UYGULAMA dek ticaretine sağlıklı sayılar yazdırır. İyi kazançlar için beslenen umutlar, hiç de ender rastlanmayan işletme maliyetleri baskısıyla sabun köpüğü gibi de patlayabilir. Bu parkın yatırımcıları, "işletme maliyetlerinin düşürülmesi ve en baştan ele alınması için yenilenebilir enerjilerden yararlanma kararı ile önemli bir adımın atıldığı" görüşündedir. Bodetal Tatil Parkı'nda kullanılan üç jeotermik-toprak kaynaklı ısı pompası, 19 toprak sondası üzerinden enerji temin eder. Toprak sondalarının on üçü 99 m, altısı 90 m'ye özel açılan deliklere gömülmüştür. Toprağın içinde nasıl bir enerji potansiyelinin yattığı, bazı sayılarda belirgin şekilde görülür: "rahatsız" edilmeyen toprak bölgesindeki sıcaklık derecesi, orta Avrupa'da l Oila 20 m arasında.tüm yıl boyunca yaklaşık l O ila 13 °C arasındadır. Çünkü sadece ince bir toprak katmanı hava şartlarından etkilenmektedir: Her bir metrekare toprak yüzeyine, 900 ve 1200 kWh/yıl güneş enerjisi girmektedir, bunun da büyük bir kısmı toprakta sezonluk depolanmaktadır. Güneş enerjisi yaklaşık Enerji bilançolu ayar ünitesi sürekli dış sensörle iletişim halinde bulunarak, toprak ısı pompası çevrimindeki sıcaklıkları hava şartlarına bağlı olarak ayarlar. 136 Tesisat Dergisi Sayı 133 - Ocak 2007 15 m derinliğe kadar ulaşırken, daha derin katmanlarda toprak sıcaklıkları ise radyoaktif izotopların parçalanmasıyla açığa çıkan enerjiyle dünya içinden beslenmektedir. Her 33 metrede sıcaklık l °C artmaktadır. Yüzeye yakın jeotermide, toprak sıcaklığından yararlanmak 400 metreye kadar tanımlanır. Bunun için Almanya'da sıkça dikey toprak sondaları kullanılır. Üretilmeleri görece yoğun masraflar içerdiğinden, özellikle büyük objelerde adetler ve sonda uzunlukları yöresel şartlara göre ve gerek duyulan enerji ihtiyacına göre titizlikle hesaplanır. Toprak sondaları yetersiz ölçülürse, gerekli olan kapasite çekimi için daha yüksek sıcaklık farklılıklarına ihtiyaç duyulur, ki bu da ısı pompasına olumsuz etki eder. Toprak ısı sondası olarak Bodetal' daki tatil parkında olduğu gibi, çiftli U-borusu sondaları uygulanarak yararlanılır. Bunlar dört adet birbirine bağlanılmış polietilen borudan oluşur (her ikisi giriş ve dönüş hattı içerir) ve alt uç noktasında sonda ayağı ile kaynaklanır. Yukarıdaki üst parçada ise (sonda başlığı) pantolonumsu parçalarla birleştirilir ve salamura dağıtıcısına iletilir. Sondalar, toprak içine konulduktan sonra iyi ısı iletkenli materyal ile doldurulmalıdır. Delik ağzında yapılacak olan "yalıtım" zorunludur. Ancak bu şekilde iyi ısı transferi güvence altına alınabilir ve içine yüzey suyunun sızması engellenebilir. Bodetal tatil parkında kullanılan ısı pompaları, büyük inşaat girişimlerinde veya üretim yerlerinde geTampon haznesi, on adet münferit çalışan, örneğin bakım amaçlı çıkarılabilen ısı değiştirici içeren model (mevcut kör flanşlar üzerinden yeni eşenjörler eklenebilir). nelde kullanım alanı bulur. Toprak sondalarıyla birleştirilmelerinde, salamura/su ısı pompaları, monovalan (tek değerli) işletim biçimiyle çalışır. Radyatör ve zeminden ısıtma devreleriyle yapılan bağlantılar, tampon hazneleri üzerinden ayırıcı katman deposu olarak işler. Buradaki kontrolü ise çevre şartlarına duyarlı enerji bilançosu yapabilir ayar ünitesi üzerinden yapılır. Bu ısı pompası tipine alternatif olarak dışarıdan kontrol ve ayar donanımları kombine edilebilir. Ayrıca da "Natural Cooling Modul" donanımı eklenebilir. Yüzey ısıtma/ soğutma sistemiyle birleştirildiğinde, ayrıca mekan soğutmasına da olanak tanır. Solar devir daimi üzerinden toprak bölgesinin soğutma potansiyelinden ek ısı değiştiricileriyle doğrudan yararlanılır. Bu şekilde sadece devir daim için yardımcı enerjinin hesaplara eklenmesi gerekir. Taşınan soğutma gücü, toprak bölgesinin termik açıdan yenilenmesi etkisini de yaratır. 4. Güneşten Sağlanan Destek Toprak ısısının yanı sıra doğadaki olası kaynaklardan kazanç sağla-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=