PERSPEKTiF DPT verllerine göre, bu miktarın yüzde 11.7'sii~me/kullanım suyu, yüzde 78.4'ü sulama ve geri kalan yüzde 9.9'u da endüstri ama~lı olarak kullan ı lmaktadır. Suyun geri kalan ktsmının yüzde 53.7'si buharla- ~arak, yüzde 24'ü de hiç kullanılmadan yok olup gitmektedir. Türkiye'deki su kaynaklan, endüstrileşme, kontrolsüz şehirleşme, yıllık nüfvs artışı nedeniyle kirlenmektedir. Ekonomiyi güçlendirmek için alışılmamış yöntemler uygulanmaktadır. Bir Kanada firması, Amerikan tüketicileri için Oregon açıklorında test amaçlı olarak, dalgalardan yararlanmak üzere §amandıra §eklinde yüzen gü~ (elektrik) santralleri inşa etmektedir. Araştırmacılar yosunlardan dizei yakltı yapmak üzere çolışmaktalar. Ayrıca evsel atıklardan, kullanılmı~ kamyon ve otomoblllastllderlnden, hurdalardan yararlanma yollarını aramaktadırlar. Amerikan fırmalan çe~itli alternatif enerji kaynaklarıyla ilgili araştırmalar yapsalar da, rüzgar ve gOn~ enerjisi yenilenebilir enerji sektörü içinde en gelişmiş alanlar olarak öne çtkmaktadır. mektedir. Fakat tüm bu çalışmalar henüz çok erken safhada ve piyasaya sürülecek ve memleketin enerji ihtiyaçlarına cevap verecek düzeyde değildir. Bazı gelişmiş teknolojiler varsa da bunlar genel enerji havuzunda çok az yer işgal etmektedir. Nevada 15 adet jeotermal santrali ile 73 bin eve yetecek enerji üretmekle övünmektedir. Kalifomiyo'lı bir elektrik firması, çöle kuracağı aynaları kullanorak suyu ısıtmak ve türbinleri çalıştırmak için araştırmalarını sürdürmektedir. Okyonus açıklarında meydana gelen dev dalgalardan yorarlanmak için, dev şamandıralar üzerine yQrloştirilmiş türbinler vasıtasıyla dalgolann dikey hareketleri ile elektrik üretimi planlanmaktadır. Şomandıra, dalganın tepe noktası ve dalga çukuru arasında hareket ederken suyu, gü çlendi rilmiş lastik pompo içine basar. Şamandıra bu hareket sırasında, altında bağlı bulunan pistonun içindeki suyu boşaltarak alt ölü noktaya, suyu içine olarak üst ölü noktaya gelerek hareket eder. Pompa bu hareket ile, türbini ve türbine bağlı jeneratörü hareket ettirerek elektrik elde edilmesini sağlar. Denizaltına döşenmiş iletim hatları vasıtasıyla elektrik enerjisi anakaroya ulo~tırılır. enerjisi üretmeyi hedeflemektedir. Ar~ tırmacılar son yıllarda, değişik konularda yaptıkları çalışmalar ile, yenilenebilir enerji kaynaklanndaki ç~itliliği artırmaktadırlar. 201 O yılında, 49 MW gücündeki jeotermal elektrik enerji santroli Pasific Gas&Eiectric firmasına teslim edilecektir. Bu çalı~molar çeşittenerek sürdürülmektedir. Oregon ayaJetinde 2025 yılına gelindiğinde enerjinin % 25'i yenilenebilir koynaklordan karşı lanacaktır. Önümüzdeki beş-on yıl boyuneo rüzgar eneıiisi önemini koruyacaktır. Türkiye'de ~u ana kadar Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından 30 bin MW'a yakın projeye lisans verilmi~tir. Rüzgar enerilslnln üretilmesi halinde, dağıtım ve lletimdeki alt yapı eksikJikleri nedeniyle rüzgar enerjisinden yeteri kadar yararlanılamayacak durumdayız. 2030'da güneş enerjisinin en fazla kullanılan enerJI türü olacağı raporlarda ortaya konmu~tur. Küreselısınmo, iklim değişikliği konularına hepimizin duyarlı olması, çözüm yollan üretmesi, doğal kaynoklarımızo sahip çıkması; yenilenebilir enerji sistemlerinin geliştirilmesi ve kullanılması çalışmalarındo do dünya ile paralel hareket Değişik konularda çalışma arzusu edilmesi ümidiyle... ltl ara~ tı rmacıla rı daha az denenmiş Üretici firma 3 km2 alanda 40 adet veya hiç denenmemiş olanlara yö- şamandıra ve bunlara bağlı pis- 0. . "\'\. . ~<Q--. neltmektedir. Çalışmalar, jeoter- tontürbin sistemi monte etmeyi, mal, gel-git gibi konularda sür- 2001 yılına kadar 100 MW elektrik enrican@yeditepe.edu.tr 22 Teslsat Dergisi Sayı 142 - Ekim 2007
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=