GÖRÜNÜM ... Yesisat Tarihi TESKON 2007'nin ac;ılı§ındo, önerim üzerine lesisat Tarihi'nin gündeme gelmo i iyi bir bo~longıç ol mu~ tur. TTMDTesisat Mühendisleri Derneği Yönetim Kurulu üy si Sayın Caf r Ünlü'nün yaptığı ara§fırmalar sonucu sunduğu 'tari~' öz tind açıklandığı üz , t - sisat sektörunün tarihi c;ok sağlıklı bir oro~tınno il g li~tirilm lidir. Kanımca lesisat sektörünün son 50 yıllık geli§imi, incelemelerde öncelikli olarak imalat, mürnessillik tasarım, uyguloma ve i:;letme hizmetleri ile ele alınmalıdır. Bu doğrultuda Tesisat Sektörunün Tari~esi yazılırken, tüm bron§· lanndaki geli§imi incelemek yararlı olacaktır. Aynca yapı üretimi içinde hizmet sektörünü temsil eden mühendislik hizmeti rini n g li~imi ara~tırıldığında, 'Duayenler Söyle§ileri'nde görülec ~i üz r , k ndil rinin aktardığı anılar konuyu saglıklı incelemelerden kopannakla birlikt , tarihç nin ayrıntılarında gerekli olan hazırlıklara ı§ık tutmaktadır. Bu d ni ara§fırmo etaplan önemli yapı süreçlerinde ele alınmak suretiyle, bütün ihtisas alanlarında değerlendirme yapılmalıdır. G nelde sektörün geliiimi, 1950 s • çimleri sonrası büyüyen ekonomi ve özel s ktöryo tırımları il oydınlanobilir. 1950'den önce geçen yüzyıla bakıldığında, Osmanlı imparatorluğu'nun son dönemi ile Cumhuriyet'in ilk yıllarında yapılan önemli binaleırın 16 Tesisat Dergisi Sayı 144 • Aratık 2007 Celal OKUTAN "Tesisat sektörünün son SO ytlhk gelişimi, öncelikli olarak imalat, mümessillik tasarım, uygulama ve işletme hizmetleri ile ele alınmalıdtr. Bu doğrultuda lesisat Sektörünün Tarihçesi yazılırken, tüm bronşlarandaki gelişimi incelemek yararlı olacaktar. " te..isol iileri, kalorifer ve sıhhi lesisat kapsamında uygulanını§; bu uygulamalarda Avrupa ülkelerinin mimar ve iO§oat mühendislik hizmetleri ön plana çıkmı:;tır. Bu dönemde makina mühen· dislerinin sektöre ilgisizliği görülür. Bu durum 1 950'1i yıllara kadar sür g 1mi§tir. Dolayısıyla 1950'1i yıllara kadar yapıda t sisat uygu lama sı, t sisat usta-kolfa ve teknisyenleri ile yürütulmü§, dö min sonuno doğru s ktörd hizmet veren makina mühendisleri girmi tir. O devir döküm kazanlorın, yonm silindirik çelik kazanlann, döküm radyatörlerin, mozaik lavabolorın, §ibervanalann imal edilip kullanıldığı dön m sayılır. Çcğu ithal malı olan lesisat malzemeleri içinde yerli ürünler D mirDökvm fabrikalarında üre· Iilen dökme dilimli radyatörve kazonlarla sınırlıdır. 1950-1960 yıllarında istanbul Atatürk Kültür Merkezi, istanbul Hilton Oteli gibi yapılario klima uygu· lamolan boşlamı§, 1960'lı yıllar lnter· national Ot 1 ile Almanlorlo i;birli{ji ic;inde Selnikel tarafındon uluslararası tatbikat yapılmı§lır. Sungurlar, Selnik 1, De.sa, Yıldız Kazan gibi standart ve normlara uygun kazan üretimine paral 1 olarak, llyas Köksal v b nz ri irili ufaklı afölyeler botmı§ gemi ile yıllarca kazan ü Imi~, ülk mizd kazan ima latçı larının adedi hızla iki yüz ad d ri~mi tir. Bu dönemde Çalı§ma Bakanlığı ve SSK, Karayolları Genel Müdürlüğü, DSi Genel Müdürfüğü, Yakın ve Orta Doğu Amme Enstitüsü, MTA, Şap Enstitüsü, ODTÜ Kampüs Fakülteleri, Karfal Süreyya Pa:;a Hastanesi, SSK Samatya Hastanesi, SSK Göztepe Hastanesi, Koray Yapılan, hi Bankası, Ziraat Bankası Genel Müdürtük ve §Ubelerind hizm lig çen biri sisot mühendisi olarak, sektördeki geli§imi takip tm k ~ansını yakala mı~ soyılın m. Isıtma sistemlerinde hic;bir yalıtım önlemi almadığımız, sad c duvarları bir buçuk tuğla dü§ündüğumüz, pencererd ~ift com (muntobık) p neo öngördüğümüz bir devri ya§odık; pompasız doğal siıi<ülasyonun daha ağırlıklı olduğu projelerimizde pompalı sistemlere dönü§ümde, hiçbir zaman pompa he~aplorının doğru ve scığlıklı yapıldığını zannetmiyorum. O dönemde hemen hem n bütün ısıtma sis· !emleri ac;ık imbisat deposu olarak yapılmış, sistemde hava yapma sorunlan ile ka13ılo§ılml§lır. Aynca imalat hataları ve cehalet yüzünden, yıllarca
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=