SEKTOREL FORUM Türkiye'nin Enerji Politikalan ve Ene~i Verimliliğine Yaklaştm Dr. Soner Aksoy 1 TBMM Sanayi. nca et. Ene~i, Tabii Kaynaklar. Bilgi eTeknoloji Komisyonu Ba~kanı ·e AKP Kfıtahya Mille ekili Ene~i. gelişmiş ülkeler için, özellikle Türfliye gibi kalkı nmalda olan ülkeler i~n son derece önemlidir. Bugün dünyada en önemli sorun enerjidir. Bu bakımdan enerji gerçek anlamıyla ülkelerin politikalarında ciddi olarak yer alması gereken bir unsurdur. Bu politikalara şöyle ar göz att ığımız zaman. gelişmiş ülkelerin son zamanlarda ll}'gulamaya çalı~tığı polnikalan ayrı bir kategoriye ayırabiiriz. Ülke otarak ene~i politikamızın ne olduğuna ve gelecekte ne olacağına dikkat etmeliyiz. Bizim enerii polijikamızda her iki unsur da yer almaktadır. Ç4ink.ü pol~ikayı oturtmaya çalı§ ı ıilen, enerji politikalan nı da bilmek zor und asın ı z. Genel olarak hepimizin bildiği hususlar §Unlardır: Enerj poli lannda -ki Türkiye'de bizbunu ö~liğe ~mış unuyonız- yerli kaynaklar ön planda tutuluyor. Ene~i, transfer edilebilen bir unsur oldu~u için. bazı ülkeler enerjiyi ithal etmektedir. Enerjın·n rıite gıni ~~bilmek, mümkün o uğu kadar bu transferlerdeki giderteri azaltmak. emoomi üzerindeki yükünü e baskısını düşürmek gerekir. Bu bakımdan azim belirli kayrıaklan bilmemiz gereki)'OI'. naalese bu noktada çeşitli ihmaller yapdmı§br. Örne~in kömür kaynaklanmızın henüz l/3'ü tam olarak kullarulın ı §hr. Su kaynaklarımız için de aynı §BYi söyleyebiliriz. Rüzgar kaynaklanmızm hemen hemen hiç biri kullanılma mıştır. Bu sene sonunda belki bu oran 200 M ~ olacak. Rüzgar enerjisi en önemli yer1i kaynaklanmızdandır. Şu anki kapasitemizin 41 bin MV/ ol uğu dü§ürıü ürse, bunun ne kada önemli oldu~unu arılayabiliriz. Yerli kaynal4an111121n yanında ithal kaynaklar da bulunmaktadır. ind~i gi · doğalgazı ittıal ediyoruz ve büyük miktarda patrol alıyoruz. Petrol ve doğalpza harcadığımız miktar 30 milyar dolann üzerinde. Petrol var, fakat bunu çıkartmayı engellemek, bununla ilgili çalışmalar yapmamak bence yanlış bir politikadır. DofaıJ1Sıyla nasıl ki suya, kömii'e, rüzgara karş bir poli ·ka izleyeceksek, petrolün ç0011ılınası hakkında da cidıi bir politika izlememiz gerekiyor. 28 Tesisat Dergisi Sayı 146- Şubat 2008 Ooğagazdadışa bağımlıyız. Ülkemizi aynca doğalgaz anlamında üretimi gerektirecek kom~ binasyonlar içerisirte sokmamız gerekiyor. Çünkü coğra ı §artlaıımız buna müsait. Özellikle doğalgazda enerji tüketenler ve firetenler arasında, iyi bir terminal, köprfi olmamız, enerjimlzln varlığını sürekli koruyabilir. Bir politika bizi doğalgazd-a fe\lkalade bir noktaya getirebilir. Çü .. hem petrol hem doğalgaz kaynakları itibariy1e AB ülkele inin çoğu Rusya'ya bağlı. Fakat ülkeler, tümijyle Rusya'ya bağımlı kalmak istemiyor, altematif kaynakla ın da arayı §ına gidi)·orla . Bu nedenle tfabuoco projesi gibi Yunanistan'ın ve ~alya'nın güneyinden AB'ye geçen bir boru hattı projesine deses çıkarmıyorlar. Petrol açısından zengin ülkelerin arasında yer a lıyoruz . Tarihi bağla ımıı var eönemli tukelicllerle b' likteyiz. Bakü-Tiflis-Ceyhan hattının çok verimli enerji terminali olması ta dire şayandır. Bu projenin aı~abirıde Kertük petrolü. Irak petro lü. ira