MAKALE kaynağı ve hammadde olarak kullanılması olmaktadır. t Arıtma Çamurunun Organik Kısmı ~ Enerji Kaynağı t Arıtma Çamurunun Mineral Kısmı {Kül Kısmı) -> Hammadde olarak değerlendiri l m ektedi r. Çimento fabri kasında hammadde 1.400 °C ye kadar ısı tılarak klinker üretilmektedir. Arıtma çamurunun külü, çimento bil eşimine çok yakın olduğundan, organik kısmı yandıktan sonra kalan mineral kısmı, ~imento kalitesine olumsuz bir etki yapmamaktadır. Bu nedenle hammadde ile birlikte yandıktan sonra külleri çimento içinde kalarak hammadde olarak değerlendirilmi~ olmaktadır. Ancak, organik kısmından sağlanan enerji, kurutma işleminde kullanılan enerjinin çok altında kaldığından, net enerji kaz.anımı olamamaktadır. 5. Çamur Kurutma işlemi Arıtma çamurlarının mekanik su alma işlemi (pres fı ltre) ile ham çamurda % 20-22 KM ve c;ikütül müş çamurda ise % 27-30 KM değerlerine ancak u laşılabi lm ektedir. Bu KM (kuru madde) değeri nin yükseltilmesi, ancak ısıl (termal) kurutma işlemiyle sağlanabilmektedir. Kurutma i~lemi sırasında çamur bünyeden uzaklaşacak suyun buharlaşma ı için; t Isı enerjisi "2500 kJ/kg su veya 580 kcal/kg. u•, t Mekanik enerji "20 - 330 kWh/ ton.su" kullanılması gerekmektedir. t Birincil yakı t kullanan kurutma sistemlerinde 800 kWh/ton.su, t Solar kurutma sisteminde 20 - 30 kWh/ton.su kadar enerji gerekli olmaktadır (Tablo 3). KayseriKASKi -AAT Antma Çamuru için, yaptığım kurutma işlemi "Maliyet Araştı rma s ı "na ait sonuçlar Tablo 4'te toplu olarak görülmektedir. 2025 yıl ında 1.381.959 kişinin 345 t/gün çamur kckini kurvfmak için gerekli yıllık enerji gideri: t Kompostlaştırma için "Solar Kurutma" 90 793 • 1 yı l , t Kompostlaştırma için •Termik Kurvtma" 3 631 721 • 1 yıl , t Çimento Fabri kasında Yakma ic;in "Solar Kurutma + Termik Kurvtma• 1 035 716 • 1 yı l, t Çimento Fabri ka sında Yakma için "yalnız Termik Kurutma• 4 707 799 • 1 yıl olarak hesaplanmıştır. Tablo 3. Farldı Kurutma SisternJerinin Enerji Gereksinmelerinin Karşıla~nlma.sı Kullanılan Işlem Teknig.· Buha r1aşurılan 1 ton 8 . . . 1 E .. r 1 su içfrı gerekli enerji ırıncı nerıı ıp SantrifUj dekantör ve yakıt ile 1.230kWhJt Yakıt + elektrik Termal kurutma ıene rjisi Isıtıl m ış kuru hava içinde 970kWM Yakıt + elektrlk Termal kurutma ıene rllsl YUksek basınç ll pre em e ve ortamdaki veya 73SkWhl Yakıt+ elektrik ısıt ı lm ı ş hava ile Termal kurutma enerjisi lsılilmamış ortam havası ıle Termal kurutma (•) 250 - 330 kWhlt Elek1tik eneıjlsl G1lneş enerjisl. Sera ve aktarma makınesi lle 20 - 30 k\l\lhi't Elektrik eneıjisl Solar kurutma , ... ,tt~ ı ku/lawrm Için ilc~ 1 ()tkmx .<f yqk IS' dik ıc almmn..<ı ~N lı .,, 'JI 1/fd,ırı. 260 lesisat Dergisi Sayı 141 - Eylot 2007 Resim 6. Solor kurutmo sistemi. 6. Sonuçlar ve Değerlendirme Türkiye'de özellikle son 5 yıl içinde yeni atıksu arıtma tesisleri büyük oranda daha düzgün yapılmakta ve düzenli çalışt ın lm aktadır. Bunun sonunda, giderilmesi gereken önemli miktarda arıtma çamuru ile karşı laşıl m ışfı r. Diğer taraftan Aralık2001 de yürürlüğe giren, Mart 2005 de değiştirilen "TKKY-Toprak kirl iliği ve kontrol yönetmeliği " uyum çalışmalan kapsamında uygun teknoloji arayışları yapılmaktadır. Bu kapsamdo biyolojik çamur i şlem l e ri nin en uygun ve en konomik yöntemler olduğu belirlenerek, çalışmalar bu yönde sürdürülmektedir. Bu noktada arıtma tesisinde anaerobik çürütmenin yapılması ve so· nunda kompostolaştırılarak porkbahçe ve tarım alanlarında kullanılmasının en "ekolojik ve ekonomik" uygulama görülmüş ve çalışmalar bu yönde yoğunlaşmaktadı r. Özellikle, AB direktiflerine planlaması yapılmış olan Konya ve Kayseri katı atık projelerinde, organik katı atıkların ayrı toplanıp, atık su arıtma çamuru ile birlikte kompostolaştırılarak yeşil olanlarda kullonılması ön görülmüştür. Böylece arıtll l
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=