<O o o N a ~ "iii ·e, "' o -.. il) "iii ~ Endüstride ve Makinada Güvenlik • Avrupa imalat Teknoloiisi ve Yasal Gereklilikleri ' Tuncay Hızıroğlu -Ali Ruhi Alsancak / s;emens A&D CD-Şalı TeknW 1 • I malat teknolojisi için şu EC direktifleri uygulanmal ıd ır: Tehlikeli durumlar içeren büyük kazaları kontrol etmek üzere 9 Aralık 1996'da hazırlanan 96/82/EC Konsey Direktifleri ("Seveso Direktifleri"11), Alçak Gerilim Direktifleri, Makine Direktifleri (98/37/EC), Basınç Ekipmanları Direktifleri (97/23/EC). Sadece kullanılan cihazların bu direktifleri karşı laması uygun olmalıdır. Diğer taraftan bu direktifler kullanıcının tesisinde monte edilen parçalar için geçerli değildir. Aynı zamanda sağlık, iş-güvenliği ve kaza engelleme regülasyonları her zaman için dikkatlice uygulanmalıdır. "Seveso Direktifleri" Bu EC direktifi, giriş bölümünde prensipleri açıklanan güvenlik hedeflerini özelleştirir." ... çevre kalitesini koruma, artırma ve insan sağlığına zarar verebilecek eylemleri önlemek." Bu hedefe ulaşmak için üye bölgelerin sağlaması gereken şu temel gereklilikler şart koşulmuştur: 1. Şiddetli Kazaları Önleme Konsepti " ... dokümanı ve büyük kaza engelleme poliçesini hazırlamak ve doğru olarak uygulandığından emin olmak için gerekli içlemleri yapmak. Kullanıcı tarafından hazırlanan büyük kaza engelleme poliçesi, uygun içerik, yapı ve kullanım sistemleri ile insan ve çevre güvenliğini yüksek seviyede tutmak." kullanıcı sorumluluğundadır. Doküman aynı zamanda şu temel prensipleri dikkate almalıdır: t Şiddetli kazaları önleme konsepti yazılı olmalıdır. t Güvenlik uygulama sisteminde diğerlerinin yanında şu ifadeler olmak zorundadır; ❖ Risk hesapla masını n belirlenmesi, ❖ Tehlikeyi sistematik saptamak için tanımlama ve uygulama teknikleri, 186 ❖ Kalite güvencesi, ❖ Hedeflere ulaşıldığından emin olmak için sürekli tanımlama ve uygulama teknikleri. 2. Güvenlik Raporu Kullanıcı aşağıdaki maddelerin tanımlandığı bir güvenlik raporu hazırlamak ile sorumludur: t Konseptin yerine getirilmesi, t Tehlike tanımlaması ve bu tür kazaların engellenmesi için gerekli ölçülerin tamamı ile insana ve çevreye verebileceği zararların sınırlandırılması, t Bütün tesis ve sistemlerin yerine getirilmesinin, yapısının, uygulamasının ve çal ıştırılmasının yeterli bir şekilde güvenilir olduğu. 3. Teftiş Ayar sistemleri, işlemin, kullanıcı firmanın aşağıdaki maddeleri geliştirebileceğini doğrulamak için ayar yapılmasına olanak sağlayan işlemsel, organizasyonel ve özel yönetim sistemlerini sistematik olarak kontrol etmek için teftiş etmeye yönelik sistemler olmalıdır. t Şiddetli kazaları engellemek için gerekli ölçütleri üzerinde bulundurmak, t Kaza sonuçlarını kısıtlamak için uygun ölçütleri desteklemek. Bu EC direktifi ulusal olarak yerine getirilmelidir. Yasama Hedeflerine Ulaşmak İçin Gerekli Teknik Ölçütler İ lk öncelikli süreç dizayn etmektir; böylece doğal olarak güvenli olur. Eğer mümkün değil ise, kalan riski tolere edilebilir seviyeye çekmek için ek ölçütler gereklidir. Eğer geçerli uygulamaya uygun ise, elektronik kontroller kullanılarak sağlanabilir. Elektronik kontroller (eğer uygun olarak dizayn edildiyse) tesisin güvenliğini sağlayabili r. Gereksinimler standartlarda belirtilmiştir. Proses Kontrol Teknolojisini Kullanan Güvenlik Ölçütleri İçin İlgili Standartlar Örneğin Almanya'da process kontrol teknolojisi kullanan ölçütler için şu ulusal standartlar kullanılmaktaydı: t DiN V 19250 "Kontrol ve makine koruma cihazları için temel güvenlik şartları", t DiN V 19251 "Kontrol ve makine koruma cihazları-Güvenlik fonksiyonları için gereksin_imler ve ölçütler", t DiN V VDE 0801 "güvenlikle ilgili görevleri ile sistem bilgisayarları için temel kurallar. EN 61508'in onayı na göre bu standartlar 08.2004 tarihinde geçerliliğini kaybetmiştir ve EN 61508 uygulamaya konulmuştur. Process endüstrisinin özel standardı 2002 yılında oylama ile seçilen IEC 61511 "Fonksiyonel güvenlik: Process endüstri sektörü için güvenlik sistemleri". IEC 61551, EN/IEC 61508'in gereksinimlerini process endüstrisi için özel olarak tanımlamıştır. Bunun dışında cihazlar ve araçlar için ek standartlarda uygulanır. Bu standartlar özel güvenlik gereksinimlerini içerir. Proses Kontrol Teknolojisi Kullanılırken Risk Azaltma Eğer temel process kontrol sisteminde ve görüntüleme cihazında oluşabilecek hatalar tehlikeli bir duruma veya sistemde/tesiste herhangi bir tehlikeli duruma yol açıyorsa ve oluşan risk kabul edilmeyecek kadar büyükse riski azaltmak için ölçütler gerekir. Bu durumda uygun koruma ölçütleri uygulanma lı veya tehlikeli durumun oluşma olasılığı ile meydana gelebilecek hasar olasılığı azaltılmalıdır. Bu eğer güvenlik gereksinimleri yerine getiriyorsa process kontrol sistemleri ile sağlanabilir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=