npetrolü gibi ba§ka projeler de Türklye'yi bir noktada ene~i terminali haline getirecektir \le dağıbm buradan ya p ılacaldır. Bugün dikkatli bir politika izlersek, Akdeniz Türkiye'nin bir enerji terminali haline geleblllr.Hepimizin ç~i1fi söylemler i olmuş . Faltat önemli olan buıılan bir adım daha ileriye göliirmek, bu söylemlerle alakah esas temel huku · yabnrnlan oluşturma br. Söylemlerin içini doldurmak gerekiyor, bunun ilk §artı da çe§iü i pla ormlar hazırlama br. Sadece petrol sektö ünü ele alacak olursanız, petrol sektörünün do~algazla ayakta durdu- ~unu göriirsünüı. Bu, 3-4 sektörlin birle§imi halinde kar§tllllza çıkı)'or. Dolayısıyla oo sektörde · aktörlere teminatlar sağlanması gerekiyor. Bu noktada özel sektörün geli§mesi sağlanmalı . 2003 yılında yönetime gel diğimiz zaman, doğalgaz piyasası 25-30 milyar dolarlık bir p~asa idi. Bugiin ise bu raı~am katlarımıştır. Yüz binlerce insanın çalı§tığı, 40-50 dağıtım şirketinin bulunduğu petrol sektörünü ba§ı bo§ ve yasasız bırakamazsınız. Bu noktalarda çe§itli istismarlar ıardı. Mazot ve benzinde kaçalt kalitesiz faaliyetler ardı. Çe§itli düzenlemeler sayesinde iyileşmelere gidilmi§tir. 6326'ncı Sayılı Petrol Yasası' nın içinde alakatı hükümler yetersiz kaldığı içln, biz bu yasaya ilaveler yaparak petrol piyasası i ersine stok olayını da barındıracak bir ekilde bu sektörün önemli bir ayağını oluşturduk. Di~er aya~ı ise ~algaz Jjyasasında bizlerden önce özel sektörün sahadan geçmesi sağlanarak oluşturulmuştu. Onda da önemli gefi§rneler oldu. Bilinıiği gibi bugüıı 49-50 milyar dola ık doğalgaz dağıtım sektörii mei/Cllttur. Tesisatçılanmız, doğalgazı bu yerlerden özel sektör a-ocılığıyla deıAeHn, karnun en kü .. bir katkısı olmaksızın, sadece özel sektöryatmmlanyla e\llere taşımı§la rdı r. Oört ana sektörden oluşan petrol piyasasında LPG yasası da oluşturulmuştur. Bunlar genel olarak kararname veya telıliğlerle yöneHiiyordu. Dolayısıyla kötü olırtlar, pallamalary~andıve hayati kayıpla oldu. Bütun bu nlan tanzim eden bir eşit piyasa ya§atmak için otogaz sektöründeciddi adımlar attık. &!nuortaya koyan bir düzenleme getirmek sure 'yle . i§ im anlan ge l iştirdi k. Böy1ece bunun da içini doldurmuş olduk. Dolayısıyla petrol se ôn1nde bi r ekyasamız kaldı. Oda; petrolün arzdan ye yüzüne çıkarbirnas ı ile ilgili 6326 Sayılı Yasa'nın içi boşaltı l mış olarak petrolü çıkarnıaya yönelikli. Bu yasayı daha önce çıkartını§bk. Ancak sayın Ctımllurbaşkanı biı11aç maddesinin yeniden göıü§ülmesi düşünces~le geri göndermişti. Şi mdi komisyonumuzu nbu yasayı tekrar göru- §ÜP, Genel Kurul'agöndermesi müm ün. Sadece petrolde ve bu dört ana sektörde çok ciddi şekilde içini dolduran yasalar yaptık. Meselaben petrolcü de~i l. makina mühendisiyim. Fakat 2003 yılında petrol yasasını çıkarmak içın tüm gücümüzle çalı§b Sektörden bazı kimseleri çağırarak brifingfer al k. Hukukçulan çağırd , bununla ilgili yeti§mi§ elemanlardan yaralandık ve bugün bu yasayı uygulanır hale getirdik. 2007'den itibaren TürJ(iye'de kaçakçılık yüzde 90 oranında azalmı§tır. Çünkü yasa ile bir ulusal meJ\anizmayı , yazar kasa mekaılizmasırı getirirdik. Bununla ~irlikte ,
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=