TEKNİK BİLGİ kaplama, iç sıvama, eski borunun içinden yeni boru çekme, eski boruyu patlatma ve yerine yeni boru yerleştirme gibi çok sayıda rehabilitasyon tekniği vardır. 4. Günümüz Su İletim Boruları (3-5) Çağımızın en önemli uğraş alanı su döngüsü ve su kalitesinin korunmasıdır. Su kaynaklarının değerlendirilmesi ve idaresi, sel tahmini ve gittikçe artan taze su talepleri ile bu suyun sınırlar boyunca akılcı ve adil paylaşımı gibi konular da önceliklidir. İçme suyunun iletiminde; a) Borulu iletim sağlamak ve kaçak oranını düşürmek, b) Yabancı ve zararlıların suya karışmasını önlemek, c) Tat ve doyum özelliklerinin kalıcı olmasını sağlamak, ana unsurlardan birkaçıdır. Bu üç unsuru örneklersek; a) 2001 yılı Devlet İstatistik Enstitüsü verilerine göre, ülkemiz nüfusunun ancak yüzde 72'sine su şebekesi ile hizmet verilebilmektedir. Ülkemizde 3 bini aşkın belediyede su kaçağı yüzde 50'nin üzerinde olup, bu yüzde 25'Iere çekilmelidir. b) İstatistiklere göre ülkemiz insanının ancak yüzde 30'una arıtılmış su hizmeti sunulabilmektedir. Bangladeş'te geçen asrın sonunda suya karışan foseptik atıkları ve arsenik 80 milyon kişinin zehirlenmesine yol açmış ve en büyük kitlesel çevre fela144 Tesisat Dergisi Sayı 133 - Ocak 2007 Şekil 2. Güncel borulordan bazı örnekler: a) Düktil Demir Boru, b) YYPE Boru, c) CTP Boru, d) Çelik Boru, e) PVC Boru, f) Beton Boru keti tarihe geçmiştir. c) Suyun tadı ve tadın kalıcılığı en iyi oksit seramik (çimento gibi) ortamda korunur. Beton kaplı düktil demir borular bu yönleriyle öne çıkmakta ve su iletiminde tercih edilmektedir. Ülke çapında su iletiminin en verimli ve ekonomik şekilde gerçekleştirilmesi ve son kullanıcıya en sağlıklı şekilde ulaşması, en önce, uzun ömürlü, bakım gerektirmeyen doğru malzemenin seçimi ile mümkün olur. Yüksek orandaki su kayıpları ve rehabilitasyon masrafları, doğru yapılmayan boru seçimlerinden kaynaklanır. Malzemelerin antik çağlardan günümüze kadarki kullanım yüzdeleri incelenirse şaşırtıcı gerçeklerle yüzleşiriz. Örneğin, savaş sonrası dönemde (1960'Iar) en çok kullanılan mühendislik malzemesini metal ve alaşımlar oluşturur ve bunlar kullanılan malzemelerin yaklaşık 2/ 3'ünü kapsamıştır. Metal ve alaşımları sırası ile seramikler (camlar), polimerler (elastomerler) ve kompozitler (karma malzemeler) takip etmiştir. 2000'Ii yılların malzeme kullanımı bu 4 malzeme grubunda olup, nerede ise her biri ¼'lük paya sahiptir. Bu gerçek su iletim borularına da yansımıştır. Almanya ile
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=