- TEKNİK BiLGi Yüksek Yapılarda Klima Sistem Seçenekleri Yüksek binalarda kullanılabilecek bir çok farklı alternatif sistem vardır. Sistemlerin detaylı seçenekleri projecinin deneyimine ve hayal gücüne bağlı olmakla birlikte, primer sistemler tam havalı ve hava-sulu sistemlerin varyasyonlarıdır. Projelerde mal sahibinin ne istediğine bakılmalıdır. Mal sahibinin binayı nasıl kullanacağı veya kiralayacağı sistem seçimini etkileyecektir. Merkezi klima sistemi ya da her bağımsız bölüme veya kata ayrı klima sisteminin daha uygun olacağına bakılmalıdır. Bu seçimde mal sahibinin yanında, mimar, proje ve taahhüt firma yetkilileri yani tüm takım birlikte görev almalıdır. 1. Tam Havalı VAV Sistemleri Tam havalı VAY sistemleri (Şekil 1) bir çok değişik alternatifleri ile yüksek binalarda en fazla kullanılan sistemlerdir. VAY sistemi için şartlandırılmış hava, merkezi bir fan odasından veya kat bazındaki klima sisteminden sağlanır. VAY sisteminde oda sıcaklığı kontrolü, odadaki soğutma ihtiyacına göre odaya gönderilen soğuk hava miktarı değiştirilerek sağlanır. l Rüknettin Küçükçalı / lsısan Buderus Oda termostadı kontrollü Klima santralinden (Yüksek basınçlı) - VAV Kutusu (lsıt ıcısız) - Odaya Motorlu damper Klima santralinden (Yüksek basınçlı) - (Değişken hava debisi) (Flexsible hava kanalı) Oda termostadı kontrollü - Odaya ısıtıcı batarya (Elektrikli veya sulu) (Flexsible hava kanal ı) l Motorlu damper (opsıyonel) ~ ekil 1. Tam havalı VAV sıstem prensip şeması. ise, sabit hava debisi ve bu hava- göre daha fazla avantajlıdır. Annın tekrar ısıtma (reheat) ile veya cak genellikle daha yüksek asma iki kanallı sistemlerde sıcak hava tavan boşluğuna ihtiyaç vardır. kanalı ile soğuk hava kanalı arasında karışım yaparak sıcaklık kontrolü yapılırdı. Bu alternatiflerin fazla enerji tüketmeleri sebebiyle, bu sistemler artık yüksek binalarda oldukça az kullanılmaktadır. VAY terminalleri ve kutuları birçok değişik alternatifleri ile yüksek bloklarda kullanılmaktadır. Tüm bu alternatiflerde oda s ıcaklığı kontrolü, üflenen soğuk hava miktarı değiştirilerek sağlanır. VAY sistem1.1. Tam Havalı VAV Sistemlerinin Çeşitleri Yıl boyunca dış hava sıcaklığından bağımsız olarak sürekli soğutma ihtiyacı olan iç zonlarda (çekirdek zon), aşağıdaki 3 seçenek VAY kutusundan biri kullanılabilir. Statik ısıtmaya dış zonlarda ihtiyaç vardır. a. VAVterminali + statik ısıtma: Dış yüzeylerde (çevre zon) statik ısıtma yapıldığı için ısıtma konforu en ler; free-cooling, cool down ve yıllık fazladır. lsıtma sezonunda da enerDaha önceleri yüksek binalarda ortalama iç hava kalitesi açısından ji tüketimi de en düşük olan VAY kullanılan tam havalı sistemlerde ofis yapılarında diğer sistemlere sistemleridir. 70 Tesisat Dergisi Sayı 133 - Ocak 2007
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=