yerine, müellif luluk sigortası u in y gpur ol aj em ba asız d ın a dha a s s o a rğu l m ıklıdı r. Projenin en zor aşaması; uygula m m a ü y d a a dönük incelemede yetkililerin haleleri, istekleri ve önerileridir. Bürokratik bir zihniyetle kontrol edilen projenin formot ve yönetmelik bazı nda pinrcoejelednemteassianrden boşlayarak, bitmiş ı m kriterlerini ve kon septlerini değiştirmeye yönelik talepler profesyonel hizmetle bağdaşamaz. Son yirmi yıl içinde gelişen mekanik tesisat tasarım hizmetlerine rağmen; mmiumltairdidiseipline ekip hizmetlerinde ve statikte belirli sını rlarda dk eo lno nm pe rkoaj ne il ke rt eysai spaı tt evek neol el okjti rsiikytöens üi sna t anlamında ön plana çıkmı leri ile genel olarak yurt dı sarım ekiplerimiz yetersiz k ş ş a ı t ı i l r ş m . l e B a r u k d t y e a ö d ta n ır. Daha çok yurt dışı tasarı m firmalarına (subconsulting) taşeron olarak hizmet v bearreizn bpirroşjeekhilidzemetlerinde bu husus görülebilir. Her ne koaladraark blisuandubriul mun temel nedenleri gimizin eksik, standart v d e u ğş u a rgtön satme rei llee br ii ml i riszei nd ed; et enmoek lsdaent eool rik bilgi eksikliklerimiz ve alışılagelen uygulama yanlışlarımızı n etken olduğu anlaşılı r. Tasarımı n başlangıcı nda; tasarıma esas olan yapıyı yapı teknolojisi yö nünden incelemek gerekir. Yapı nı n i tiyaç programı ve fonksiyonu nedihr? Yatırımcı bu yapıyı inşa etmekte hangi hedefleri esas olmaktadır? Mimari tasarım düzeyi nedir? Konstrüktif özel likleri nasıldır? Bu anlamda bir araştır ma, tesisat tasarımcılarını iklim koşul ları , konfor şartları, dizayn sıcaklıkları, çevre etkinliği, enerji yönetimi anla mı istenmdaezatnasaalirzılmeraensaülirzükleyecek, ister ve kriterlerinde bilim ve tekniğe dayalı kabul ve v lerle karşı karşıya getirecektir. erid Ü e lk n e d m i izde mekanik tesisat projeleri ğinde akla ısıtma, havalandırmo, klima, sıhhi tesisat projeleri g mekte; bunların içeriğinde yange ın l , mutfak, çamaşı rhane, yüzme havuzu, b do ahçe sulama, temiz oda, otomasyon, ğalgoz, asansör projeleri öngörül mektedir. Meslek odamız ve Türk Tesi sat Mühendisleri Derneği de buna paralel bir yaklaşım içindedir. Dolayı sıyla çevre, enerji, hijyen, sağ ları müe n l ı l n i da bu projeler kaps lıakmkoınşdula f makine mühendisleri tarafı dan yapılması beklenmektedir. Geli n ş miş ülkelerde bu uygulama tamamen farklıdır. Yukarıdaki başlıklarda tanım lanan hizmetlerin o konuda uzman olan profesyonel mühendis ve mimar tarafı ndan yapı lması zorunludur. Diğer bir ifade ile ülkemiz uygulamasında olduğu gibi tesisat proje müelliflerinin her konuda uzman ve teknik sorumlu olarak proje hizmeti vermemeleri düşünülemez. Bu nedenlerle batı fesyonel teknik sorumüllkuelulekrignüdnedepmroe gelmiştir. Buna karşı fesyonel hizmetler hanl eünl kt ea mr tıişzı dl me apkrtoa , b uy u nedenle teknik sorumluluk şartları gulanmamaktadır. Hiçbir sorumlu al ut ka raal km ap ad raan kdai pz laonma an yme et ksilsei ki tl ea şi lma rzı an bir hayli çok olduğu ülkemizde, sağlı klı bir sistemin tesisi zaman olacaktır. GÖRÜNÜM Bu yönden mekanik tesisat tasarı mc ları nı n çok hazı rlı klı olmaları, mimarı i ve statik projeleri tam anlamaları ve yapı teknolojisi ilkelerine uygun proje tasarımını amaçlamaları zorunlu bir hale gelmiştir. ► Türkiye'de Tesisat Tarihinin Gelişimi Tmeos ki sraats i ys ee k gtö e r ç ü iş n i ü il n e ; gTeül irşkt ii yğe i 'gnöi nr üdl üer. Cumh r a t P a rutri 'inyient 'iiknt ikduarr uol ul dşuuğn ud a1 n9 5D0e ymı l o ın k a kpaı ddaa r k, ka ol omr i fueyr atpeı sl ai sraı tdı ı şkı nu dl l aa nhı li mç bai rmy ıaş , ısıtma sobalarla sağlanmı ştır. Bu nedenle l 950'Ii yılları n başlangıcı nda, tesisat sektörü 'sıhhi tesisat' olarak anılır, çalışan elemanlar ise sı hh satçı olarak tanımlanırdı. Bu eleimteasnirl aar'fieç ni nndi es ı hmhüi ht eesni sdai tsçdı ' üü znevy a i n n ı d veeroillma nişltair. Cumhuriyetin kuruluş yıllarında bulvar yapıları olarak isimlendirdiğ ra Ulus-Yenişeh tün yapı larda, ıisrıtamkası üzer iimndizeAkinbküave sıhhi tesisat yabancılar tarafından projelendirilip yapı lmıştır. yan, Alman vBeu Far na lnasmı z dt ea k Mn i ka ceal er, mİ taanl m lar ü ı öne çıkar. Projeler ise mimar, inşaat hendisleri ve yardımcı teknisyenler tarafından yapı lmı ştır. Hemen hemen Nedense Türkiye'de tasarı m hizmeti; hepsi doğal sirkülasyonlu (pompasız) yatı rımcıdan uygulayıcıya, müteahhit açı k imbisat depolu olan ısıtma sistemve mimarlardan müelliflere kadar - !erinde dökme dilimli Chappe rad projeler talimat çerçevesinde ele alın- yotörler kullanmıştır. Ankara'da T.C. İş makta, mühendislik hizmetlerinde tasarımı n doğru olup olmadığı kontrol edilmektedir. Ayrı nin de bu yöntemciateprrcoihjeemttiükelellrifi legr ö ik rü a l ç ü ın r. Böylelikle teknik sorumluluktan ı lı da, mimr. aPrroi öjenleprirnoijlek vkeoosrisdtienmasysoençuimnlerinde teknik sorumluluk g men hemen bütün mimaremreükeir.lliHfl e er tesisat hacimlerinde, şaft ebatları nı n yerleşim ve ulaşımında cimri davranır, ebatları cm ile belirlemeye kalkarlar. TB üa rnkki ya es ı , BSüayyüı şkt aMy ,i l Al l entk aMr ae c Pl i as il a, sZ, i reasakti B ka an n k lığa ı s , ı , E O tn s o mgr a a nflyı aB Ma nükzaessı ,i , TDe ki le Tl aBrai h Coğrafya Fakültesi binaları bu uyg manı n güzel örnekleridir. ulaEv, iş merkezi ve okullarda kalorif satına l 950'Ii yı llarda dönülmüeş,rsteeskitörde makine mühendislerinin hizmeti meslek odamızın kuruluşu ile 1954 yı lında disipline edilmiştir. İlk bölgesel -- ------- - - - ----- - ----ı Tesisat Dergisi Sayı 140 -Ağustos 2007 17
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=