Tesisat Dergisi 132. Sayı (Aralık 2006)

rıdım r. sGael anlealnovl nin birimi baş a eriaşkgeülcdüeoel udşi l etunrme an ketrajiı liğinin maliyetinealdbeiykoi bk i üy tol ek üy telet i şktai rl iıc n itıları nı n ve organik atı kları n kullanı masıyla üretilecek olan enerjinin ma lliyetinden daha fazladır. Biyokütle olarak sayılabilen atı kları n en başı nda tarı msal-hayvansal atı lar ve kentsel çöpler gelir. Bilindikği üzere kentsel atı kları n hemen hemen hepsi depolama alanı nda biriktirilirler ve burada zamanla çürümeye bırakı l ı rlar. Çürüme işlemi sürecinde ol şan CH u4 gazı ise atmosfere yayı l ı r. Birçok ülke bu gaz mek için çöp t e r mdi kasnafnatyrdaalll e a r n i a k b u i r lmuştur. Bu santrallerde çöp ğerlendirilerek ı sı ya da elektrliekredldee edilmektedir. Biyokütle kaynağı rak atıkları n kullanı lması hem atı k o y la ö netimi açısından hem de enerji yö timi açı sı ndan önemlidir. Atığı n en n e e rji potansiyeli atı k çeşitliliğine ve nem içeriğine bağl ı dır. Kalorifik değeri yüksek olan atı ktan daha çok enerji elde edilir. Herhangi bir ayrı m gö miş evsel katı atı ğı n kalorifik de r ğ m e e ri 6.2 MJ/kg ile 14.9 MJ/kg arası nda değişir. Üretilen enerjiyi her zaman temiz enerji olarak adlandı ru olmaz. Atı mesininen bükylaürkddaen enerji r me l daek deodği l ­ zavantajları lardı r: şun­ • Modern teknolojiler kullanı lsa da toksik gazlar atmosfere yayı labilir. • Atı tekkntoanloejinoelrdjiueklde eden modern bir ça maliyetlidir. • Termokimyasal teknolojil ma, gazlaştırma, piroliz), er (yak­ • Biyokimyasal teknolojiler (ç me, fermantasyon), ürüt­ • y K o im n)y k a u s l a la l n tıe l ık r.n olojiler (ekstraksiyEankmklaasaikslteknolojilerden biri olan ı nda biyokütle atı kları n değerlendirilmesi için en basit yö temlerden de biridir. Fakat bu yö min başarı sı oluşan yanma ga nte n ­ zları nın ne ölçüde giderildiğine bağl ı dı r. Almanya ve Hollanda 80'Ii yıllarda çok ciddi emisyon sı nı rlamaları yarak atı k yakma üniteleri kurmu ko ş ­ lardır. Bu ünitelerde çoğunlukla akı kan yatak teknolojisi gaz temizlem ş e yöntemleriyle beraber kullanı lmıştı r. Gazlaştı rma ise yine 80'Ii yı rupa'da rağbet görmeye bllaarşdlaamAvı ş bir yöntemdir. Gazlaştırma yö de amaç biyokütleden yüksenktekmalionrifik değere sahip gaz elde etmektir. Piroliz yönteminde biyokütle, 500 °C sıcakl ı kta oksijensiz ortamda sı vı , gaz ve kok fraksiyonlarına ayrıl ı nümüzde piroliz pek tercih ediler.nGbüir yöntem değildir. Biyokütle atı kl mesinde en sı ka tr ed racni h eendei lrej i neyl döen teedmi l ­ d şle a u r r n d . e A b n i n y a bo e ir g i r a o a bn iak ef reor mb i ka nf et ar ms yaonnt ai l seyool un ­ zı n bileşiminde yaklaşı k %60-70 CH 4, %30- 40 co 2 , %0-2 H 2S i le çok az miktarda N2 ve H2 bulunur. Biyogaz üretimi önemli bir biyolojik süreçtir. Dolayısı organizmaları etkileyen tümylafamktöik r rlo er (sıcakl ı k, pH, karbon/azot oranı ) yogaz üretimini etkiler. Biyogazı n ıb s i ıl değeri içerdiği CH4 miktarı na bağlıdı r ve yaklaşı k 19-28 MJ/m 3 arası nda değişir. Biyokütle atı kları gaz elde etmenin diğer bnirdaavnabniytaojı dgüabyraeneüldrüeneodlai l mraeksfei drimr. ente organik • Atıktan enerji elde eden modern bir Gazlaştı rma yöntemiyle metanol, hid- Türkiye'de enerji kaynakları içerisin- tesisin var olması insanları cezbe- rojen ve hidrokarbonlar elde edilir. de biyokütlenin payı oldukça azdı r. di p onları n atık üretmeye devam Üstelik atı klara dayal ı biyokütle ener- etmesine neden olabilir. Teknoloji sürekli geliştiği için gazlaş- jisi günümüzde çok az uygulanmaktırma üniteleri de yıldan yı la değişik- tadı r. Halbuki kentsel çöplerin dü- Biyokütleden enerji elde edebilmek lik göstermektedir. Son zamanlarda zenli depolanması ve oluşan metan için farkl ı teknolojiler kullanı labilir. Bu birçok Avrupa ülkesi (özellikle Fran- gazı nı n enerji üretmek üzere toplan- teknolojilerle ı sı , elektrik ve yakı t sa ve İsveç) basınçl ı gazlaştı rma yön- ması Türkiye için öncelikli bir konu elde edilebilir. Genel olarak; temini denemektedir. olmal ıdı r. ilil 206

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=