 40.000 m2 kolektörle beraber kurulacak. Bahsedilen sistemlerin hepsine daha karar verilmedi. fakat gelec yı arda bu sistemlerin kurulma şansı çok yilksek ve bu sadece bir ~langıç. Gelecek yıllarda daha fazla sistem görebiliriz. Be enen oo pozitif pazar için a-ka ~an ise yükselen fosil yakıt enerji iyaUarı 40 35 30 25 20 15 lO 5 o J1. -ıı n • • r ~ c l . S( Yer çı ın~ Boyut (m!) Capeııh ageıı (VOO) ı.ı.o 20,1XX) Gıaın 7.0 10.000 SirandiYI 5.6 8,000 HilletS!d 2.1 3.000 ~nderborg 2.1 3,000 ye dü§ÜŞe geçen güneş enerjisi fiyatl an dır. Fosil yakıt fiyatlan her g~en gün artarkenson10 yılda güne§ enerj~i ısıtma sistemlerini nfiyaUa da% J ()'yakın dü§tü. Sonuç ise. güne§ enerjili ısıtma sistemlerinin maliyetinin çoğu durumda uygun olması dı . Dahası, güneş enl!f) isinin kı ılianı mı güç e ısı üretiminin bi rl iktel iği ilesistemlerde yeteri kadar esnekliği sağlamaktadır. • ~-~- 1- r1 ; 1 . GR AT Şekil !. 4 lıiiV 'taıı büyük si steıniEf (2000m1 ). Kurulu kapasite 1 MlY. 1 22 Tes isat De rgisi Sayı 14 7 - Aa 2008
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=