UYGULAMA 118u projeyi diğer ası pompasa sistemlerinden ayıran iki önemli husus var; ilki, genelde Türkiye'de fosil yakat kullanan kazan ve soğutma kulesine sahip hibrid sistemler kullanıhrken, bu proiemizde kazan bulunmaması ve hiçbir fosil yakıt tüketilmemesi; ikincisi ise muadilieri arasmda dikey tip borulama metraiı ve sistem kapasitesi açısından Türkiye'de en büyük, Avrupa'da ise S'inci sırada yer almasıdar." birkaç delgi bo§lığı kesip, ondan sonra vazgeçiyorsunuz. Bu iş için ya inat edeceksiniz ya da vazgeÇei:ek... Toprak yapısına bağlı olarak pnömatik dclgi sistemleri veya ıslak delgi sistemleri tercih edilebilir. Dolayısıyla bu tür projelere başlanırken çok ciddi bir zemin etüdü yapı lması gerek. Projeyle ilgili ön<:elildi olarak çok temel baz.ı bilgileri aktarmak isterim: Toprak kaynakl ı sistemler borulama açısından ele alındığında iki türlüdür: Borulan n dikey sondajlar içerisino ye rieştirildiği dikey tip olarak adiandı nion toprak kaynaklı sistemler va bir de serme dediğimiz yatay tip toprak kaynaklı sistemler var ki, bu sistemler yüzey katma122 Tesısat Dergisi Sayı 143 - Kasım 2007 nın ın 3 metre altına inilerek, yatayda borular serilerak yapıl ır. Bizim uygulamam ız dikey tip toprak kaynaklı ısı pompası sistemidir. Bu projemizde 208 adet sondaj çukurumuz var ve bu çukurların kimi 150 metre, kimi 100 metre derinliktedir. Bu derinlik aral ı klannda deği§en, metrajları da birbirinden farldı olan sondajlanmızı n içine yerIC§tirdiğimiz U tüp borulan m ız 3 ayn loop olarak bina gi rişi nde tek bir ana kollektörle irtibat lı . Her bir dikey U boru kendi loop hattında ayn bir ara kollc:ıktörle irtibatlı; böylelikle sistemin genelinden bağımsız olarak istendiğinde vanasının kapatılarak ayrılması mümkün. Isının topraktan çekilmesini veya toprağa aktanlmasını yani ısı transferini, bu U tip bon..ılorla sağlıyoruz. Bu dikey borular toprakla su arasında birer eşanjör vazifesi görmüş oluyorlar. Toprak altı boruların malzemesi polietilen olup, özel borulardı r. Etrafında yine ısı transferini optimum seviyede sağlamak için özc:ıl dolgu malzemesi mevcuttur. Bu dolgu malzemesinin ısı iletkenlik katsayıs ı belli bir değerin üzerindedir. Bu dolguyu alelade harç ya da benzeri maddelerle yapmaya kalkarsanız, o zaman ısı transferini de azaltmış olursunuz. Yani bu kadar büyük yatınmlar yaparken, ufak ayrıntılar bu tür uygulomalarda çok yüksek önem teşki l edebiliyor. Biz özellilde Levent Torunoğlu bunlann bile ölçümlerini yaptırorak yola çıktık, ki sonra kapasiteyle ilgili bir son..ın c;ıkmasın. Projemiz Türkiye'nin metraj açısın· dan en büyük toprak kaynaklı ısı pomposı projesi. 18 bin 327 metre yalnızca dikey borulama yapıldı. Toplamı da yotaylarla birlikte 25 kilometrenin üzerinde. Şu ana kadar Türkiye'de hiçbir yerde böyle bir büyüklükte dikey tip toprak kaynaklı ısı pomposı sistemi yok. Dolayısıyla bu oc;ıdan burası bir ilk. Onun ötesinde de Avrupa'da 5'inci büyük proje. Yani Türkiyo'do bir ilk olmasının yanında Avrupa'nın da en önemli va büyük çapl ı projelerinden bir tanesi. Bu konuda Finlandiya ve iziondo'nın çok ciddi çal ışmal arı var. Jeotermal çalı§malara da doğaları gereği çok uygunlor. iklim soğuk olmasına rağmen jeotermal kaynakların bolluğu ve verimli l iği nedeniyle bu tür sistemler özellikle iskandinav yanmada.sında çok yaygın. Bizim uygulamamız, iskandinavya'yı ayrı tutarsak metraj ac;ı sından boyutu ile Avrupa'daki ilk projedir. Dünyadaki sıralamada da Avrupa'daki ilk 5 geçerli olduğu için, bu aynı zamanda dünyanın da ilk 5 projesi içerisindedir. Soğutma vo ısıtma için harcanan c:ıloktrik tüketim miktarını azaltan, fosil yakıtIcra ihtiyaç duyulmoyon, çevresel kirleticiler ve CO, NO,, S02 gibi sera ııuıt
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=