"' c:, c:, N a >, w ' "' N .... >, .. u, Kasa; kompresörü, plakalı ısı değiştirgeci, iki adet devir daim pompasını, yoğuşturucu fanını, iki adet su sayacını, sıvı tüpünü, nem alıcı, gözetleme camını, manometreleri ve plakalı ısı değiştirgeçlerini içerisine alacak şekilde sanayide imal edildi. Kasa, içerisinde ısı pompası elemanlarının rahatlıkla sökülüp takılabilmesi için yeteri kadar büyük imal edilmiştir. Resim 1' de kasa önden görülmektedir. Piyasada standart olarak bulunabilen düzlem güneş kollektörlerinin yüzey alanı 90x190 cm ölçülerinde olup 12 boru geçişli ve alüminyum plakalıdır. Sistemde altı adet kollektör kullanılmıştır. Kapalı devre kollektörlerden ısınarak çıkan ve hacimsel olarak % 50 antifrizli sıcak su 180 litre hacminde ve içerisinde 13,5 m uzunluğunda, 3/4" çapında bakır borudan yapılmış ısı değiştirgecinden geçerek ısısını depodaki suya bırakmaktadır. Depoda ısınan su, kapalı bir devrede plakalı bir ısı değiştirgeci üzerinden geçirilerek ısısını ısı pompasının buharlaştırıcısındaki Freon-22'ye bırakmaktadır. Kapalı devre içerisinde dolaşan suyun debisi su sayacı ile ölçülüp devre üzerindeki vanalar yardımıyla değiştirilebilmektedir. Resim 2'de güneş kolektörlerinin yandan görünüşü verilmektedir. Sıcak su deposu, bakır borudan yapılmış bir serpantini içinde bulunduran 180 litre hacminde olup 5 cm kalınlığında cam yünüyle izole edilmiştir. Bakır boru¾" çapında 13,5 m uzunluğunda sarmal boru (serpantin) şeklinde depo içerisine yerleştirilmiştir. Toprak altı ısı değiştirgeci, yer yüzeyinden 1 m derinlikte, toplam boru uzunluğu 200 m olacak şekilde tek devre olarak döşenmiştir. İki boru arası mesafe 37 cm olup, kullanılan boru yüksek ısı iletim katsayısına sahip ısıtma tesisatlarında kullanılan döşeme altı borusudur. Resim 3'te açılan çukur içerisindeki toprak altı ısı değiştirgecinin resmi görülmektedir. 3. Deneyler ve Deneyler Esnasında Yapılan Ölçümler Güneş kaynaklı ısı pompası sisteminde deneyler, sabah saat 9.00'da başlayıp güneş batıncaya kadar devam etmiştir. Bazen güneş battıktan sonra deneylere 1-2 saat daha devam edilmiştir. Güneş kolektörleriyle 142 Resim 1. Kasanın önden görünüşü. Resim 3. Boruların toprak altınayerleşim planı. elde edilen sıcak su sadece ısı pompası için ısı kaynağı olarak kullanılmış ve herhangi bir radyatör vb. ısıtıcıda kullanılmamıştır. Toprak kaynaklı ısı pompası sisteminde deneyler mümkün olduğunca gün boyu sürecek şekilde yapılmıştır. Bazen duruma göre öğle saatlerinde deneylere başlanmış bazen de akşamüzeri saatlerde deneylere başlanmıştır. Dış ortam havasından ısının çekildiği hava kaynaklı ısı pompası sisteminde deneyler esnasında buharlaştırıcı fanı sürekli olarak çalıştırılmış ve mümkün olduğunca buharlaştırıcı yüzeylerinin karlanması önlenmeye çalışılmıştır. Her gün sadece bir deneyin yapılmasına ve deneylere sabah saatlerinde başlanmasına özen gösterilmiş ancak öğlen ve akşam saatlerinde de deneylere başlandığı olmuştur. Deneysel veriler 30'ar dakikalık aralıklarla alınmıştı r. Deneylerde aşağıdaki ölçümler yapılmıştır: t Güneş ışınımının ölçümü, t Sıcaklık ölçümü, t Debi ölçümü, t Basınç ölçümü, t Güç ölçümü. 3.1. Güneş ışınımının Ölçümü 2002-2003 ısıtma sezonu boyunca yatayla 38° açı yapacak şekilde yerleştirilen Kipp-Zonen Solarimetresi ile günlük güneş ışınımı ölçülmüştür. 3.2. Sıcaklık Ölçümü Deney setinin çeşitli noktalarına yerleştirilen T tipi (Cu-Co) ısıl çiftler yardımıyla her 30'ar dakikalık zaman aralıklarıyla sıcaklıklar ölçülmüştür. Sistemde dolaşan soğutucu akışkan, salamura ve sıcak su sıcaklıkları ile birlikte dış ortam ve iç ortam sıcaklıkları da ölçülmüştür. ısıl çiftler, korozyon nedeniyle hatalı ölçüm yapma ihtimaline karşı vernik ile izole edilmiştir. 3.3. Dış Ortam Hava Sıcaklığının Ölçümü Dış ortam hava sıcaklığını ölçmek amacıyla bir ısıl çift, laboratuar binasının dış duvarından 1,5 m uzaklıkta güneş ışınımını direkt görmeyecek şekilde yerleştirilmiş ve dış ortam hava sıcaklığındaki değişimler yarımşar saatlik aralıklarla ölçülmüştür. 3.4. İç Ortam Hava Sıcaklığının Ölçümü Laboratuar binasının iç ortam sıcaklıkları, dış pencereden 1,5 m içeride ve yoğuşturucudan çıkan ısıtılmış hava akımının direk temas etmediği bir noktaya yerleştirilmiş olan ısıl çift yardımıyla ölçülmüştür. 3.5. Yoğuşturucu Çıkış Havası Sıcaklığının Ölçümü Kasanın ön kısmında bulunan yoğuşturucu fanından çıkan havanın direkt temas ettiği bir noktaya yerleştirilen ısıl çift yardımıyla sıcaklıklar ölçülmüştür.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=