Tesisat Dergisi 131. Sayı (Kasım 2006)

71 il> "' ~ ~ 1 ratuvar altyapısının iyileştirilmesi hem de insan gücünün yetiştirilmesi hedeflenmektedir. Proje, çeşitli iş paketlerinden oluşmaktadır. Bu kapsamda çeşitli alımlarla birlikte seminer ve çalıştaylar düzenlenecek, uluslararası konferanslara katılım sağlanacak, yüksek lisans ve doktora tezleri yürütülecek, kısa laboratuvar ziyaretleri yapılacak, konularında uzman bilim adamları davet edilecektir. Biyokütle Gazlaştırma Biyokütle; kömür ve petrolden sonra dünyanın üçüncü büyük birincil enerji kaynağıdır. Bütün formlarında yaklaşık olarak 1.250 milyon ton petrole eşdeğer potansiyele sahiptir. Bu değer de dünyanın yıllık enerji tüketiminin yaklaşık% 14'üne karşılık gelmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde en önemli enerji kaynağı olan biyokütle, yaklaşık tüm enerji gereksinimlerinin yaklaşık% 35'ini tek başına karşılamaktadır. Gelişmiş ülkelerde de biyokütle enerji kullanımı önem kazanmıştır. Teknolojik gelişmeler ve sürdürülebilir kalkınma politikaları, biyokütle ve kömürün 21 . yüzyılın enerji teknolojilerinde önemli bir rol oynayacağını göstermektedir. Biyokütlenin bir enerji yakıtı olarak kullanılması ; termokimyasal, fizikokimyasal ve biyolojik dönüştürme yöntemleri ile gerçekleştirilmektedir. Bu teknolojinin ticari olarak uygulakadar değişebilmektedir. Yakma sistemlerinde kullanılan başlıca teknolojiler; ızgaralı sistemler, askıda tutarak yakma sistemleri ve akışkan yatak yakma sistemleri olmaktadır. 1980'Ii yılların ortalarına kadar ızgaralı sistemler oldukça yaygın olarak kullanılmıştır. Son yıllarda akışkan yatak yakma sistemleri gittikçe popüler olmuştur. Askıda tutarak yakma sistemleri ise sadece az nemli yakıt sağlanabilme durumunda kullanılabilmektedir. Biyokütlenin direkt yakılması için bu üç sistemin dışında farklı sistemler de önerilmektedir. Bunlar; siklon yakıcılar ve akışkan yataklı siklon yakıcılardır. Siklon yakıcılar oldukça kuru yakıta ihtiyaç duyar ve yük değişimine hızlı reaksiyon verirler. Bugünkü biyokütle yakmalı buhar çevrim santrallerinde tipik olarak tek kademeli buhar türbinleri kullanır. Son yıllarda , büyük ölçekli buhar nabilir olabilmesi için katı yakıtların türbini jeneratör ünitelerinde elde ediyüksek verimde ve kabul edilebilir len yüksek verim özellikleri küçük kafiyatta enerjiye dönüştürülmeleri ge- pasiteli ünitelere de transfer edilmerekmektedir. Termokimyasal dönüş- siyle verim artışları sağlanmıştır. Gütürme sistemlerinde başlıca iki tek- nümüzde kurulu güç başına maliyet noloji önem kazanmıştır. Bunlar; yak- 2000 USD/kW'dan 1300 USD/kW'a ma ve gazlaştırma prosesleridir. kadar düşmüş ve daha da aşağı düşeceği beklenmektedir. a) Biyokütle yakma sistemleri: Biyokütle yakma sistemlerinde ter- Yakma sistemlerinde karşılaşılan başmal güç, bir kaç kW'dan MW'lara lıca problemler; cüruflaşma, kirlen50 me, korozyon ve emisyon problemleridir (NOx ve klorin bileşikleri). Biyokütlenin yakılması sonucunda, yakıtın bileşimine, yakma sisteminin tasarımına, ve işletme koşullarına bağlı olarak CO, HC (hidrokarbonlar), PAH, katran, is, parçacıklar (yanmamış parçacıklar ve kül), NOx, N 2 , HCI, SO 2 , tuzlar, dioksin ve ağır metaller açığa çıkabilir. Yanmamış kirleticiler (CO, HC, katran, PAH ve yanmamış parçacıklar) ve okside olmuş kirleticiler (NOx, CO2 ve Np) her tip biyokütlenin yakılmasında açığa çıkar. HCI, SO2 ve tuzlar (NH4CI ve diğerleri), CI ve kükürt içeren biyokütleden açığa çıkmaktadır. Bu biyokütle kaynakları; şehirsel atık, odun ve kısa sürede yetişen biyokütlelerdir. Düşük kapasiteli biyokütle yakmalı santraller üzerindeki en büyük engel tesisatın şu anki maliyetidir. Son yıllarda eski sistemlerin yerini alacak yeni teknolojiler üzerine çeşitli araştırmalar yapılmaktadır. Bunlar arasında en önemlileri; buhar motorları, Stirling makineleri, dolaylı yakmalı gaz türbinleridir. Geleneksel buhar türbinleri bu alanda bilinen en gelişmiş sistem olup hala üretim maliyetini düşürmek için çalışmalar yapılmaktadır. Buhar motoru henüz ticari olmamakla birlikte birkaç yıl içerisinde ticari olacağı beklenmektedir. Buhar motoru bu-

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=