·;; ·e, .. Q i arasında bir proje yürütülmüştür. Bu proje kapsamında Gebze, Ankara, Eskişehir ve Bursa'da KOBİ temsilcilerine ulusal ve uluslararası uzmanlar tarafından eğitimler verilmiş ve örnek uygulamalar gerçekleştirilmiştir (9). • "Temiz üretim", "kirlilik önleme", "bütünsel-önleyici çevre yönetimi" ve "eko-yönetim" kavramlarının ülkemizde ilgili kamuoyunun gündemine gelmesi ve bu kavramların farklı platformlarda tartışılması hedefiyle TMMOB Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO) 2003'ten bu yana Temiz Üretim Güncesi başlıklı bir dergi yayınlamaktadır. Bu yayında ÇMO'nun bu alanlarda yürüttüğü çalışmalar, konuyla ilgili ülkemizdeki ve dünyadaki gelişme ve etkinlikler, yurt içi ve yurt dışında bu alanda faaliyet gösteren kuruluşların tanıtımı ve uzmanlarla yapılan söyleşiler yer almaktadır (1 O). • SEKA Balıkesir Kağıt Hamuru ve Kağıt Fabrikasında Temiz Üretim Olanaklarının Değerlendirilmesi başlıklı çalışmada, bu fabrika için temiz üretim fırsatları araştırılmıştır. Bu kapsamda bir metodoloji geliştirilmiş, hammadde, enerji ve su girdileri belirlenerek, tesisin çevresel performansı, sonraki çalışmalara temel oluşturması için, diğer ülkelerde benzer sistemlerle çalışan kağıt hamuru ve kağıt fabrikaları için önerilen ve uygulanan Çevresel Performans Göstergeleri ile karşılaştırılmıştır. Gerçekleştirilen kütle dengesi analizi sonrası , ilgili literatürde kullanılarak, uygulanabilir atık azaltım seçenekleri belirlenmiştir. Son olarak, fabrikanın üretim verimliliğini arttırmak için belirlenen atık azaltım seçenekleri karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. t Bir Süt Üretimi Fabrikası için Temiz Üretim Fırsatlarının Araştırılması başlıklı çalışmada Türkiye'nin önde gelen bir süt işleme tesisindeki pastörize süt üretimi prosesinde temiz üretim fırsatları araştırılmıştır. Süt üretim prosesi kaynaklı çevresel yükler belirlenmiş ve kütledenge analizine dayanan bir atık azaltım denetlemesi yöntemi aracılığıyla 'iii ~ 40 atık azaltım olanakları belirlenmiştir. Daha sonra seçilen olanaklar çevresel fayda ve ekonomik uygulanabilirlik yönünden değerlendirilmiş ve tesise sunulmuştur. Çalışmanın sonuçları; kullanılan servis suyunun % 50'sinin, atık suyun % 9,3'ünün, kullanılan kimyasal maddelerin % 65,36'sının ve deşarj edilen 181,91 kg/gün KOİ, 20,7 kg/gün AKM'nin kullanımın veya atılmasının engellenebileceğini ve servis suyunun % 19,6'sının yeniden kullanılabileceğini göstermiştir. t Yaşam Döngüsü Analizi Yönteminin Evsel Katı Atık Yönetiminde Uygulanması: Ankara örnek Çalışması başlıklı çalışmada, Ankara'nın katı atık yönetim sistemi için farklı katı atık yönetim sistemi senaryoları geliştirilmiş ve IWM-1 Modeli yardımı ile Yaşam Döngüsü Analizi yöntemi kullanılarak karşılaştırılmıştır. Beş senaryo kapsamında göz önüne alınan katı atık yönetim metodları; atıkların toplanması ve taşınması, kaynakta ayırma, ayıklama tesisi/transfer istasyonları, yakma, anaerobik arıtma ve düzenli depolamadır. Çalışmanın amacı, hem çevresel açıdan hem de ekonomik açıdan Ankara için en uygun katı atık yönetim sistemi seçeneğinin belirlenmesidir. • Tekstil sektöründe Avrupa Birliği IPPC Direktifi ile Uyum Çalışmaları: BAT Uygulamaları başlıklı TÜBİTAK projesi kapsamında Türkiye'nin önde gelen bir tekstil fabrikasında kirlilik önleme çalışmaları sürdürülmektedir. Halen devam eden bu ça1 ışma kapsamında tekstil sektörü BAT Referans Dokümanı baz alınarak "Mevcut En İyi Teknikler" arasından işletme ile paralellik gösterenler seçilmiştir. Tesiste varolan prosesler ile ilgili olduğu için seçilen kirlilik önleme ve azaltma olanakları prosesler özelinde incelenmiş ve proses değerlendirmeleri sonucunda 22 adet uygulanabilir Kirlilik Önleme ve Azaltma Seçeneği belirlenmiştir. İşletme yetkilileri ile halen yürütülmekte olan görüşmeler sonucu ekonomik ve pratik olarak uygun bulunan seçenekler belirlenecek ve uygulanacaktır. • Çevre ve Orman Bakanlığı'nın talebi üzerine TÜBİTAK TARAL (Kamu ARGE) Programı'na sunulmak üzere Ocak 2006'dan bu yana bir Temiz Üretim (TÜ) Kapasite Geliştirme projesinin hazırlıkları sürmektedir. Bu projenin amaçları şöyle belirlenmiştir: - Etkin bir endüstriyel kaynak (malzeme ve enerji) kullanımı ve endüstriyel kirlilik azal t ımına yönelik altyapı ve kapasitenin oluşturulması, - TÜ'nün yaygınlaştı rılabilmesi için gerekli yasal çerçeveye ilişkin önerilerin gel iştirilmesi , - Kurumsal güçlendirme ve gösterim projeleri yardımı ile Türkiye'de temel bir TÜ kapasite düzeyinin oluşturulması , - Konu ile ilgili karar vericilerin, sivil toplum kuruluşlarının, üniversite, araştırma kurumlarının ve diğer tüm paydaşların TÜ'nün çevresel ve ekonomik potansiyeli hakkındaki bilgi/bilinç düzeyinin artırılması. • Milli Prodüktivite Merkezi'nin talebi üzerine TÜBİTAK'a sunulmak üzere Nisan 2006'dan bu yana KOBİ'ler Düzeyinde Endüstriyel Verimlilik ve Çevresel Performansın Paralel Olarak Geliştirilmesi başlıklı bir proje teklifi hazırlanmaktadır. Bu proje geliştirilecek basit ve uygulanabilir endüstriyel verimlilik ve çevresel performans göstergelerinin, KOBİ' ler düzeyinde uygulanması yöntemiyle, önleyici çevre yönetimi yaklaşımının sadece çevresel kalitenin yükseltilmesi değil, aynı zamanda endüstriyel verimliliği arttırıcı bir uğraş olduğunun ülkemiz özgün koşulları için ve gerçekleştirilecek örnek uygulama projeleriyle gösterilmesini amaçlamaktadır. Diğer Çalışmalar: • İnternet araştırmasına göre 7 üniversitemizde (Anadolu Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, Çankaya Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Erciyes Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniveritesi) Temiz Üretim, Kirlilik Önleme ve Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrol konularında dersler verilmektedir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=