TEK iLGi Kaynak Tekniği r Ahmet Can ÇOLAKOGLU ENO Denecim ltd. ~ti. Türk lesisat Mühendisleri Derneği (nMD) istanbul Bölge Temsilciliği tarafından 7 Nisan 2007 tarihinde, iTÜ Makina Fakültesi, Orhan Öcalgiray Konferans Salonu'nda düzenlenen, oturum başkanlığını nMD Yön. Kur. Bşk. Hüseyin Erdem'in yaptığı, konuşmacı olarak Ahmet Can Çolakoğlu'nun kahldığı "Kaynak Tekniği ve Kontrolü" konulu seminerde yapılan sunumda kaynak tekniğinin anlatıldıği ilk bölüm aşağıda verilmektedir. Bu sunumda yer alan kaynak kontrolU lle liglll bilgller Ise gelecek sayımızda yayamlanacaktır. 1. Tan1m Kaynak, malzemenin ısı ve/veya basınç ile sürekli bir iç yapıya sahip olacak şekilde birieşlirilmesi işidir. Kayn ağın, birleştirilecek malzeme özellikleıine yakın bir öz:ellikte olması istenir. Özellikle mekanik değerlerden dolayı çok farklı yapıya sahip olması istenmez. Kaynaklamakla ilgili dünyoda kullanılan birçok yöntem mevcuHur. Burada bu yöntemlerden bazıları anlatılacaktır. Ayrıca koynoklo ilgili kullan ılan standartIaşmış terimlerden bohsedilecektir. Bu terimler EN24063, ISO 4063 standartlannda tarif edilmi ş lerdir. Bunlar, koynokla ilgiliterimler olup aynı dilin kullanmas ı , herkesin birbirinin anlaması açısından önemlidir. Örneğin kaynak temel terimleri; eritme kaynağı, basınç kaynağı, birleştirme kaynağı; çalışma teknikleriyle ilgili çok pasolu, tek posolu, tek taraftan, çift taraftan, puntolama kaynakları; fiziksel büyüklüklerle ilgili ya da uygulamolario ilgili elle, yarı mekanik, tam mekanik, otomatik gibi tan ımlanan bir çok terim mevcuttur. Bunlann bir kısmı, ilgili standartlarda aynı zamanda kodlamayla da gösterilmişir. Örneğin m harfi elle yapılan, t yarı mekanik kaynak yöntemini ifade etmektedir. 104 Tesisat Dergisi Sayı 137 -Mayı s 2007 Bu terimler kaynak şortnamesi WPS, kaynak yeterlilik kayı t larıPOR {WPAR) ve kaynakçı seı1ifikalorında-WQT'do kullanılmaktadır. 2. Kaynak Yöntemlerinin Sm 1fland1rllmas1 Kaynak yöntemlerini beş başlık altında sınrflamok mümkündür. ı. Enerji taşıyıcı cinsine, ı. Ana malzeme cinsine, ı. Kaynak işlemi amacına, ı. Kaynak işlemi işleyiş şekline, ı. imalot türüne göre. Bu boşlık lar ise; Enerji taşıyıcı cinsine göre; kaynaklamayı sağlayon gaz, elektrik akımı, ark, ışın, hareket, sıvı, Ana malzemenin cinsine göre; metal, plastik ve kompozit malzemeler, Kaynak işlemi amacına göre; birleştirme veya koplama kaynağı , Koycık işlemi işleyiş şekline göre; eritme ve basınç kaynağı, imalot türüne göre ise; elle, yarı mekanik, tom mekanik ve otomatik koynaldar olarak belirleyebiliriz. Kaynak yöntem leıi; l -Ark kaynağı , 2-Direnç kaynağı, 3-Goz kaynağı , 4-Bosınç kaynağı ve 7-Diğer kaynak yöntemleri şeklinde yine ilgili standartta belirtilmiştir. Örneğin 1, 2, 3, 4 ve 7 ra kamları kaynak yöntemlerini ifade eden kodlamalardır. Tüm bunlar ortak bir dil oluşturmak amacıyla yapılan ç.al ı şma l ordır. "1" rakamını gördüğümüzde bunun ark kaynağı olduğunu bilmemiz veya "2" denildiğinde direnç kaynağının oklımızo gelmesi gerekir. Bu Avrupa Birliği ülkelerinin ortakloşa oluşturduğu stondorttır. Amerika veya diğer ülkelerde de benzer kendilerine özgü kodlama standortları vardır. Örneğin SMAW Elektrik ark kaynağını, SAW tozaltı kaynağını ifode etmektedir. Ancak Avrupa Birliği 'ne üye olma sürecinde ülkemizi doho çok ilgilendiren Avrupa Standartlorıd ı r ve yaygın olarak kullonı l moya başlanm ıştır. Bu bölümde Türkiye'de ağırl ı klı olarak kullanılan kaynak yöntemlerinden bohsedilecektir. Bunlar l l l - Ö rtülü elektrotla meta l ark kaynağı, 12-Tozaltı kaynağı, 131 -Meta l ark aktif olmayan gazla kaynak, 135Metalark aktif gazio kaynak, 141• Tungsten aktif olmayan gazla kaynak ve 311-Oksiasetilen kaynağıdır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=