<D c:, c:, N a ~ ·;;; ·e, Q) o - "' V) ·;;; ~ •• •• •• GORUNUM ► Tasarım Konseptine Esas Analiz ve Kriterler Mekanik tesisat projelerinde, sistem seçimlerine esas olan kriterler, tasarım konseptinin ilk adımıdır. Bu kriterlerin, her yapının kendine özgü ihtiyaç programı, fonksiyonu ve işletme koşu lları na göre değiştiği görülür. Ayrıca tasarımda uyulması gereken zorunlu standartlar (deprem, yangın, sağlık, hijyen, çevre, enerji gibi) çerçevesinde teknik kurallara uyum zorunludur. Projenin yapımı için gerekli süreç içinde genelde her ülkenin geçerli teknik yönetmeliklerine göre tasarım, norm ve yapı kodlarına uyumlu yürürlükteki tasarım formatlarına uygun projeler üretilir. Önemli olan bu üretimde doğru tasarım analizlerinin yapılması, tasarıma esas kabul ve isteklerin belirlenmesidir. Tasarım analiz ve kriterleri bu nedenle tasarımın can damarı ve ilk teknik yaklaş ımı olup, tasarım analiz ve kriterleri başlığında toplanır, proje bu esaslara uygun olmak zorundadır. Tasarım analiz ve kriterleri bilim ve teknolojiye dayalı bir mühendislik hizmetidir. Bu hizmette bilgi deneyim ve karar verme yeteneği aranır. Bir projecinin teknik sorumluluk altında başarısını sergiler. Hastane, otel, a lışveriş merkezi, havaalanı terminali, kongre merkezi, konser salonu gibi çok amaçlı, değişik fonksiyonlu önemli yapılarda tasarım analizleri aranır. Bu yapılar ile benzeri komplekslerde, ısıtma, havalandırma, klima, sı hhi tesisat, yangın ve özel tesisatları kapsayan tasa18 Celal OKUTAN rımda standartlara, yasalara, yönetmeliklere uyulmasının yanı sıra prosesle ilgili kullanım, servis koşullarının dikkate alınması gereklidir. Servis koşulları tasarımdaki konseptin analiz ve kriterleri içinde yer alan işletme verileridir. Dolayısıyla bir tasarımcı, uzman olarak bilimsel teknik kuralları ve tasarıma kaynak olan teknolojik gelişim ve değişimi bilmek zorundadır. Hastanelerdeki teknolojiye uygun ameliyat salonları, laboratuvarı ve teşhis tedavi bölümleri, ilaç sanayi, temiz oda l aboratuvarları , TV stüdyoları, gıda sanayi, cattering merkezleri, konser salonları ve alı şveriş merkezlerinin tasarıml arında bu sorunlar tasarım analizleri ile çözülebilir. Tasarım analiz ve kriterleri tasarımın can damarı ve ilk teknik yaklaşımı olup, proje bu esaslara uygun olmak zorundadır. Tasarım analiz ve kriterleri bilim ve teknolojiye dayalı bir mühendislik hizmetidir. Bu hizmette bilgi deneyim ve karar verme yeteneği aranır. Prosesle ilgili ortam şartlarının sağlanması alışılagelmiş HVAC sistemlerinden çok farklıdır. Sıcaklık, rutubet, iç hava kalitesi, hava balansı, ortam şartlarının zonlanması birbirinden farklı tasarım sistemleri ile sağ lanabilir. Bu anlamda teknik sorumluluk nedeniyle tasarımda ihtisaslaşmalar oluşmuş, mekanik tesisat uzmanları dışında deneyim ve başarıla rı ile öne çıkan sadece hastane veya otel veya kongre ve konser salonu, cattering mutfakları dizayn eden veya sınai tesisleri tasarlayan uzman ekipler oluşm uştur. Bizleri; ileri teknolojiye ulaşmış batı ülkelerinden farklı kılan sorun burada yatmaktadır. Ülkemizde tasarımda teknik sorumluluk sigorta uygulaması yapılmadığından, bilen veya bilmeyen imza yetkili ve diplomal ı mimar ve mühendisler bütün projeleri yapabilmekte, aynı tarzda idareler, meslek odaları, yapı denetim kurul uşları projenin kontrol ve mesleki denetim hizmetlerini yüklenmektedirler. Yasalarımız, hakem kuruluşları , onay mercileri de sorunu bu yönleriyle ele aldığından çoğunlukla projelerimiz tasarım analiz ve kriterlerinden yoksun üretilmektedir. Ayrıca, tasarımcıların büyük bir kısmı tarafından benimsenen sıradan proje üretim usulleri nedeniyle sağlıkl ı proje üretimi yapılamamakta, yatırımcılara güven sağlanamamaktadır. Nitekim İstanbul'daki büyük ve önemli binaların tasarımının neden yabancılara ihale edi ld iği ; Türk mimar ve mühendisleri-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=