GÜ CEL "Yeni iş firsatiarmdaki büyüme, birincil enerji kaynaklarının geleceği konusundaki belirsizlikle birleşiyor." Önde gelen petrol ve gaz şirketlerince yenilenebilir enerji türlerine yapılan büyük c;aplı yatırım, son derece yüksek voltaj naklini mümkün kılan feknolojilerin geli§tirilmesi ve elektrik enerjisinin depolanabilmesi, bununla birlikte hükümetlerin trendleri ve teknolojileri tahrik ya da yıldırmak yönündeki siyasi müdahaleleri, tedarik zincirinin tamamı boyunca enerji endüstrisini etkiliyor (Şekli 2). Dünya enerji endüstrisinin yapısını etkileyen başlıca faktörlerdon biri, elektrik ve gaz piyasalannın liberalloştirilmesi ve özelleştirilmesinde yatıyor. Bununla birlikte, 25 sene sonrasında bile hali hazırda bu eylemlerin etkileri konusunda açık ve net bir manzara mevcut değil. Piyasanın libcrallcştirilmosi, topfon elektrik alım satımında yeni bir çağ başlatıyor. Avrupa ülkeleri aynı tempoda liberalleşmiyor - bu da, merkezi dağıtımdan deği~ toku~ tabanlı modeliere kadar enerji alım satım düzenlemelerinde oldukça fazla çeşit mevcut anlamına geliyor. Nihai hedef, gaz ve elektriğin esnek ve yonilikc;i ürün ve hizmetlere sahip birer ticari mal olarak alım- satımının yapıldığı bir piyasaya sahip olmak. Enerji endüstrisinin yoniden yapılandırılmasının itici gücü olan bir diğer faktör de tüm dünyada enerji hizmetlerine duyulan artan düzeydeki talebi kar~ılamak ic;in enerji altyapısında ilave yatırımlara olan ihtiyaç. Yatırımın, geri çekilen kapasitenin yerine geçebilmesi, gerekli olduğunda tedariki artırması 142 Teslsat Dergisi Sayı 142- Ekim 2007 ve daha temiz enerji sistemlerinin maliyetini karşılaması gerekiyor. Siyasetc;iler, ilgili kanunlar ve düzenlemelerle desteklenen devlet yardımları ve vergileri yenilenebilir enerjinin geliştirilmesi ve teşvik edilmesi, çevre bilincinin artıniması ve enerji tasarruflarının yaygınlaştırılması için yeniden yapılanmayı kullanıyor. Bununla birlikte, küçük çaplı yenilenebilir enerji üretiminin orta vadede eneTji endüstrisinin yapısı üzerinde büyük bir etki göstermesi ihtimal dahilinde görünmüyor. Bir diğer itici güç de, 2003'te yaşanan çeşitli elektrik kesintilerinin ortaya koyduğu tedarik güvenilirliğinin bulunmaması. Enerji güvenliğinin piyasa ekonomisine dayalı güvenli enerji temini, teknolojik, çevrosel, toplumsal ve kültürol yönleri ile aynı zamanda da askeri açıdan stratejik önemi olması gibi pek çok boyutunun bulunması, yeniden yapılanma sürecinin karmaşıklığına katkı sağlıyor. Birincil Enerji Kaynaklarmen Geleceği Gelecekteki enerji yapıları üzerine yapılan çoğu tahmin, bu yüzyılın ilk 20 yılında birincil enerjiye duyulan sürekli bir talebi ortaya koyuyor. Bu durum, tüketimin büyük oranda yükselen ekonomilere, özellikle de Çin ve Hindistan'a kayıyor olmasına rağmen, en iyi ekilde geçmi§ gelişmelerin bilinane dayalı birer tahmini şekilde ac;ıklanabilir. Petrol, kömür, doğalgaz ve uranyum birincil enerji kaynaklannın tamamı 2020 ve ilerisinde de mevcut olacak. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), yüzde 60'ının enerji santralleri, nakil ve dağıtım şebekeleri için gerekli olacağı enerji için talepte beklenen artışı karşılayabilmek üzere önümüzdeki otuz sene içerisinde toplam 16 trilyon dolarlık bir yatınmın lazım olacağı tahmininde bulunuyor. Birincil enerji ve gayrisafi yurtiçi hasıla arasındaki bağ, geçmi§te epey kuwetiiydi, ancak bunun bazı bölgelerde artan düzeyde kullanılan enerji verimli teknolojiler yüzünden zayıflaması bekleniyor. Şüphesiz, bir bütün olarak küresel okonomik kalkınma yine do önümüzdeki 20 sene boyunca ortan enerji talebiyle boşa b~ gide<:ektir. Dünya enerji tüketiminin neredeyse yüzdo 38 ıni karşılayan petrolün, yüzde 30'dan fazla gerekli koynakların henüz k~fedilmemi~ olmasına rağmen önümüzdeki yirmi yıl süresince baskın enerji kaynağı olarak devam etmesi bekleniyor. Doğalgaz, enerji üretimi için önemli bir kaynak olma özelliğini koruyor (yaklaşık yüzde 30). Doğalgaz, daha düşük karbondioksit emisyonu üretmesinden dolayı sera gazlarının hafifJetilmesi için c;ekici bir seçenek. Kömür tüketimi, Batı Avrupa hariç neredeyse tüm ülkelerde artacak. ll l
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=